Klachtnummer: 060722.02
Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: serie ‘Grenzeloos Bouwen’ hierna te noemen: de Serie; aflevering van 22 juli 2006 uitgezonden om 14.00 uur, hierna te noemen: de Aflevering
1. De procedure
Klaagster heeft bij e-mail op 22 juli 2006 een klacht ingediend met betrekking tot de Aflevering.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 28 augustus 2006.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 13 september 2006.
Klaagster noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Serie is in 2001 door middel van een steekproef geclassificeerd aan de hand van het classificatieformulier 1.2 en is uitgekomen op Alle leeftijden (AL).
3. De klacht
Klaagster voert het volgende, hierna kort weergegeven, bezwaar aan. In het programma, met als onderwerp het veilig bouwen van gebouwen, worden meerdere malen zeer bloedige beelden vertoond van slachtoffers van beschadigde gebouwen. Het programma is op zaterdag om 14.15 uur uitgezonden. Het is geen nieuws- of actualiteitenprogramma en had daarom volgens Klaagster nooit voor 20.00 uur uitgezonden mogen worden. Daarnaast ontbreekt ook nog de classificatie van Kijkwijzer in de programmagids.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde het volgende, hierna kort weergegeven, aan.
De Serie is reeds in 2001 geclassificeerd door middel van een steekproef. Op basis van de steekproef kwam de classificatie uit op AL. De Aflevering maakte geen deel uit van de steekproef. De Serie is conform de regels van het NICAM geclassificeerd. Voorzover eventuele classificatie van de Aflevering door de Klachtencommissie resulteert in een andere classificatie, stelt Beklaagde zich op het standpunt dat het opleggen van een sanctie achterwege dient te blijven omdat de Aflevering geen onderdeel uitmaakte van de steekproef. Op grond van het seriebeleid ten tijde van de classificatie (2001) is het niet mogelijk een boete op te leggen indien de steekproef op juiste wijze is uitgevoerd en de aflevering geen onderdeel was van de steekproef. Een classificatie AL hoeft niet in de programmagidsen noch op teletekst te worden vermeld. Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie de klacht ongegrond te verklaren.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.
De Klachtencommissie heeft het classificatieformulier versie 4.1 zelf toegepast op de Aflevering en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de categorie angst moet vraag 3.3.4. (Komen er verwondingen voor in de productie?) en vraag 3.3.5. (Komen er ernstige verwondingen voor in de productie?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Dit op grond van de door Klaagster genoemde scène waarin ernstig verwonde mensen in beeld worden gebracht.
Vraag 3.4.1. (Spelen de angstwekkende situaties zich af in een voor kinderen alledaagse/gewone omgeving) speelt bij de Serie geen rol, omdat het een non-fictie productie is, waarbij er altijd sprake is van een realistische omgeving.
Ernstige verwondingen in een non-fictie productie brengen de classificatie voor angst op ‘let op met kinderen jonger dan 12’ (12).
De overige categorieën zijn op de Aflevering niet van toepassing.
De classificatie van de Aflevering komt uit op 12, op basis van angst (pictogram: spinnetje). Dit wordt de leeftijdsclassificatie voor de gehele serie, nu de regel geldt dat de zwaarst geclassificeerde aflevering maatgevend is voor de gehele serie.
Indien Beklaagde van mening is dat de classificatie 12 voor de gehele serie te zwaar is, gezien de inhoud van de overige afleveringen, dan is zij bevoegd conform het actuele seriebeleid (zie Kijkwijzer Handleiding) een nieuwe classificatiesteekproef uit te voeren, echter zonder de Aflevering in haar huidige vorm. Beklaagde dient in dat geval voldoende kenbaar te maken dat de classificatie van de Aflevering afwijkt van de overige afleveringen van de Serie, onder andere door vermelding van de verschillende classificaties in de database van het NICAM.
De classificatie 12 heeft als consequentie dat de Aflevering conform artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie alleen na 20.00 uur mag worden uitgezonden.
Beklaagde stelt in haar verweerschrift dat er geen sanctie opgelegd dient te worden omdat het, op grond van het seriebeleid ten tijde van de classificatie in 2001, niet mogelijk was om een boete op te leggen indien de steekproef op juiste wijze was uitgevoerd en de aflevering geen onderdeel was van de steekproef. De Klachtencommissie stelt vast dat de classificatie van de Serie niet in 2001 heeft plaatsgevonden maar, zoals blijkt uit de database van het NICAM, op 18 maart 2004. De Serie is geen langlopende serie, waar voor elk seizoen een nieuwe steekproef dient te worden genomen. Conform het seriebeleid dat ten tijde van de classificatie in 2004 van kracht was, kan de Klachtencommissie geen sanctie opleggen in gevallen waar de gewraakte aflevering geen deel uit heeft gemaakt van de steekproef. De Klachtencommissie zal hier dan ook rekening mee houden. Hierbij tekent de Klachtencommissie wel aan, dat Beklaagde weliswaar stelt dat er voor de Serie een steekproef is genomen, maar dat dit voor de Klachtencommissie niet te controleren is. Uit de database van het NICAM blijkt niet dat er meerdere afleveringen zijn geclassificeerd. Er is slechts één classificatie zichtbaar, en er worden geen andere afleveringen genoemd. Ook is niet duidelijk uit hoeveel afleveringen de Serie bestaat, en hoe groot de steekproef dientengevolge moet zijn. In het verweerschrift gaat Beklaagde hier ook niet op in. Beklaagde heeft zich niet ingespannen om datgene dat zij stelt, ook aan te tonen. De klachtencommissie verzoekt Beklaagde dit in eventuele volgende gevallen wel te doen.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht van Klaagster gegrond. De classificatie van de Aflevering dient uit te komen op 12, op basis van angst.
Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak alle maatregelen te nemen om de onjuiste classificatie AL ongedaan te maken. Daar valt in ieder geval onder dat Beklaagde de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 12 op basis van angst zelf alsnog door middel van het invoeren van het coderingsformulier 4.1 dient in te voeren in de database van het NICAM.
Indien Beklaagde kiest voor een nieuwe steekproef dan dient deze in de aangegeven termijn van vier weken conform het actuele seriebeleid en met inachtneming van deze uitspraak uitgevoerd te worden. Het resultaat dient eveneens in de database van het NICAM te worden ingevoerd.
De Klachtencommissie gaat niet over tot het opleggen van een sanctie, nu de Aflevering geen onderdeel was van de steekproef en Beklaagde de steekproef wel conform het seriebeleid dat ten tijde van de classificatie van kracht was, heeft uitgevoerd.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.
Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 18 oktober 2006