1. De procedure
Klaagster heeft met gebruikmaking van het NICAM klachtenformulier op 19 juni 2004 een klacht ingediend over de Videoclip.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 24 augustus 2004.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 15 september 2004.
Namens Beklaagde is de heer… verschenen. Klaagster heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Videoclip laat de groep muzikanten zien, begeleid door dansende dames.
De Videoclip is niet beoordeeld/geclassificeerd aan de hand van de criteria van Kijkwijzer en is overdag uitgezonden om 12.00 uur.
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën seks en grof taalgebruik. Verkort weergegeven, voert Klaagster het volgende bezwaar aan.
Om 12.00 uur in de middag, een tijdstip dat veel kleine kinderen thuis zijn, heeft Klaagster een videoclip bij The Box gezien. In de clip wordt grove taal gebezigd. De clip is te vergelijken met de clip van ‘Chingy Right Thurr’. Meisjes duwen hun billen naar achteren, jongens slaan vervolgens op de billen. Twee vrouwen staan half naakt zoenend onder de douche. Het lijkt bijna porno.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde is zeer scherp op de kwaliteit en inhoud van de clips die door de platenmaatschappijen worden aangeboden. De Muziek Coördinator bewaakt de grenzen op zowel kwalitatief als inhoudelijk vlak en gaat daarbij uit van vier basisprincipes:
- Bevat de clip teveel geweld/gewelddadige beelden?
- Bevat de clip een te hoog erotiekgehalte?
- Zet de clip aan tot ontoelaatbaar gedrag?
- Is de clip op expliciete wijze discriminerend van aard?
5. De mondelinge behandeling.
De vertegenwoordiger van Beklaagde geeft geen aanvulling op het verweerschrift, doch informeert de Klachtencommissie met name nog nader over de werkwijze van Beklaagde.
Beklaagde heeft het tijdstip van uitzending van een videoclip niet in de hand. De luisteraar kan bellen en de titel met code, zoals die te zien is op de scrollbalk onder aan het televisiescherm, ingeven. De uitgekozen videoclip wordt dan binnen 20 minuten uitgezonden. Het gehele systeem is regionaal bepaald. Binnen het systeem is wel een mechanisme dat er voor zorgt dat bepaalde clips niet te vroeg worden uitgezonden. Beklaagde hanteert daarbij als grens 21.00 uur in de avond. Daarnaast bestaan er genre-avonden en wordt er overdag met name mainstream muziek uitgezonden.
De Klachtencommissie maakt de vertegenwoordiger van Beklaagde attent op de uitzendtijden die binnen Kijkwijzer gelden, te weten 20.00 uur en 22.00 uur voor product met een leeftijdsclassificatie van respectievelijk 12 jaar en ouder (12) en 16 jaar en ouder (16). Bovendien maakt de Klachtencommissie melding van het zogenaamde ‘omslagpuntenbeleid’ (verkorte versie van het Coderingsformulier van Kijkwijzer) dat gebruikt kan worden door muziekzenders bij het beoordelen/classificeren van videoclips.
6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager in zijn klacht ontvankelijk.
Het uitzenden van een videoclip dient te geschieden conform artikel 5.1. Deelreglement Televisie met betrekking tot de uitzendtijden. Om te kunnen bepalen op welk tijdstip een videoclip mag worden uitgezonden, heeft de omroepinstelling twee mogelijkheden:
- de videoclip beoordelen
- de videoclip classificeren
Om na te kunnen gaan of de Videoclip op het juiste tijdstip is uitgezonden, heeft de Klachtencommissie het coderingsformulier versie 1.2 zelf toegepast op de Videoclip en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de categorie seks dient vraag 4.1.1. (Komt er in de productie seksueel georiënteerd taalgebruik voor?) naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘1 keer of vaker’ beantwoord te worden. Vraag 4.1.2. (Hoe vaak zijn er seksuele handelingen zichtbaar?) dient volgens de Klachtencommissie met ‘1 of enkele keren’ beantwoord te worden. Vraag 4.1.3. (Komen het seksueel taalgebruik en de seksuele handelingen bij elkaar opgeteld vaak voor?) dient naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘nee’ beantwoord te worden, evenals vraag 4.1.4. (Zijn de seksuele handelingen op nadrukkelijke wijze in beeld gebracht?) en vraag 4.1.5. (Zijn er tijdens de seksuele handelingen details van genitaliën zichtbaar?). Bovenstaande beantwoording van de vragen ten aanzien van de inhoudscategorie seks brengt de classificatie op AL.
Ten aanzien van de inhoudscategorie grof taalgebruik is de Klachtencommissie van oordeel dat vraag 7.1.1. (Komt er in de productie grof taalgebruik (vloeken, schuttingtaal) voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord zou moeten worden. Grof taalgebruik leidt echter, in tegenstelling tot de andere inhoudskenmerken, niet tot een leeftijdsindicatie omdat er geen onderzoek is gedaan dat uitwijst dat grof taalgebruik voor een bepaalde leeftijdsgroep potentieel schadelijker is dan voor andere. Er kan dus niet worden aangetoond dat grof taalgebruik bijvoorbeeld schadelijker zou zijn voor kleuters dan voor wat oudere kinderen van een jaar of 12.
De overige inhoudscategorieën zijn op de onderhavige productie niet van toepassing.
Met bovenstaande beantwoording zou de classificatie voor de Videoclip AL worden, met als toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje). De Videoclip mag derhalve op elk moment van de dag worden uitgezonden.
7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht van Klaagster ongegrond. Beklaagde mag de Videoclip op elk moment van de dag uitzenden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de KC schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.
