Goede Tijden, Slechte Tijden, aflevering 21 maart 2011

Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)

Audiovisuele productie: serie ‘Goede Tijden, Slechte Tijden’ hierna te noemen: de Serie; aflevering van 21 maart 2011 uitgezonden omstreeks 20.00 uur, hierna te noemen: de Aflevering

1. De procedure
Klaagster heeft bij e-mail op 21 maart 2011 een klacht ingediend met betrekking tot de Aflevering.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 20 april 2011.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 24 mei 2011.

Klaagster noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.

2. De bestreden audiovisuele productie
‘Goede Tijden, Slechte Tijden’ is een soapserie die dagelijks door Beklaagde om 20.00 uur wordt uitgezonden.

De classificatie van de Serie heeft op 18 april 2011 plaatsgevonden, nadat de Aflevering op 21 maart 2011 is uitgezonden. De Serie heeft als classificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ op basis van de inhoudscategorieën geweld (pictogram vuistje), angst (pictogram spinnetje) met als toevoeging grof taalgebruik (pictogram schreeuwend mannetje).

3. De klacht
De klacht heeft betrekking op de inhoudscategorieën geweld/angst en discriminatie. Klaagster vindt dat er in de Aflevering buitengewoon geweld gebruikt wordt door een arts op een homoseksuele jongen. Klaagster vindt dat er sprake is van discriminatie en vraagt zich af waar de voorbeeldfunctie is.

4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde het volgende, hierna kort weergegeven, aan.

Beklaagde is zich erg bewust van de maatschappelijke verantwoordelijkheid die op haar rust. Beklaagde heeft zich onder andere om die reden aangesloten bij het NICAM.

In de huidige verhaallijn van de Serie hebben twee jongens een liefdesrelatie. De vader van een van hen, het personage van de dokter genaamd Anton, heeft grote moeite om de homoseksuele geaardheid van zijn zoon te accepteren. De producent en Beklaagde willen dit onderwerp en de problemen die het met zich mee kan brengen bespreekbaar maken.

Beklaagde is van mening dat er in de aflevering geen sprake is van discriminatie aangezien het gedrag van de arts expliciet wordt verworpen. Beklaagde is van mening dat zij op basis van het NICAM systeem, Kijkwijzer, juist heeft gehandeld. De huidige classificatie van het programma is ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ op basis van de inhoudscategorieën geweld, angst en grof taalgebruik. De serie is om 20.00 uur uitgezonden op de zender van Beklaagde. De classificatie is ook voor uitzending getoond.
Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie om de klacht ongegrond te verklaren.

5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.

De Klachtencommissie heeft om de classificatie van de Aflevering vast te stellen, de thans geldende vragenlijst toegepast op de Aflevering en behandelt hieronder de relevante vragen.
De Klachtencommissie heeft het huidige classificatieformulier zelf toegepast op de Aflevering en behandelt hieronder de relevante vragen.

In de inhoudscategorie geweld moet vraag 2.2.1. (Komen in de productie één of meerdere vormen van fysiek geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. De Klachtencommissie doelt hier onder andere op de scène waarin de arts de vriend van zijn zoon slaat.
Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. In de toelichting op de vragenlijst staat dat bij indringende geweldsacties de kijker de indruk krijgt dat het geweld hard aankomt en dat dat ook de bedoeling van de dader is. De geweldsacties kunnen indringend zijn door de hardheid van de geweldshandelingen of de hardheid van de dader, doordat het geweld hard aankomt bij het slachtoffer of doordat de inslag van de geweldshandelingen gedetailleerd in beeld wordt gebracht. Indringendheid kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd door middel van: het toevoegen van opzwepende muziek aan de geweldsscènes, het accentueren van pijn bij het slachtoffer door geluid of beeld, slow motion, close ups van gevechtshandelingen, het toevoegen van geluidseffecten aan vechtscènes. De Klachtencommissie is van oordeel dat het geweld bij de vriend hard aankomt en dat er sprake is van de hardheid van de dader. De dader blijft op het slachtoffer inslaan terwijl deze geen weerstand biedt.
Vraag 2.4.1. (Zijn er beelden van verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) moet met ‘ja’ beantwoord worden. De jongen heeft rode plekken op zijn gezicht en een hechting boven zijn oog. Ook heeft hij bloed bij zijn lip en oor. De Klachtencommissie merkt deze verwondingen niet aan als ernstige verwondingen in de zin van de vragenlijst zodat vraag 2.4.2. (zijn er beelden van ernstige verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) met ‘nooit’ beantwoord moet worden.
Vraag 2.5.1. Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn? moet met ‘ja’ beantwoord worden.

