Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: televisieserie ‘Charmed’, hierna te noemen: de Serie, aflevering ‘Power Outage’ uitgezonden op 5 december 2010 om 15.05 uur, hierna te noemen: de Aflevering
1. De procedure
Klager heeft op 5 december 2010 een klacht ingediend over de Aflevering.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft bij e-mail van 14 januari 2011 verweer gevoerd.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 19 januari 2011.
Klager heeft na deugdelijke oproeping geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn standpunt ter zitting mondeling toe te lichten.
Beklaagde is ter zitting verschenen.
2. De bestreden audiovisuele productie
‘Charmed’ is een serie die gaat over drie zussen die afstammen van een lijn van ‘goede heksen’ en die samen in een huis wonen. De zussen voeren een strijd met zichzelf en met het kwaad in de vorm van demonen.
Het derde seizoen van de serie is door middel van een steekproef geclassificeerd aan de hand van het toentertijd geldende classificatieformulier en is uitgekomen op ‘let op met kinderen tot 9 jaar’ (9) op basis van angst (pictogram: spinnetje) met als toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje). De Aflevering heeft geen deel uitgemaakt van de steekproef.
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld, angst en grof taalgebruik.
Klager geeft aan dat er in de Aflevering een mensachtig demon transformeert in een monster met een mes. Hij dreigt hiermee een van de heksen neer te steken en wordt later zelf gestoken. Te zien is dat hij bloedt. Er ligt ook bloed op de vloer. Daarna wordt hij met geweld door een raam geslagen. Vervolgens moet deze bloedende demon verantwoording afleggen aan andere demonen die hij vervolgens doodt door een mes naar hem te gooien.
Klager is van mening dat deze Serie 12 moet hebben en niet uitgezonden mag worden op het huidige tijdstip.
4. Het verweer
In het verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde heeft de afleveringen van de Serie zo aangepast dat de afleveringen volgens het Kijkwijzersysteem de classificatie ‘let op met Kinderen tot 9 jaar’ op basis van de inhoudscategorie angst heeft en dus geschikt gemaakt voor uitzending op een tijdstip in de middag. Naar aanleiding van de klacht heeft Beklaagde de Aflevering nogmaals bekeken en acht de classificatie correct.
Beklaagde heeft een grof taalgebruik pictogram bij de classificatie opgenomen.
In de Aflevering is geen sprake van indringend geweld, je hoort het onrealistisch personage niet lijden, het schreeuwt niet en is meteen verdwenen na de geweldsactie. Beklaagde vergelijkt dit met de voorbeelden van niet indringende geweldsacties zoals in de Handleiding van Kijkwijzer genoemde ruimtegevechten in Star Trek of zwaardgevechten in Hook.
Bij de vertoonde bovennatuurlijke krachten in de Aflevering is sprake van een griezeleffect. Ook is geen sprake van een ernstige verwonding en zeer angstige mensen. Bovenstaande brengt de classificatie van de Aflevering op 9 jaar op basis van geweld, angst en grof taalgebruik. Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie de klacht af te wijzen.
5. De mondelinge behandeling
Beklaagde handhaaft haar standpunt ter zitting. Beklaagde voegt toe dat de Serie van een geknipte versie is en de classificatie 9 heeft. De oorspronkelijke classificatie van de Serie is 12.
6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht.
Om de classificatie van de Aflevering vast te stellen past de Klachtencommissie het huidige classificatieformulier toe op de Aflevering.
In de inhoudscategorie geweld moet vraag 2.2.1. (Komen in de productie één of meerdere vormen van fysiek geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie verwijst hierbij naar de scene waar een demon andere demonen doodt door met een mes naar hen te gooien. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. Naar het oordeel van de Klachtencommissie krijgt de kijker niet de indruk dat het hiervoor genoemde geweld hard aankomt, is geen sprake van hardheid van de geweldshandelingen of de dader en is de inslag van de geweldshandelingen niet gedetailleerd in beeld gebracht. De overige vragen in deze inhoudscategorie zijn niet van toepassing.
Bovenstaande beantwoording leidt tot de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 6 jaar (6) op basis van de inhoudscategorie geweld.
Vraag 3.4.1. (Komen er griezeleffecten in de productie voor?) moet naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. In de toelichting op de Vragenlijst wordt onder griezeleffecten verstaan: ‘alle elementen waarmee angst en/of weerzin bij de kijker kunnen worden opgewekt’. Griezeleffecten kunnen het gevolg zijn van acties van levende wezens (mensen, mensachtigen, fantasiewezens of dieren) of van bovennatuurlijke krachten.’ Griezeleffecten kunnen meer of minder hevig zijn. Voorbeelden van minder hevige griezeleffecten zijn: 'Harry Potter and the Prisoner of Azkaban', de oplichtende ogen van bezeten personages in 'Charmed', de griezelige busscène in 'De Griezelbus'.
De Klachtencommissie is op grond van bovenstaande van mening dat onder andere de scène waarin de ogen van een man oplichten en hij daarna bezit neemt van het lichaam van een andere man, een griezeleffect in de zin van de vragenlijst van Kijkwijzer is.
Vraag 3.12.1. (Spelen de angstwekkende scènes zich af in een realistische omgeving?) dient met '1 keer of vaker' te worden beantwoord. De Film speelt zich onder andere af in een huis.
De beantwoording van bovengenoemde vragen leidt tot de classificatie 9 op basis van angst.
In de inhoudscategorie grof taalgebruik moet vraag 7.1.1. (Komt er in de productie grof taalgebruik (vloeken, schuttingtaal) voor?) eveneens met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord, aangezien het woord 'bitch’ hoorbaar is.
Bovenstaande beantwoording leidt tot de toevoeging grof taalgebruik.
De overige inhoudscategorieën zijn op de Aflevering niet van toepassing.
De classificatie van de Aflevering komt daarmee uit op 9 op basis van angst met als toevoeging grof taalgebruik.
7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht ongegrond.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM.
Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 3 februari 2011