Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: promo voor de film The Hunt for Eagle One, uitgezonden op 9 januari 2009, hierna te noemen: de Promo
1. De procedure
Klager heeft op 9 januari 2009 een klacht ingediend met betrekking tot de Promo.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 3 februari 2009.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 11 maart 2009.
Zowel Klager als Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Promo is samengesteld uit beelden van de film ‘The Hunt for Eagle One’. De film ‘The Hunt for Eagle One’, heeft de classificatie ‘let op met kinderen jonger dan 12 jaar’ (12), op basis van geweld (pictogram: vuistje) met de toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld en angst. Klager geeft aan dat in de Promo beelden te zien waren van schietende mensen, ontploffingen en een gevangenneming. Klager vindt het onverantwoord dat dit soort aankondigingen al om 18.00 uur op televisie verschijnen.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde is van mening dat op geen enkele wijze door de Klachtencommissie noch door de Klager gesteld wordt welke bepalingen door Beklaagde zouden zijn overtreden. Noch wordt vermeld, zo stelt Beklaagde, welk Deelreglement van het NICAM wordt overtreden. Kennelijk wordt het Deelreglement Televisie bedoeld.
In de betreffende Promo wordt gedurende enkele seconden een weergave gegeven van de inhoud van de film. In de Promo rennen mensen met geweren en er worden twee explosies vertoond. Beklaagde stelt dat er geen verwondingen of fysieke geweldplegingen voorkomen in de Promo. Ook worden er geen andere gewelddadige beelden of angstige scènes getoond.
Beklaagde heeft de Promo zodanig samengesteld dat deze in principe op elk tijdstip kan worden uitgezonden. Het is voor Beklaagde essentieel om door middel van promo’s het publiek te informeren welke programma’s op latere tijdstippen worden uitgezonden. Omdat Beklaagde het publiek al voor 20.00 uur ’s avonds wil informeren over de Film heeft zij de Promo zodanig geproduceerd dat deze geen mogelijk schadelijke beelden voor kinderen jonger dan 12 bevat. In dat geval mogen de beelden voor 20.00 uur ’s avonds worden uitgezonden.
Op grond van gebrek aan motivering dient de klacht niet ontvankelijk te worden verklaard. Mocht de Klachtencommissie oordelen dat de Klager ontvankelijk is, dan dient de klacht wel op grond van de voornoemde argumenten ongegrond te worden verklaard.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht.
Algemeen moet bekend worden verondersteld dat de drempel van de klachtenprocedure van het NICAM zeer laag is. Klager heeft in zijn klacht naar het oordeel van de Klachtencommissie voldoende duidelijk gemaakt dat in de onderhavige Promo geweldshandelingen zichtbaar zijn en dat hij zich stoort aan dergelijke promo’s die vroeg op de avond worden vertoond.
Bovendien heeft Klager het klachtenformulier op de website van het NICAM ingevuld. Hierbij heeft Klager de inhoudscategorieën geweld en angst aangevinkt. Het is dan ook naar de mening van de Klachtencommissie duidelijk voor Beklaagde waar de klacht van Klager betrekking op heeft.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
Artikel 10 Deelreglement Televisie van het NICAM, bepaalt dat promo’s niet geclassificeerd hoeven te worden. Om te kunnen bepalen op welk uitzendtijdstip, in de zin van artikel 3 lid 1 van hetzelfde Deelreglement, een promo mag worden uitgezonden, dient de omroepinstelling de promo te beoordelen conform
artikel 4 van het onderhavige reglement. In artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie staat dat de omroepinstelling programmaonderdelen die op basis van leeftijds- en
inhoudsaanduidingen niet bestemd zijn voor vertoning aan personen beneden de leeftijd van 12, onderscheidenlijk 16 jaar niet mag uitzenden voor 20:00 uur respectievelijk 22:00 uur. De promo dient altijd de classificatie van het hoofdproduct te vermelden.
Als gevolg van bovenstaande regel, toetst de Klachtencommissie, indien een klacht wordt ingediend over een Promo, of deze op een juist tijdstip is uitgezonden.
De Klachtencommissie doet deze toetsing aan de hand van de vragen zoals geformuleerd in het classificatieformulier.
Ten aanzien van de inhoudscategorie geweld is de Klachtencommissie van mening dat in de Promo oorlogsgeweld te zien is. Er wordt geschoten met geweren.
Ook is te zien dat een man een andere man een klap geeft. De Klachtencommissie is van oordeel dat door het montagewerk de klap weliswaar een fractie van een seconde in beeld is gebracht, maar dat dit item te kort is om vast te kunnen stellen of er sprake is van indringendheid van het geweld.
Klager klaagt over de gevangenneming. In de Promo is te zien dat een vrouw gevangen is. Zij krijgt een zak over haar hoofd. Verdere geweldsacties zijn hierbij niet in beeld gebracht.
Ten aanzien van de inhoudscategorie angst is de Klachtencommissie van mening dat de Promo elementen bevat die binnen het Kijkwijzer classificatiesysteem tot de leeftijdsclassificatie 9 leiden. In de Promo wordt gedreigd met geweld. De Klachtencommissie doelt hiermee op de soldaten die met geweren op zoek zijn naar hun doelwit.
Bij de scène waarin de vrouw gevangen is genomen zijn geen scènes zichtbaar die naar de mening van de Klachtencommissie op basis van de inhoudscategorie angst leiden tot een leeftijdsclassificatie. Klager noemt ook de ontploffingen die in de Promo te zien zijn. Hierbij zijn echter geen mensen of dieren zichtbaar het slachtoffer zodat dit in het Kijkwijzersysteem niet tot een leeftijdsclassificatie leidt.
Bovenstaande beoordeling zou de classificatie van de Promo op 9 brengen op basis van angst, indien wel geclassificeerd had moeten worden.
Gezien het vorenstaande heeft Beklaagde de Promo mogen uitzenden vóór 20:00 uur, waardoor zij niet in strijd heeft gehandeld met artikel 3.1 Deelreglement Televisie van het NICAM.
De Klachtencommissie signaleert dat promo’s steeds meer korte flitsen van gevechtsscènes of angstaanjagende scènes vertonen. Door het snelle montagewerk worden de betreffende elementen net niet zichtbaar genoeg in beeld gebracht om tot een hogere leeftijdsclassificatie te kunnen leiden. De Klachtencommissie geeft het Bureau van het NICAM in overweging om te bezien of de Kijkwijzerregels met betrekking tot promo’s aangepast dienen te worden.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht over de Promo ongegrond. De Promo mocht om 18.00 uur worden uitgezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de KC schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 15 april 2009