In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.1.1. (Komen er beelden van zeer angstige mensen voor?) met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. De Klachtencommissie verwijst hierbij eveneens naar de scène waarin de jongen door de arts wordt geslagen. Vraag 3.1.2. (Loopt het met de zeer angstige mensen steeds, dus in alle gevallen, direct goed af?) moet met ‘ja’ worden beantwoord. De angstwekkende situatie, de arts die de jongen slaat, is in de eerstvolgende scene opgelost.
Vraag 3.5.1. (Komen er verwondingen voor in de productie?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hierbij wijst de Klachtencommissie op de eerdergenoemde scène waarbij de jongen gewond raakt. Deze verwondingen zijn niet ernstig in de zin van de vragenlijst zodat vraag 3.5.2. met ‘nooit’ beantwoord met worden.

Vraag 3.12.1. (Spelen de angstwekkende situaties zich af in een voor kinderen alledaagse/gewone omgeving?) moet met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden.

Bovenstaande beantwoording brengt de classificatie voor angst op 6.

In de inhoudscategorie discriminatie moet vraag 5.1.1. (Komen er in de productie discriminerende en/of seksistische uitingen of gedragingen voor?) met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. De Klachtencommissie doelt hier onder andere op de arts die de jongen slaat omdat hij met zijn zoon aan het vrijen was. Verder zegt de zoon tegen de vader in een gesprek over homo’s dat ‘hij ook geen fan van ze is’. De Klachtencommissie merkt dit aan als ‘wij-zij’ denken.
Vraag 5.1.2. (Worden de discriminerende uitingen of gedragingen geneutraliseerd doordat de discriminatie expliciet wordt afgeraden?) moet naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘ja’ beantwoord worden. De Klachtencommissie is de mening toegedaan dat de zoon en vrouw van de arts duidelijk zeggen dat discriminatie van homo’s niet kan en niet goed is. Zo zegt de vrouw tegen haar man dat hetgeen hij gedaan heeft onvergefelijk is en dat zij het niet begrijpt en niet wil begrijpen. Zij eist dat hij excuses aanbiedt aan de jongen en dat hij zichzelf aangeeft op het politiebureau.

Bovenstaande beantwoording brengt de classificatie voor discriminatie op AL.

De overige categorieën zijn op de Aflevering niet van toepassing.

De classificatie van de Aflevering komt uit op 12, op basis van geweld (pictogram: vuistje).

Volgens artikel 1 van het Algemeen Reglement moet een aangesloten omroepinstelling, die verantwoordelijk is voor de openbaarmaking van een audiovisueel product, ieder  product classificeren. Ingevolge artikel 9 van het Deelreglement Televisie mag de omroepinstelling volstaan met het beoordelen/classificeren van een Serie op basis van een steekproef, met dien verstande dat de steekproef aan het begin van ieder seizoen opnieuw moet worden uitgevoerd. De omroepinstelling bepaalt zelf, met inachtneming van de definitie in het onderhavige reglement, welke  programmaonderdelen zij als serie wenst aan te merken. De leeftijdsclassificatie van (het seizoen van) de serie wordt bepaald door de zwaarst geclassificeerde aflevering binnen de steekproef.

De Klachtencommissie Aflevering ten tijde van uitzending niet geclassificeerd is. Beklaagde heeft de Serie op 18 april 2011 geclassificeerd nadat de Aflevering op 21 maart is uitgezonden.
De Aflevering was ten tijde van de uitzending derhalve niet geclassificeerd. Beklaagde heeft hierdoor in strijd met de hoofdregel van artikel 1 van het Algemeen Reglement gehandeld.

De Klachtencommissie wijst Beklaagde op het Seriebeleid waarin is bepaald hoeveel afleveringen per seizoen moeten worden meegenomen in de steekproef en hoe de gegevens van deze afleveringen moeten worden opgenomen in de database van het NICAM.

De classificatie van de onderhavige Aflevering van 12 jaar op basis van geweld wordt, de leeftijdsclassificatie voor de gehele Serie, nu de regel is dat de zwaarst geclassificeerde aflevering maatgevend is, tenzij de classificatie van een andere aflevering binnen de steekproef hoger is.
Indien Beklaagde van mening is dat de classificatie 12 op basis van geweld voor het gehele seizoen van de Serie te zwaar is, gezien de inhoud van de overige afleveringen, dan is zij bevoegd conform het Seriebeleid een classificatiesteekproef uit te voeren, zonder de Aflevering in haar huidige vorm. Beklaagde dient in dat geval voldoende kenbaar te maken dat de classificatie van de Aflevering afwijkt van de overige afleveringen van de Serie, onder andere door vermelding van de verschillende classificaties in de database van het NICAM.
Conform het actuele seriebeleid van het NICAM zijn omroepinstellingen in alle gevallen verantwoordelijk voor de classificatie en het uitzendtijdstip, van zowel de serie als geheel als ook van de afzonderlijke afleveringen.

Gelet op het voorgaande beslist de Klachtencommissie als volgt.

6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht van Klaagster gegrond.

De classificatie van de Aflevering dient uit te komen op 12 op basis van geweld.

Beklaagde dient, voor zover zij dit niet reeds heeft gedaan, binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 12 in combinatie met het inhoudspictogram voor geweld voor deze Aflevering zelf alsnog door middel van het invullen van het classificatieformulier in te voeren in de database van het NICAM. Verder dient Beklaagde, voor zover zij dat nog niet gedaan heeft, alsnog binnen vier weken het onderhavige seizoen van de Serie, waarvan de Aflevering deel uit maakt, met inachtneming van deze uitspraak in de database van het NICAM in te voeren. Beklaagde kan in plaats van het voorgaande gelet op de wisselende inhoud er ook voor kiezen de afleveringen apart te classificeren. 

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn, die op 15 november 2004 in werking is getreden. Daarbij is van belang dat diverse malen in eerdere uitspraken (onder andere klachtnummer
101030.04 ‘The Roman Spring of Mrs Stone’ en klachtnummer 101228.01 ‘RTL Boulevard’) klachten tegen de betreffende zender van Beklaagde gegrond zijn verklaard en boetes zijn opgelegd.

De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’; de Aflevering is niet geclassificeerd. Beklaagde is een landelijk opererende omroep, waarvoor elk punt € 2.000,-- is. Het ten onrechte niet classificeren van de Aflevering  brengt volgens de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee; voor Beklaagde zou de boete derhalve uitkomen op € 12.000,--.

In bovengenoemde Sanctierichtlijn staat opgenomen dat de Klachtencommissie de mogelijkheid heeft een correctiefactor toe te passen. Afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid kan de correctiefactor naar boven dan wel naar beneden worden bijgesteld. De Klachtencommissie merkt in dit verband op dat het publiek deels wel juist is geïnformeerd over de classificatie. Beklaagde heeft immers de pictogrammen 12, geweld, angst en grof taalgebruik aan de Aflevering toegevoegd. In de televisiegidsen staat de classificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ op basis van de inhoudscategorie angst weergegeven.

Nu Beklaagde aan haar zorgvuldigheidsplicht tegenover de kijker heeft voldaan, dient dat in de hoogte van de boete tot uiting te komen. Hiermee volgt de Klachtencommissie de lijn van de Commissie van Beroep (o.a. Klachtnummer 090604.01 Tequila).

De Klachtencommissie is de mening toegedaan dat de correcte leeftijdsclassificatie is aangegeven bij aanvang van het programma. De inhoudspictogrammen angst en grof taalgebruik komen echter niet overeen met de classificatie die de Klachtencommissie heeft meegegeven aan de Aflevering. De inhoudspictogrammen angst en grof taalgebruik zijn naar het oordeel van de Klachtencommissie niet afkomstig van andere afleveringen in de steekproef aangezien de Aflevering ten tijde van de uitzending niet geclassificeerd was en derhalve geen steekproef genomen is.
De omstandigheden in aanmerking nemende dat weliswaar de correcte leeftijdsclassificatie doch niet de correcte inhoudspictogramman zijn weergegeven, stelt de Klachtencommissie de correctie vast op 0,33.

