Smoorverliefd

1. De procedure
Klaagster heeft op 19 maart 2012 een klacht ingediend over de Film.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM op formele aspecten getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 4 mei 2012.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 15 mei 2012 Klaagster heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt ter zitting nader toe te lichten.

Twee vertegenwoordigers van Beklaagde zijn ter zitting verschenen.

2. De bestreden audiovisuele productie
De Film gaat over het liefdesleven van een moeder, haar twee dochters en haar zus.
Beklaagde heeft de Film geclassificeerd. De classificatie van de Film heeft op 16 september 2011 plaatsgevonden.

De Film heeft als classificatie ‘Niet schadelijk/ Alle leeftijden (AL)’ met als toevoeging grof taalgebruik (pictogram schreeuwend mannetje).

3. De klacht
Klaagster klaagt over de seksscènes die in de film te zien zijn. Haar dochter heeft er niet van kunnen slapen en was er vanochtend nog naar van.

4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde het volgende, hierna kort weergegeven, aan.

Beklaagde is van mening dat de Film juist geclassificeerd is. Relevant voor de seksscènes zijn de vragen onder 4. In de Film is één keer sprake van seksueel georiënteerd taalgebruik. In de Film worden de woorden uitgesproken ‘zullen we vrijen, hier op de grond’. In de scène in het museum waarbij een vrouw haar gebeurtenissen met een leraar uit de doeken doet, is slechts sprake van een feitelijke uitleg over wat de persoon heeft ervaren. In de Film komen maximaal vijf seksuele handelingen voor. Deze scènes zijn een vrijpartij van Judith met een onbekend persoon waarbij Bert ook op de bank zit, twee scènes tussen Barbara en een leraar op school en bij de leraar thuis, een scène tussen Theo en Judith en een scène tussen Michelle en Matthias. Deze vijf scènes zijn allemaal kort tot zeer kort en beslaan in totaal niet meer dan één tot anderhalve minuut. Deze scènes bestrijken daarmee dus niet een groot deel van de productie. Daar komt bij dat geen van de zichtbare seksuele handelingen op nadrukkelijke wijze in beeld zijn gebracht, de seksuele handelingen niet close-up plaatsvinden en er geen sprake is van cameravoering langs lichamen met nadruk op borsten of billen. Ook is geen sprake van genitaliën die in beeld komen. Deze beantwoording leidt tot de classificatie AL met als toevoeging grof taalgebruik. Met de klacht lijkt Klaagster zich overigens meer te richten tegen het classificatiesysteem van Kijkwijzer, dan tegen het feit dat de Film verkeerd geclassificeerd zou zijn. Klaagster richt haar klacht immers op het feit dat de onwenselijkheid van bepaalde scènes niet wordt meegenomen in de classificatie. Of een Film beelden vertoont die al dan niet wenselijk zijn is volgens Kijkwijzer een verantwoordelijkheid van de ouder. De classificatie gaat alleen over schadelijkheid. Mocht de klacht tegen Beklaagde gegrond zijn, dan is het opleggen van een boete niet op zijn plaats. Beklaagde gaat altijd zeer zorgvuldig te werk bij het classificeren van films. Beklaagde vindt het correct inlichten van haar abonnees over schadelijkheid van films voor kinderen belangrijk.

Beklaagde zendt sinds 2005 24 uur per dag zeven dagen per week films uit en dit is pas de derde klacht in al die jaren. De eerste klacht was niet gegrond en de tweede klacht heeft tot een iets aangepaste classificatie geleid. Bij de beantwoording van de vragen wordt de term vaak gebruikt, terwijl de invulling van wat vaak is of enkele keren niet vastomlijnd is. Daarmee is de beantwoording overgeleverd aan de subjectieve beoordeling van degene die de classificatie verricht, terwijl de uitkomst welke classificatie toegepast moet worden behoorlijke verschillen kent bij de hantering van het ene dan wel het andere antwoord. Daar komt bij dat op de dvd hoes het pictogram AL is aangegeven. Indien de Film onjuist geclassificeerd is, dan heeft dit pictogram daar wellicht toe bijgedragen. Dit pictogram heeft de beoordelaar bij het maken van de keuze ‘vaak’ dan wel ‘een enkele keer’ mogelijk op het verkeerde been gezet. Beklaagde heeft in elk geval niet opzettelijk of verwijtbaar onzorgvuldig gehandeld.

5. De mondelinge behandeling ter zitting
Beklaagde handhaaft haar standpunt ter zitting. Desgevraagd antwoordt Beklaagde dat er geen nadrukkelijke seksuele handelingen in de Film te zien zijn. Er zijn geen close-ups en er is geen sprake van cameravoering langs lichamen met nadruk op borsten en billen. De beelden zijn wellicht niet wenselijk maar Beklaagde heeft volgens het Kijkwijzersysteem geclassificeerd.

