Klachtnummer: 051229.01
Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: bioscoopfilm ‘De Kronieken van Narnia, de leeuw, de heks en de kleerkast’, hierna te noemen: de Film
1. De procedure
Klaagster heeft op 29 december 2005, aangevuld bij e-mail van 3 januari 2006, een klacht ingediend met betrekking tot de Film.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 11 januari 2006.
Beklaagde heeft het verzoek ex artikel 6 lid 3 Klachtenreglement NICAM, om banden aan de Klachtencommissie ter beschikking te stellen, niet ingewilligd. De film is door de leden van de Klachtencommissie in de bioscoop bekeken.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar vergadering van 18 januari 2006.
Namens Beklaagde verschenen ter zitting mevrouw E. Danker en de heer M.G. Keurntjes.
Klaagster heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De film vertelt het verhaal van vier kinderen die een mythisch land ontdekken, dat wordt bewoond door sprekende dieren, dwergen, bosgoden, paardmensen en reuzen. Ze maken ook kennis met de ijskoude Witte Heks, die een vloek over het land heeft uitgesproken waardoor het er altijd winter is. Onder leiding van de nobele koning, de leeuw Aslan, trekken de kinderen ten strijde om een einde te maken aan het eeuwenoude gevecht tussen het goede en het kwade. Een spectaculaire strijd die Narnia voor eeuwig van de ijzige vloek van de Witte Heks moet verlossen.
De Film is door beklaagde op 28 november 2005 geclassificeerd met behulp van het NICAM classificatieformulier, versie 1.2. De leeftijdsclassificatie is uitgekomen op 6 (let op met kinderen tot zes jaar) op basis van geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje).
De Film is de Nederlandse versie van ‘The Chronicles of Narnia, die de classificatie 12 (let op met kinderen tot 12 jaar) geweld en angst heeft. Voor de Nederlandse versie heeft beklaagde een aangepaste editie gemaakt.
3. De klacht
Klaagster voert het volgende, hierna kort weergegeven, bezwaar aan.
Klaagster heeft met haar dochter van acht jaar de Film bekeken, die een leeftijdsclassificatie heeft van 6 jaar. Haar dochter vond het echter een zeer enge film. Klaagster vindt de Film absoluut niet geschikt voor kinderen van 6 jaar. Er komen forse indrukwekkende scènes in voor, met name de vechtscènes tussen de beide legers aan het einde van de Film, de agressieve wolven, de oorlogsbeelden aan het begin van de Film, de schrikeffecten, de spannende avonturen en achtervolgingen.
Klaagster pleit voor een extra leeftijdscategorie, want het verschil tussen 12 en 6 is te groot. Klaagster denkt bij een film met de classificatie 6 jaar en ouder aan een heel ander genre.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde het volgende, hierna kort weergegeven, aan.
De klacht die Beklaagde heeft ontvangen over de classificatie van de Film betreft de volgende scènes:
A. diverse vechtscènes tussen beide legers aan het einde van de Film
B. agressieve wolven die andere dieren aanvallen
C. oorlogsbeelden in het begin van de Film
D. diverse scènes die bedoeld zijn om te schrikken waarbij de combinatie van beeld en geluid veel indruk maakt
E. spannende avonturen en achtervolgingen van de kinderen in de Film.
In de Nederlandse versie van de Film zoals deze door Beklaagde ge-edit is, is rekening gehouden met vrijwel alle bovenstaande punten, behalve punt D en E.
Wat punt D betreft: er zitten twee scènes in de film die een schrikelement kunnen veroorzaken. Dit betreft beide keren een scène waarbij een wolf vanuit het niets in beeld komt en een dreigende houding aanneemt. In de Nederlandse versie zijn hier de geluidseffecten enorm naar beneden gehaald, waardoor het schrikelement alleen nog door het beeld komt, maar niet door de combinatie van beeld én geluid (hierdoor scoort de film niet meer op "Extreem Angstaanjagende geluiden of muziekeffecten").
Wat punt E betreft: het classificatiesysteem gaat niet specifiek in op spannende avonturen en achtervolgingen van kinderen.
5. De mondelinge behandeling ter zitting
Beklaagde geeft aan dat zij lering heeft getrokken uit de uitspraak van de Klachtencommissie inzake ‘Finding Nemo’. De classificatie van de Film is zeer nauwkeurig gedaan, zelfs door verschillende codeurs. Beklaagde is dan ook verbaasd dat er een klacht door de Klachtencommissie in behandeling is genomen. Beklaagde heeft de Film ten opzichte van de originele versie aangepast. Onder
andere zijn de schrikeffecten van de wolven verminderd, close-ups van monsters verwijderd en inslagen tijdens de gevechten zijn niet meer zichtbaar. Ook is de offering van Aslan ingekort en zijn er andere dreigende scènes uitgeknipt.
