Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM) 

Audiovisuele productie: bioscoopfilm ‘Immortals’, hierna te noemen: de Film  

1. De procedure
Klager heeft op 10 november 2011 een klacht ingediend over de Film.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen. 

Beklaagde heeft tegen de klacht geen verweer gevoerd. 

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar vergadering van 16 november 2011. 

Zowel Klager als Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn/haar standpunt mondeling toe te lichten. 

2. De bestreden audiovisuele productie
De film gaat over koning Hyperion die met zijn leger vecht in het oude Griekenland. Hyperion is op zoek naar de boog van Epirus zodat hij heerser van de wereld kan worden. Theseus is door de god Zeus uitgekozen om het tegen Hyperion op te nemen.

De Film is door Beklaagde op 8 november 2011 geclassificeerd met behulp van het toen geldende NICAM classificatieformulier. De leeftijdsclassificatie is uitgekomen op 'let op met kinderen tot 12 jaar' op basis van de inhoudscategorieën geweld (pictogram‘vuistje’), angst (pictogram 'spinnetje’) met als toevoeging grof taalgebruik (pictogram ‘schreeuwend mannetje’).  

3. De klacht
De klacht van Klager heeft betrekking op de inhoudscategorieën geweld en angst. Klager denkt dat de Film de classificatie 16 zou moeten hebben. In de Film komen bloederige scènes voor, mensen worden levend verbrand en alles wordt vrij expliciet in beeld gebracht. De keel van de moeder van Theseus wordt in koelen bloede doorgesneden. Ogen van een onderdaan van Hyperion worden zomaar uitgedrukt. Drie verbrande vrouwen die nog net leven, kwijnen weg. In het algemeen meent Klager dat het bloedvergieten expliciet in beeld is gebracht.

4. Het verweer
Beklaagde heeft geen verweer gevoerd.

5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht. 
De Klachtencommissie heeft het thans geldende classificatieformulier zelf toegepast op de Film en behandelt hieronder de relevante vragen.  

In de inhoudscategorie geweld moeten zowel vraag 2.2.1. (Komen in de productie één of meerdere vormen van fysiek geweld voor?) als vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. In de toelichting op de vragenlijst staat dat bij indringende geweldsacties de kijker de indruk krijgt dat het geweld hard aankomt en dat dat ook de bedoeling van de dader is. De geweldsacties kunnen indringend zijn door de hardheid van de geweldshandelingen of de hardheid van de dader, doordat het geweld hard aankomt bij het slachtoffer of doordat de inslag van de geweldshandelingen gedetailleerd in beeld wordt gebracht. Indringendheid kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd door middel van: het toevoegen van opzwepende muziek aan de geweldsscènes, het accentueren van pijn bij het slachtoffer door geluid of beeld, slow motion, close ups van gevechtshandelingen, het toevoegen van geluidseffecten aan vechtscènes.

De Klachtencommissie is van oordeel dat het indringend geweld in de Film bestaat uit geweld dat hard aankomt bij het slachtoffer en gedetailleerd in beeld wordt gebracht. Dit komt onder andere in de volgende scènes voor. Een soldaat wordt onthoofd met een zwaard. Zijn hoofd rolt van zijn romp en er is uitspattend bloed op de muur achter de soldaat te zien. Daarnaast wijst de Klachtencommissie op de scène waar Theseus zijn moeder probeert te redden van de soldaten van Hyperion. Hij rijgt soldaten aan zijn zwaard en er is uitspattend bloed te zien. Vervolgens wordt de keel van de moeder van Theseus doorgesneden, het bloed gutst uit de wond.
De Klachtencommissie merkt daarnaast het gevecht met de gemaskerde soldaat van de koning als indringend aan. Hierbij is ook uitspattend bloed te zien. Deze scène eindigt in een onthoofding van de soldaat met uitspattend bloed.

De Klachtencommissie merkt de scène waar koning Hyperion de ogen van een onderdaan uitdrukt eveneens aan als geweld dat indringend is vanwege de hardheid van de dader.

Vraag 2.4.1. (Zijn er beelden van verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) en vraag 2.4.2. (Zijn er beelden van ernstige verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) moeten naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. De Klachtencommissie doelt hierbij op de hierboven genoemde verwondingen zoals uitspattend bloed en doorgesneden kelen.
Vraag 2.5.1. (Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn?) moet met ‘ja’ worden beantwoord. De hiervoor genoemde geweldsacties zijn gepleegd door mensen en zijn uitvoerbaar.

De beantwoording van bovengenoemde vragen leidt tot de classificatie 16 op basis van geweld

In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.2.1. (Komen er mensen, mensachtigen of dieren voor die zichtbaar of hoorbaar ernstig lijden?') met '1 keer of vaker'  beantwoord worden. In de toelichting op de vragenlijst staat dat het gaat om zichtbaar of hoorbaar ernstig lijden als gevolg van een extreem aangrijpende ervaring. Het ernstig lijden van het slachtoffer moet de indruk geven dat hij/zij iets verschrikkelijks doormaakt. Ernstig lijden kan meer of minder expliciet worden overgebracht en heeft te maken met de (dreigende) dood van het slachtoffer zelf of van anderen in de omgeving. De Klachtencommissie is van mening dat er sprake is van ernstig lijden in de scène waar drie vrouwen in een standbeeld van een stier gekookt worden, daarna bevrijd worden en overlijden. De vrouwen zijn er slecht aan toe en kermen.
Vraag 3.5.1. (Komen er beelden van verwondingen in de productie voor?) en vraag 3.5.2. (Zijn deze verwondingen ernstig?) moeten met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. De Klachtencommissie verwijst hier naar de hierboven bij de inhoudscategorie geweld genoemde verwondingen.
Vraag 3.12.1 (Spelen de angstwekkende scènes zich af in een realistische omgeving?) dient met nooit' te worden beantwoord. De angstwekkende scènes van de Film spelen zich af in een ver verleden.
Vraag 3.12.2 (Komen er één of meer onrealistische personages voor in de angstwekkende scènes?) dient met ‘ja’ te worden beantwoord. De Klachtencommissie wijst hier op de goden die zeer bijzondere eigenschappen hebben zoals Zeus die er met zijn kracht voor zorgt dat de berg van de Titanen instort.
 