6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht. De Klachtencommissie heeft om de classificatie van de Film vast te stellen, de thans geldende vragenlijst toegepast op de Film en behandelt hieronder de relevante vragen.

In de inhoudscategorie seks moet vraag 4.1.1. (Komt er in de productie seksueel georiënteerd taalgebruik voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Onder seksueel georiënteerd taalgebruik wordt volgens de vragenlijst van Kijkwijzer verstaan: seksuele toespelingen, grove seksuele grappen en alle verbale uitingen die erop gericht zijn de actor zelf, een andere persoon in de productie of de kijker op te winden. De Klachtencommissie doelt bij de beantwoording van deze vraag op onder andere een scène waar Barbara een gesprek over orgasmes voert. De Klachtencommissie merkt dit gesprek aan als seksuele toespeling. Daarnaast worden er in de Film seksuele toespelingen gemaakt als: ' ik kom klaar als een orkaan' en 'de eerste die tijdens het beffen de tijd neemt'.
Vraag 4.1.2. (Hoe vaak zijn er seksuele handelingen zichtbaar?) moet met ‘1 of enkele keren’ beantwoord worden. In de toelichting bij de vragenlijst staat dat onder seksuele handelingen wordt verstaan: alle handelingen die er op gericht zijn de actor zelf, een andere persoon in de productie of de kijker op te winden. Dit kan ook een suggestieve handeling zijn. De Klachtencommissie doelt hiermee onder andere op een seksscène van Barbara en een leraar op een bed.
Vraag 4.1.4. (Zijn de seksuele handelingen op nadrukkelijke wijze in beeld gebracht?) moet met ‘1 of enkele keren’ beantwoord worden. De Klachtencommissie is van mening dat de hiervoor genoemde seksscène tussen Barbara en de leraar nadrukkelijk in beeld is gebracht door de cameravoering langs het lichaam van Barbara. De leraar strijkt met zijn hand de voet van Barbara en strijkt omhoog langs het been van Barbara. Daarna zijn de borsten en het gezicht van de vrouw in beeld gebracht. De Klachtencommissie is van oordeel dat de nadrukkelijkheid van de seksuele handeling versterkt wordt door het gekreun van Barbara.
Vraag 4.1.5. (Zijn er tijdens de seksuele handelingen details van genitaliën zichtbaar?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. Bovenstaande beantwoording leidt tot de classificatie 12 op basis van seks.

Tot slot moet vraag 7.1.1. (Komt er in de productie grof taalgebruik (vloeken, schuttingtaal) voor?) met ‘ja’ beantwoord worden aangezien onder andere het woord ‘bitch’ te horen is.

De overige inhoudscategorieën zijn op de Film niet van toepassing.

De hoogste leeftijdsclassificatie is bepalend voor de uiteindelijke classificatie, die daardoor uitkomt op 12 op basis van seks met als toevoeging grof taalgebruik. De Klachtencommissie wenst het volgende op te merken. De Klachtencommissie twijfelt aan de nadrukkelijkheid van andere seksuele handelingen in de Film dan bovengenoemd voorbeeld. De Klachtencommissie verzoekt het bureau van het NICAM om de vraag over de nadrukkelijkheid van de seksuele handelingen met de Wetenschapscommissie te bespreken.

Gelet op het voorgaande beslist de Klachtencommissie als volgt.

7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht van Klaagster gegrond.

De classificatie van de Film dient uit te komen op 12 op basis van de inhoudscategorieën seks en grof taalgebruik.

Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 12 in combinatie met het inhoudspictogrammen voor seks en grof taalgebruik voor deze Film zelf alsnog door middel van het invullen van het classificatieformulier in te voeren in de database van het NICAM.

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn, die op 15 november 2004 in werking is getreden. Daarbij is van belang dat in een eerdere uitspraak (klachtnummer 090210.01 ‘Superman Doomsday’) een klacht tegen Beklaagde gegrond is verklaard en een boete is opgelegd.

Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn. De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’; Beklaagde heeft Film foutief geclassificeerd. Beklaagde is een landelijk opererende omroep, waarvoor elk punt € 2000,- is. De Film is op basis van één inhoudscategorie, te weten seks, te vroeg uitgezonden. De onderhavige overtreding brengt volgens de Sanctierichtlijn voor Beklaagde dan ook een boete van € 2000,- met zich mee.

Het hiervoor genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden. Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.
Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.