Klachtnummer: 060113.02
Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: serie ‘Goede Tijden, Slechte Tijden’ hierna te noemen: de Serie; aflevering van 12 januari 2006 uitgezonden om 12.05 uur, hierna te noemen: de Aflevering
1. De procedure
Klager heeft bij e-mail op 13 januari 2006 een klacht ingediend met betrekking tot de Aflevering.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 3 maart 2006.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 15 maart 2006.
Klager noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn/haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
‘Goede Tijden, Slechte Tijden’ is een soapserie die dagelijks door RTL 4 om 20.00 uur wordt uitgezonden. Een aangepaste versie van de Serie wordt overdag om 12.00 uur uitgezonden.
De Serie is door middel van een steekproef geclassificeerd aan de hand van het classificatieformulier 1.2 en is uitgekomen op ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ (12), op basis van de inhoudscategorie angst (pictogram: spinnetje), met de toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje). De classificatie van de aangepaste versie is ‘let op met kinderen tot 6 jaar’ (6), op basis van de inhoudscategorie angst, met de toevoeging grof taalgebruik. Voor het seizoen 2005/2006 is geen nieuwe steekproef genomen.
3. De klacht
Klager voert het volgende, hierna kort weergegeven, bezwaar aan.
De klacht richt zich op de aangepaste versie van de Serie, die overdag wordt uitgezonden. Klager stelt dat de Aflevering beelden laat zien van iemand die is ontvoerd, iemand die een mes op de keel gezet krijgt, en iemand die wordt doodgeschoten. Klager vraagt het bureau van het NICAM wat schadelijke elementen zijn, als kinderen van 6 jaar dit mogen zien. Volgens Klager worden er voor de aangepaste versie helemaal geen schadelijke elementen weggelaten.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde het volgende, hierna kort weergegeven, aan.
De producent houdt bij de productie van de Serie, mede met behulp van de omslagpunten, die door het NICAM zijn verstrekt, rekening met het uitzendtijdstip.
De serie ‘Goede Tijden, Slechte Tijden’ is conform het seriebeleid van het NICAM steekproefsgewijs geclassificeerd. Dit heeft geleid tot de leeftijdsclassificatie 12 op basis van angst, met de toevoeging grof taalgebruik. De Aflevering maakte geen deel uit van de steekproef.
Daarnaast wordt de Serie in de ochtend herhaald. Voorzover een aflevering mogelijk schadelijke elementen bevat, die tot de classificatie 12 leiden, worden deze elementen uit deze versie verwijderd. Hierdoor heeft de aangepaste versie de classificatie 6 op basis van angst, met de toevoeging grof taalgebruik, en mag op elk tijdstip van de dag worden uitgezonden. De classificatie geeft geen advies over de geschiktheid van het programma. Uiteindelijk bepalen de ouders welke programma’s al dan niet geschikt zijn voor hun kinderen.
De Serie is conform de regels van het NICAM geclassificeerd. Voorzover de Klachtencommissie tot een ander oordeel komt, stelt Beklaagde zich op het standpunt dat het opleggen van een sanctie achterwege dient te blijven omdat de Aflevering geen onderdeel uitmaakte van de steekproef en Beklaagde de steekproef wel conform de geldende regels heeft uitgevoerd. Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie de klacht ongegrond te verklaren.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
Beklaagde heeft voor het seizoen waarvan de Aflevering deel uitmaakt, geen steekproef genomen en deze ook anderszins niet geclassificeerd. Beklaagde heeft de classificatie van een eerder uitgezonden seizoen overgenomen. Hiermee heeft Beklaagde het Seriebeleid verkeerd toegepast. Beklaagde dient de Serie immers conform het Seriebeleid elk seizoen opnieuw te classificeren.
De classificatie van de aangepaste versie van de Serie die Beklaagde hanteert, is 6 op basis van angst, met als toevoeging grof taalgebruik.
De Klachtencommissie heeft het classificatieformulier versie 1.2 zelf toegepast op de Aflevering en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de categorie geweld moeten vraag 2.2.1. (Hoe vaak komt fysiek lijf-aan-lijf geweld voor?), vraag 2.2.2. (Hoe vaak komt geweld met vuur-, slag- of steekwapens voor?) en vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hierbij doelt de Klachtencommissie op de gewraakte scène waarin iemand wordt neergeschoten.
Het geweld is echter niet indringend en leidt niet tot ernstige verwondingen, waardoor de classificatie op 6 uitkomt.
In de categorie angst moet vraag 3.3.4. (Komen er verwondingen voor in de productie?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hierbij wijst de Klachtencommissie op de eerdergenoemde schietscène waarbij iemand gewond raakt. Dat later in de uitzending blijkt dat deze verwondingen niet echt zijn, doet hier voor de Klachtencommissie niet aan af. Bij het classificeren moet uitdrukkelijk gelet worden op wat zichtbaar in beeld is. De neergeschoten persoon blijft gewond op de grond blijft liggen en dus is niet onmiddellijk zichtbaar dat de verwondingen niet echt zijn en het slachtoffer ongedeerd is. Dit gebeurt pas vijf minuten later en daarom kan bij deze vraag geen rekening worden gehouden met dit gegeven. Vraag 3.4.1 (Spelen de angstwekkende situaties zich af in een voor kinderen alledaagse/gewone omgeving?) moet met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden.
Bovenstaande beantwoording brengt de classificatie voor angst op 6.
De overige categorieën zijn op de Aflevering niet van toepassing.
De classificatie van de Aflevering komt uit op 6, op basis van geweld (pictogram: vuistje) en angst. Dit wordt de leeftijdsclassificatie voor de gehele Serie, nu de regel geldt dat de zwaarst geclassificeerde aflevering maatgevend is.
De classificatie voor de Serie is 6 op basis van angst, met als toevoeging grof taalgebruik en in zoverre wijkt de classificatie van de Aflevering af van de classificatie van de Serie.
De Klachtencommissie wijst Beklaagde op het Seriebeleid waarin is bepaald hoeveel afleveringen per seizoen moeten worden meegenomen in de steekproef en hoe de gegevens van deze afleveringen moeten worden opgenomen in de database van het NICAM. Beklaagde dient voor het seizoen waar de Aflevering deel van uitmaakt, alsnog een steekproef te nemen, met inbegrip van de Aflevering. De steekproef dient te geschieden conform het Seriebeleid.
Beklaagde stelt in zijn verweerschrift dat er geen sanctie opgelegd dient te worden omdat de Aflevering geen onderdeel uitmaakte van de steekproef en Beklaagde de steekproef wel conform de geldende regels heeft uitgevoerd. Ook in dit licht wijst de Klachtencommissie op het Seriebeleid, dat ervan uit gaat dat omroepinstellingen in alle gevallen verantwoordelijk zijn voor de classificatie en het uitzendtijdstip, van zowel de serie als geheel, als van de afzonderlijke afleveringen. Als gevolg hiervan kan de Klachtencommissie ook boetes opleggen voor afleveringen die geen deel uitmaakten van de steekproef. Echter, nu de classificatie van de Aflevering in leeftijd niet verschilt van de classificatie die Beklaagde hanteert, doch slechts in het aantal inhoudscategorieën zal de Klachtencommissie hier rekening mee houden.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht van Klager gegrond. De classificatie van de Aflevering dient uit te komen op 6, op basis van geweld en angst.
Beklaagde dient de Aflevering en de Serie, al dan niet steekproefsgewijs, met inachtneming van deze uitspraak van de Klachtencommissie en hetgeen staat verwoord in het Seriebeleid, te classificeren.
De Klachtencommissie gaat echter niet over tot het opleggen van een sanctie daar de leeftijdsclassificatie ongewijzigd is en Beklaagde de Aflevering op een
uitzendtijdstip conform artikel 5 van het Deelreglement Televisie van het NICAM heeft uitgezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.
Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 12 april 2006