De door Beklaagde te betalen boete bedraagt derhalve € 4.000,--.

Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt separaat toegezonden.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.

Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.


Hilversum, 22 juni 2011



Beslissing van de Commissie van Beroep van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)

Audiovisuele productie: serie ‘Goede Tijden, Slechte Tijden’, hierna te noemen: de Serie; aflevering van 21 maart 2011, uitgezonden omstreeks 20.00 uur, hierna te noemen: de Aflevering

1. De uitspraak van de Klachtencommissie
Bij beslissing van 22 juni 2011 heeft de Klachtencommissie van het NICAM de klacht van Klaagster in eerste aanleg met betrekking tot de Aflevering beoordeeld. De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld, angst en discriminatie. Klaagster in eerste aanleg heeft aangegeven dat er beelden te zien waren die schadelijk kunnen zijn voor kinderen onder de 12 jaar, en overigens ook voor kinderen boven de 12 jaar. Er wordt buitengewoon geweld gebruikt; een arts slaat een homo in elkaar. Dit valt tevens onder discriminatie.

De classificatie van de Serie heeft op 18 april 2011 plaatsgevonden, nadat de Aflevering op 21 maart 2011 is uitgezonden. De Serie heeft als classificatie ‘Let op met kinderen tot 12 jaar’ (12) op basis van de inhoudscategorieën geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje) met als toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).

De Klachtencommissie heeft Klaagster in eerste aanleg ontvankelijk, en de klacht gegrond verklaard. Om de juiste classificatie van de Aflevering vast te kunnen stellen, heeft de Klachtencommissie het huidige classificatieformulier, versie 8.1, zelf op de Aflevering toegepast. De classificatie van de Aflevering is uitgekomen op 12 jaar op grond van de inhoudscategorie geweld.

De Klachtencommissie is conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM overgegaan tot het opleggen van een boete, nu er in eerdere uitspraken ‘The Roman Spring of Mrs Stone’ (klachtnummer: 101030.04) en ‘RTL Boulevard’ (klachtnummer: 101228.01) tegen Opposant klachten gegrond zijn verklaard en sancties zijn opgelegd.

Bij de berekening van de boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn. De onderhavige overtreding valt binnen categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’: de Aflevering is niet geclassificeerd. Opposant is een landelijk opererende omroep. Het ten onrechte niet classificeren van de Aflevering brengt volgens de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee; voor Opposant zou de boete derhalve uitkomen op € 12.000,00.

De Klachtencommissie heeft de correctiefactor toegepast, omdat het publiek deels wel juist is geïnformeerd over de classificatie. Opposant heeft immers de pictogrammen 12, geweld, angst en grof taalgebruik aan de Aflevering toegevoegd. In de televisiegidsen staat de classificatie 12 angst opgenomen. Nu Opposant aan haar zorgvuldigheidsplicht heeft voldaan, dient dat naar het oordeel van de Klachtencommissie, in lijn met de uitspraak van de Commissie van Beroep inzake ‘Tequila’ (klachtnummer: 090604.01) in de hoogte van de boete tot uiting te komen.

De Klachtencommissie heeft in haar beslissing meegewogen dat de correcte leeftijdsclassificatie is vermeld aan het begin van het programma. De inhoudscategorieën angst en grof taalgebruik komen echter niet overeen met de classificatie 12 geweld van de Klachtencommissie voor de Aflevering. Deze inhoudspictogrammen kunnen volgens de Klachtencommissie ook niet afkomstig zijn van andere afleveringen in de steekproef, omdat er op het moment dat de Aflevering werd uitgezonden nog geen steekproef genomen was. Nu wel de correcte leeftijdsclassificatie, doch niet de juiste inhoudspictogrammen zijn weergegeven, heeft de Klachtencommissie de correctiefactor vastgesteld op 0,33, wat een boete heeft opgeleverd van
€ 4.000,00.