De beantwoording van bovengenoemde vragen leidt tot de classificatie 12 op basis van angst

Vraag 7.1 (Komt er in de productie grof taalgebruik (vloeken, schuttingtaal) voor?) moet met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. Hierbij wijst de Klachtencommissie onder andere op de in de Film gebruikte woorden ‘slet' en ‘hoer’.

De overige inhoudscategorieën zijn niet op de Film van toepassing.

De hoogste leeftijdsclassificatie is bepalend voor de uiteindelijke classificatie, waardoor de classificatie voor de Film uitkomt op 16 op basis van de inhoudscategorie geweld met de toevoeging grof taalgebruik.

Gelet op het voorgaande beslist de Klachtencommissie als volgt.

6. De beslissing van de Klachtencommissie

Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond.  

De Klachtencommissie is van oordeel dat de classificatie van de Film dient uit te komen op 16 op basis van geweld met de toevoeging grof taalgebruik.

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in eerdere uitspraken (onder andere klachtnummers 080801.01 ‘Spring, summer, fall, winter and spring’ en 100412.01 ‘Kick-Ass’) tegen Beklaagde een klacht gegrond is verklaard. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn. De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’; de Film is fout geclassificeerd. Beklaagde is een landelijk opererende filmdistributeur, waarvoor elke punt € 2.000,- bedraagt. Nu de leeftijdscategorie wordt verhoogd van 12 naar 16 op basis van één inhoudscategorie (geweld), brengt dit voor Beklaagde een boete met zich mee van € 2.000,-. 

De door Beklaagde te betalen boete bedraagt derhalve € 2.000,-. Dit bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt separaat toegezonden.

Gezien het feit dat er sprake is van een spoedprocedure omdat de Film momenteel in de bioscopen draait, heeft de Klachtencommissie Beklaagde onmiddellijk na de zitting, 16 november 2011, door middel van een verkorte beslissing per e-mail op de hoogte gesteld van deze uitspraak.  

Beklaagde heeft zeven dagen na het zenden van de verkorte beslissing per e-mail tot uiterlijk 24 november 2011 de tijd om alle maatregelen te nemen die ertoe leiden dat de onjuiste leeftijdsclassificatie 12 ongedaan wordt gemaakt en wordt omgezet in de leeftijdsclassificatie 16 in combinatie met de inhoudspictogrammen voor geweld en grof taalgebruik.

Beklaagde dient uiterlijk 24 november 2011, dat is binnen zeven dagen na het zenden van de verkorte beslissing per email de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie zelf alsnog door middel van het invullen van het classificatieformulier in te voeren in de database van het NICAM.

De Klachtencommissie is van oordeel dat Beklaagde in ieder geval de maatregel dient te nemen dat bij release van de Film op DVD de inlay van de DVD de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie vertoont.

De Klachtencommissie legt bovengenoemde maatregelen op onder verbeurte van een dwangsom van € 1.000,- per dag, te rekenen vanaf zeven dagen na de dagtekening van deze uitspraak, met een maximum van € 25.000,-.

Conform artikel 13 lid 1 onder e Reglement van Klachten heeft de Klachtencommissie de bevoegdheid om de uitspraak te publiceren, wanneer naar het oordeel van de Klachtencommissie de omstandigheden van het geval een dergelijke publicatie rechtvaardigen, door kennisgeving aan alle, naar het inzicht van de Klachtencommissie, belanghebbende derden. De Klachtencommissie is van oordeel dat het in dit geval in redelijkheid noodzakelijk is om van deze bevoegdheid gebruik te maken. Mede gelet op het feit dat de Film nu in de bioscoop draait, wordt door publicatie bewerkstelligd dat het voor ouders/opvoeders en kinderen kenbaar is dat de Film de classificatie 16 heeft.

Conform artikel 14 lid 2 Reglement van Klachten heeft de Klachtencommissie de bevoegdheid, om al dan niet op verzoek van één der partijen, haar eigen beslissing, voor zover naar haar oordeel redelijkerwijs noodzakelijk, uitvoerbaar bij voorraad te verklaren. Dit betekent dat er aan haar beslissing direct gevolg dient te worden gegeven. In de onderhavige kwestie ten aanzien van de Film, doch in alle gevallen waar een bioscoopfilm in het geding is, is de Klachtencommissie de mening toegedaan dat het in redelijkheid noodzakelijk is om van deze bevoegdheid gebruik te maken. Op deze manier wil de Klachtencommissie voorkomen dat de gewraakte film in de bioscopen met verkeerde pictogrammen wordt vertoond en in de follow up op DVD met verkeerde pictogrammen op de markt wordt gebracht.

De Klachtencommissie verklaart deze uitspraak derhalve uitvoerbaar bij voorraad.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM.  Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te  worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.  
 

 Hilversum, 21 november 2011

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal