Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: serie ‘De Roze Olifant’ hierna te noemen: de Serie; aflevering van 1 augustus 2006 uitgezonden om 21.30 uur, hierna te noemen: de Aflevering
1. De procedure
Klager heeft bij e-mail op 1 augustus 2006, aangevuld bij e-mail van 2 augustus 2006, een klacht ingediend met betrekking tot de Aflevering. De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen. Op 7 augustus 2006 heeft de klachtencommissie X aangeschreven als Beklaagde. X heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 10 augustus 2006.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 13 september 2006. Beklaagde is ter zitting verschenen. Klager heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn standpunt mondeling toe te lichten. Ter zitting bleek dat X zelf niet is aangesloten bij het NICAM, maar dat X ressorteert onder Beklaagde. Dit betekent dat X niet direct onder de werking van de statuten en reglementen van het Nicam valt en dat de Klachtencommissie niet X, maar X als beklaagde dient aan te merken (zoals X ook in zijn verweer heeft opgeworpen).
Op 25 oktober 2006 heeft de Klachtencommissie Beklaagde aangeschreven. Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 7 november 2006. De Klachtencommissie heeft de klacht nogmaals behandeld in haar zitting van 15 november 2006. Klager is ter zitting verschenen. Namens Beklaagde is mevrouw xxx verschenen. Namens X is de heer xxx verschenen.
2. De bestreden audiovisuele productie
In de Serie wordt een veelzijdig beeld geschetst van het roemruchte erotische entertainmentbedrijf Casa Rosso. De Serie is door Beklaagde niet geclassificeerd.
3. De klacht
Klager voert het volgende, hierna kort weergegeven, bezwaar aan. Klager werd met zijn kinderen en kleinkinderen om 21.30 uur geconfronteerd met porno. 2 Mensen bedrijven seks wat tot in detail te zien is. Later bleek dat de Aflevering al eerder op de avond is uitgezonden. Klager hoopt dat hier spoedig iets aan gedaan kan worden en dat er stappen tegen Beklaagde worden genomen.
4. Het verweer
Nu het verweer van X deels met dat van Beklaagde overlapt heeft de KC in dit onderdeel van de uitspraak de verweren van beiden verwerkt. Daarbij is niet opgenomen het verweer van X dat de zender als beklaagde dient te worden aangemerkt; immers op blz. 1 van de onderhavige uitspraak is dat verweer reeds gehonoreerd. Beklaagde geeft in haar verweerschrift het volgende aan.
X is een lokale nieuws- en actualiteitenzender van Amsterdam. Overeenkomstig artikel 6.1 Deelreglement Televisie is de Aflevering voorafgegaan van de mededeling dat de uitzending beelden kon bevatten die niet geschikt zijn voor de allerjongste kijkers (dit houdt in jonger dan 12). Beelden van geslachtsdelen zijn weggewiped en eventuele seksvoorstellingen zijn niet langdurig maar in logisch verband van de veelheid van activiteiten in en rond het bedrijf in beeld gebracht. Met de getroffen voorzorgsmaatregelen meende X hetzelfde effect te verkrijgen als wordt beoogd met de pictogrammen van Kijkwijzer. Beklaagde is van mening dat de Aflevering niet in strijd is uitgezonden met de Deelreglementen die van toepassing zijn en verzoekt de klacht ongegrond te verklaren.
5. De mondelinge behandeling
In aanvulling op haar verweerschrift stelt Beklaagde dat de Serie op verschillende tijdstippen is uitgezonden. Het tijdstip van 21.30 was correct, het tijdstip van 19.30 was niet correct. Dit is dan ook direct na de klacht aangepast.
X vult aan dat er wel degelijk een waarschuwing is gegeven al was het dan geen Kijkwijzer classificatie. Programma’s als de Serie zijn zeer uitzonderlijk, omdat X een nieuws- en actualiteitenzender is. In de toekomst moet bekeken worden of er nog eens een programma zal worden uitgezonden die volgens de NICAM reglementen moet worden uitgezonden. Als dat nodig is, dan zal er geclassificeerd worden. Klager zette zijn klacht nog eens uitvoeriger uiteen; de inhoud van de klacht werd daarmee echter niet uitgebreid.
6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht.