Dat een film ge-edit wordt, is echt een uitzondering. De originele versie van de Film heeft 12. Dat vond Beklaagde zonde, omdat het tegelijkertijd een echte familiefilm is. Omdat men in Duitsland hetzelfde probleem had, is er voor de Nederlandse en de Duitse markt een oplossing gezocht.
6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie heeft het classificatieformulier versie 1.2 zelf toegepast op de Film en behandelt hieronder de relevante vragen.
Ten aanzien van de inhoudscategorie geweld is de Klachtencommissie van mening dat vraag 2.2.1. (Hoe vaak komt fysiek lijf-aan-lijf geweld voor?), vraag 2.2.2. (Hoe vaak komt geweld met vuur- slag- of steekwapens voor?) alsmede vraag 2.2.3. (Hoe vaak komt er oorlogsgeweld voor?) en vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn?) terecht met ‘1 keer of vaker’ is beantwoord. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn?) is eveneens terecht met ‘1 keer of vaker’ beantwoord. De Klachtencommissie doelt hierbij op de veldslagen aan het einde van de film, maar ook op geweldsacties die elders in de film zichtbaar zijn, zoals de gevangen faun die met een stok wordt geslagen.
De geweldsacties zijn echter niet indringend. Vraag 2.4.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn door de hardheid van de geweldshandelingen of de hardheid van de dader?), vraag 2.4.2. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn omdat het geweld hard aankomt bij het slachtoffer?) en vraag 2.4.3. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn doordat de inslag van de geweldshandelingen gedetailleerd in beeld wordt gebracht?) zijn terecht met ‘nooit’ beantwoord. De Klachtencommissie merkt de geweldshandelingen niet als indringend aan omdat er geen inslagen zichtbaar zijn. Ook zijn er geen close-ups te zien of geluidseffecten te horen.
Bovenstaande wijze van beantwoorden brengt de classificatie ten aanzien van geweld op 6.
In de inhoudscategorie angst heeft Beklaagde alle vragen juist beantwoord, met uitzondering van vraag 3.1.6. (Hoe vaak komen ongelukken, rampen of oorlogen voor waarbij mensen of dieren zichtbaar het slachtoffer zijn?). Deze vraag heeft Beklaagde ten onrechte met ‘nooit’ beantwoord. De Klachtencommissie wijst hier op de oorlogsbeelden aan het begin van de Film, waar de kinderen tijdens een bombardement in een schuilkelder moeten vluchten.
Door deze beantwoording wijzigt de classificatie ten aanzien van angst overigens niet, deze blijft 6.
De overige inhoudscategorieën zijn op de onderhavige film niet van toepassing.
De Klachtencommissie wenst op te merken dat de Film, hoewel juist geclassificeerd en terecht op 6 uitgekomen, voor sommige kinderen erg heftig kan zijn. De Klachtencommissie in van mening dat een 9 jaar classificatie passender was geweest. Echter, binnen de systematiek van Kijkwijzer bestaat er (nog) geen classificatie tussen 6 en 12.
Ambtshalve wijst de Klachtencommissie Beklaagde erop dat het niet ingaan op het verzoek om beeldmateriaal op te sturen, in strijd is met artikel 6 lid 3 Klachtenreglement NICAM. Dit artikel luidt als volgt:
“De beklaagde zal tegelijk met het verweerschrift, indien noodzakelijk, in vijfvoud ondertitelde kopieën en een synopsis van het gewraakte audiovisuele product meesturen; bij gebreke van kopieën van het product kan de voorzitter van de Klachtencommissie beklaagde toestemming verlenen, al dan niet op nader door de voorzitter te bepalen voorwaarden, een vertoning te organiseren.”
Beklaagde heeft in haar verweerschrift aangegeven dat er nog geen DVD beschikbaar is, en dat zij gezien het gevaar van piraterij geen band beschikbaar kan stellen aan de Klachtencommissie. Dit acht de Klachtencommissie geen acceptabel excuus om niet aan bovengenoemd verzoek te voldoen; er is immers geen enkele reden om de Klachtencommissie in deze niet te vertrouwen.
7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht ten aanzien van de leeftijdsclassificatie 6 voor de Film ongegrond.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 1 februari 2006