Afschrift van deze beslissing is aan partijen verzonden op 22 juni 2011.

2. De procedure in hoger beroep
Opposant is van de beslissing van 22 juni 2011 in beroep gegaan bij beroepschrift van 21 juli 2011, bij de Commissie van Beroep op 26 juli 2011 binnengekomen.

De Commissie van Beroep heeft het beroep behandeld tijdens haar zitting van 15 september 2011. Opposant heeft tijdig laten weten geen vertegenwoordiger naar zitting te sturen.

Klaagster in eerste aanleg heeft aangegeven de uitspraak graag te ontvangen, maar is inhoudelijk niet op het beroepschrift van Opposant ingegaan.

De Commissie van Beroep heeft acht geslagen op de stukken die op de zaak betrekking hebben, waaronder het dossier van de Klachtencommissie.

3. De gronden voor het hoger beroep
Tegen de uitspraak van de Klachtencommissie voert Opposant in het beroepschrift de volgende, enigszins verkorte, gronden aan. Het volledige beroepschrift wordt als ingelast beschouwd.

Opposant verzoekt de Commissie van Beroep om de uitspraak deels te vernietigen en de toegepaste correctiefactor van 0,33 naar beneden bij te stellen.

De Klachtencommissie heeft aangegeven dat Opposant het publiek deels juist heeft geïnformeerd over de classificatie. De inhoudspictogrammen angst en grof taalgebruik komen alleen niet overeen met de classificatie van de Klachtencommissie.

Opposant is van mening dat zij aan haar zorgvuldigheidsplicht tegenover de kijker heeft voldaan. In de verantwoording van het classificatiesysteem staat het uitgangspunt van Kijkwijzer omschreven; ‘consumenteninformatie’. Opposant stelt zich op het standpunt dat dit is gebeurd.

Het doel van een classificatiesysteem is ouders te informeren over mogelijke schadelijkheid van producten en hen te helpen bij de begeleiding van het mediagebruik van hun kinderen.

Opposant heeft de kijker bij de aanvang van de Aflevering juist ingelicht over de leeftijdsclassificatie. In de televisiegidsen stond de classificatie 12 jaar op basis van angst.

Het classificeren van de Aflevering in de database van Kijkwijzer is niet het uitgangspunt, maar de consument juist informeren wel. Op basis van bovenstaande argumenten verzoekt Opposant de Commissie om de correctiefactor van 0,33 naar 0,05 bij te stellen.

Gedurende de beroepsprocedure bij de Commissie van Beroep wordt de uitvoerbaarheid van de beslissing van de Klachtencommissie op grond van artikel 15 Klachtenreglement geschorst. Dit betekent dat Opposant vooralsnog de classificatie van de Aflevering niet in de database hoeft aan te passen, noch dat Opposant gehouden is aan de classificatie door de Klachtencommissie of betaling van de boete.

4. De beoordeling
Ten aanzien van de aangevoerde gronden tot vernietiging van de beslissing van de Klachtencommissie overweegt de Commissie het volgende.

De Commissie van Beroep onderschrijft het oordeel van de Klachtencommissie over de classificatie 12 op grond van geweld van de Aflevering. Ook de Commissie van Beroep is van mening dat het geweld in de Aflevering komt op 12 jaar vanwege de indringendheid (vraag 2.3.1.) en de uitvoerbaarheid van het geweld (vraag 2.5.1.). De verwondingen zijn niet als ernstig aan te merken (vraag 2.4.2.). De Commissie is het eveneens eens met de classificatie ‘Let op met kinderen tot 6 jaar’ (6) voor angst en ‘Alle Leeftijden’ (AL) voor discriminatie. De Commissie is van mening dat er inderdaad sprake is van discriminatie in de Aflevering (vraag 5.1.1.), doch dat de discriminerende uitingen of gedragingen geneutraliseerd worden doordat de discriminatie expliciet wordt afgeraden (vraag 5.1.2.).