De Klachtencommissie constateert dat X in eerste instantie onterecht als Beklaagde is opgeroepen zich te verweren. Naar is gebleken is niet X maar X aangesloten bij het NICAM. Beklaagde heeft ten onrechte nagelaten de Serie te classificeren. Artikel 1 lid 1 van het Algemeen Reglement zegt dat de aangeslotene, die verantwoordelijk is voor de openbaarmaking van het audiovisueel product, dit product classificeert met behulp van het classificatiesysteem. Op grond van artikel 4 lid 1 Deelreglement Televisie is het de omroeporganisatie toegestaan om haar programmaonderdelen met inachtneming van Kijkwijzer of met behulp van de omslagpuntenlijst te beoordelen op mogelijke schadelijkheid voor jeugdigen. Artikel 5 lid 1 zegt vervolgens dat wanneer de omroeporganisatie na beoordeling van mening is dat het programmaonderdeel wel schadelijk kan zijn voor personen jonger dan 16 jaar, zij conform artikel 1 lid 1 Algemeen Reglement tot classificatie over dient te gaan. In het onderhavige geval is deze weg ten onrechte niet bewandeld. In het verweerschrift geeft Beklaagde wel aan dat voorafgaande aan de Serie, en de Aflevering in het bijzonder, een waarschuwing is gegeven. Echter er heeft geen classificatie volgens de criteria van Kijkwijzer plaatsgevonden. Dientengevolge is er geen classificatie ontstaan die aangeeft óf de Serie schadelijke elementen bevat, voor welke leeftijd de Serie schadelijk is en op basis van welke inhoudscategorie. De waarschuwing, bestaande uit de tekst: “ Dit programma kan beelden bevatten die niet geschikt zijn voor de allerjongste kijkers” is dan ook niet conform de regels van het NICAM.
De Klachtencommissie heeft het classificatieformulier 4.0 toegepast op de Aflevering en behandelt hieronder de relevante vragen. Deze versie van het vragenformulier is sinds 11 september 2006 in werking en verschilt inhoudelijk nauwelijks van versie 1.2. Versie 4.0 kent een efficiëntere routing. Dit komt onder andere doordat vragen, die niet tot een hogere classificatie leiden, wegvallen tijdens het invullen. Ook zijn er vragen samengevoegd. Deze technische aanpassingen hebben echter geen invloed op de uiteindelijke classificatie. De Klachtencommissie behandelt hieronder de relevante vragen.
In de inhoudscategorie seks moet vraag 4.1.2. (Hoe vaak zijn er seksuele handelingen zichtbaar?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Vraag 4.1.4. (Zijn de seksuele handelingen op nadrukkelijke wijze in beeld gebracht?) dient eveneens met ‘1 keer of vaker’ beantwoord te worden. Vraag 4.1.5. (Zijn er tijdens de seksuele handelingen details van genitaliën zichtbaar?) moet met ‘nooit’ worden beantwoord. De overige categorieën zijn op de Aflevering niet van toepassing. De classificatie van de Aflevering komt uit op 12, op basis van seks (pictogram: voetjes)
De classificatie 12 heeft als consequentie dat de Aflevering conform artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie alleen na 20.00 uur mag worden uitgezonden. De klacht richt zich tegen de aflevering van 1 augustus 2006 uitgezonden om 21.30 uur. Het uitzendtijdstip van de Aflevering is dan ook in overeenstemming met de reglementen van het NICAM. Bekend is dat Beklaagde de Serie ook om 19.30 uur heeft uitgezonden. Klager heeft zijn klacht echter niet (mede) op die uitzending kunnen baseren nu hij die niet heeft gezien. Beklaagde heeft de uitzending op dit tijdstip, na het bekend worden van de klacht van Klager, gestaakt.
Hoewel het uitzendtijdstip van de Aflevering in overeenstemming is met de regels van het NICAM, is Beklaagde toch in gebreke gebleven door de Serie niet te classificeren en de kijkers niet correct te waarschuwen voor schadelijke elementen die de Serie bevat.
7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht van Klager gegrond. De classificatie van de Aflevering dient uit te komen op 12, op basis van seks.
Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie de Serie zelf middels een steekproef te classificeren conform het actuele seriebeleid. Indien de Aflevering geen deel uitmaakt van de steekproef, dient Beklaagde de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 12 in combinatie met het inhoudspictogram voor seks voor deze aflevering zelf alsnog door middel van het invullen van het coderingsformulier versie 4.0 in te voeren in de database van het NICAM. Het is Beklaagde toegestaan om de beelden die tot de leeftijdsclassificatie 12 leiden, uit de Aflevering te verwijderen, waardoor een lagere leeftijdsclassificatie het resultaat is. De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder B over tot het opleggen van de maatregel van waarschuwing, nu dit de eerste keer is dat een klacht tegen Beklaagde gegrond is verklaard.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 13 december 2006