De Aflevering was ten onrechte niet geclassificeerd op het tijdstip van uitzending, wat in beginsel een boete oplevert van € 12.000,00. Er stonden weliswaar diverse classificaties voor de Serie in de database, maar die betroffen niet de betreffende Aflevering. Waarschijnlijk betroffen de classificaties in de database voorgaande seizoenen van de Serie. De Aflevering is uitgezonden op 21 maart 2011 en door Opposant op 18 april 2011 geclassificeerd op 12 geweld, angst en grof taalgebruik. Op 12 april 2011 is er bovendien een steekproef aan de database van het NICAM toegevoegd met drie andere afleveringen van de Serie, met als eindclassificatie 12 op basis van geweld, angst, grof taalgebruik en discriminatie.

De leeftijdsclassificatie is in alle gevallen 12. De inhoudspictogrammen, vertoond aan het begin van de uitzending en in een later stadium door Opposant toegevoegd aan de database zijn er meer dan die welke door de Klachtencommissie en de Commissie van Beroep is aangegeven, namelijk alleen geweld. De vermelding in de televisiegidsen, 12 op basis van angst, was bovendien niet correct.

In navolging van de Klachtencommissie wijst de Commissie van Beroep Opposant erop dat een serie steekproefsgewijs geclassificeerd mag worden, maar dat de steekproef aan het begin van ieder seizoen opnieuw moet worden uitgevoerd.

In navolging van de uitspraken ‘Grazend Nederland’ (klachtnummer: 051018.01) en ‘Tequila’ heeft de Commissie van Beroep geconstateerd dat het publiek wel is geïnformeerd over de Kijkwijzer informatie. Aan het begin van de Aflevering zijn pictogrammen vertoond, en ook in de televisiegidsen zijn pictogrammen afgedrukt. De leeftijdsclassificatie 12 komt daarbij overeen met de door de beide Commissies vastgestelde classificatie. Bij de getoonde inhoudspictogrammen zijn behalve geweld, ook angst en grof taalgebruik genoemd.

In eerdergenoemde uitspraak ‘Grazend Nederland’ heeft de Commissie van Beroep geconstateerd dat de twee afleveringen vooraf beoordeeld waren én dat de juiste pictogrammen voorafgaand aan beide afleveringen op het scherm zijn getoond. Er was echter geen sprake van publicatie van de pictogrammen in de televisiegidsen. Daarmee had Opposant in die zaak slechts gedeeltelijk aan haar zorgvuldigheid tegenover de consument voldaan; de boete werd gehalveerd.

In ‘Tequila’ zijn de pictogrammen aan het begin van de Aflevering zichtbaar geweest. Dat de pictogrammen niet volledig en correct in de televisiegidsen terecht zijn gekomen, was Opposant in dit specifieke geval niet aan te rekenen. De Commissie van Beroep is van oordeel geweest dat de Klachtencommissie uit had moeten gaan van deze verzachtende omstandigheden. De classificatie stond niet juist in de database van het NICAM, maar dat brengt de consument in het algemeen geen schade toe. De Commissie van Beroep stelde de correctiefactor vast op 0,25 en bracht de boete terug van € 12.000,00 naar
€ 3.000,00. Opposant had gezien de spoedeisende omstandigheden voldoende moeite gedaan om de consument te informeren.

Naar het oordeel van de Commissie van Beroep heeft Opposant in de onderhavige zaak gedeeltelijk aan haar zorgvuldigheid tegenover de kijker voldaan. Er zijn pictogrammen vertoond aan het begin van de Aflevering en ook in de televisiegidsen. En er stond een classificatie in de database van het NICAM die weliswaar niet de Aflevering zelf betrof, maar in overeenstemming was met de voor de Aflevering voorgeschreven classificatie. Zoals boven vermeld, brengt een omissie als deze de kijker in het algemeen geen schade toe. Daarom heeft de Commissie de correctiefactor teruggebracht van 0,33 naar 0,25 en daardoor is de boete verlaagd van € 4.000,00 naar € 3.000,00.

De Commissie van Beroep, op vorenstaande gronden beslissende:

Bekrachtigt de beslissing van de Klachtencommissie van het NICAM van 22 juni 2011 voor zover het betreft de classificatie van de Aflevering, doch verlaagt de correctiefactor van 0,33 naar 0,25, waardoor de opgelegde boete van € 4.000,00 teruggaat naar € 3.000,00.


Hilversum, 18 oktober 2011

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal