De Wereld Draait Door - 19 september 2011

Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)

Audiovisuele productie: uitzending van het programma ‘De wereld draait door’, uitgezonden op 19 september 2011 omstreeks 19:40 uur, hierna te noemen: het Programma

1. De procedure
Klager heeft bij e-mail van 19 september 2011 een klacht ingediend over het Programma.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde heeft verweer gevoerd tegen de klacht bij brief van 11 oktober 2011.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld tijdens haar zitting van 27 oktober 2011.

Klager noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn/haar standpunt mondeling toe te lichten.

2. De bestreden audiovisuele productie
Het Programma is een live programma waarin actualiteiten worden besproken en de media kritisch gevolgd worden. Het Programma wordt dagelijks uitgezonden.

Het programma is niet geclassificeerd. In de uitzending van 19 september 2011 zijn beelden uitgezonden van de film ‘De bende van Oss’ die de classificatie ‘let op met kinderen tot 16 jaar en ouder’ (16) heeft, op basis van geweld (pictogram: vuistje) en grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).

3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje).

Klager klaagt over het fragment van de film ‘De bende van Oss’ waarbij iemand meerdere malen door kogels wordt getroffen en uiteindelijk door zijn hoofd wordt geschoten. Het fragment lijkt Klager niet iets voor het tijdstip van 19.40 uur.

4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.

Het programma is een Live programma en behoeft op grond van artikel 10 lid 1 Deelreglement Televisie niet geclassificeerd te worden. Op basis van artikel 10 lid 2 van ditzelfde reglement moet bij het bepalen van de inhoud van het programma wel rekening worden gehouden met het tijdstip waarop het Programma geprogrammeerd staat.

Tot haar spijt moet Beklaagde erkennen dat het fragment schadelijk was voor jeugdige kijkers. Beklaagde betreurt de uitzending van het fragment daarom zeer. Ter verontschuldiging kan Beklaagde niet meer aanvoeren dan dat er voor het Programma dagelijks meer dan 50 instarts moeten worden gemaakt door een evenzo groot team. Hoewel de redactie over de toepasselijke regelgeving goed is geïnstrueerd, valt een overtreding daarvan nooit helemaal uit te sluiten c.q. te voorkomen. Zeer incidenteel wordt er een fout gemaakt die Beklaagde maar ook de redactie van het Programma zich sterk aantrekt. De onderhavige overtreding is aanleiding geweest voor een extra redactiebijeenkomst waarin de redactie is geconfronteerd met de ernst van de overtreding, de schade die hierdoor bij het publiek, met name bij de jeugdige kijkers, kan ontstaan en de – mogelijke - gevolgen hiervan voor Beklaagde. Het toezicht door de eindredacteur is verscherpt. Beklaagde realiseert zich dat de genomen maatregelen haar niet vrijpleiten maar verzoekt de Klachtencommissie niettemin om het vorenstaande te betrekken bij haar besluitvorming. Voor het geval de Klachtencommissie zou overwegen om, vanwege recidive, een voor Beklaagde ongunstige correctiefactor toe te passen bij de berekening van een eventuele boete, lijkt het Beklaagde niet redelijk om een recidiveperiode van meer dan drie jaar te hanteren.

5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht.

De Klachtencommissie overweegt het volgende.

Het Programma is een Live programma. Live programma’s behoeven op basis van artikel 10 lid 1 Deelreglement Televisie alsmede de Handleiding voor Codeurs, niet te worden geclassificeerd. In de handleiding voor Codeurs staat hierover het volgende:
“Live programma’s (programma’s zonder voorafgaande opname) of semi-live programma’s (programma’s die live worden opgenomen en met enige vertraging worden uitgezonden, maar binnen 24 uur) hoeven niet te worden geclassificeerd. De regel is dat de omroepen bij het bepalen van de inhoud rekening houden met het tijdstip waarop het programma geprogrammeerd staat. Indien in een (semi-) live programma reeds bestaand beeldmateriaal wordt gebruikt, dient de omroeporganisatie het beeldmateriaal te beoordelen in verband met het uitzendtijdstip”.
Deze regel ligt vast in artikel 10 lid 2. Deelreglement Televisie, dat als volgt luidt: “De media-instelling dient bij het vaststellen van het uitzendtijdstip van een live programmaonderdeel rekening te houden met het tijdstip waarop het programma zal worden uitgezonden en vice versa”.

Op grond van dit artikel is Beklaagde niet verplicht het Programma te classificeren. De media-instelling dient bij het bepalen van de inhoud wel rekening te houden met het uitzendtijdstip. Artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie dient hierbij als uitgangspunt. Volgens dit artikel zendt de media-instelling programma’s met de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ niet uit voor 20.00 uur en programma’s met de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 16 jaar’ niet uit voor 22.00 uur.

Om te bepalen of het Programma vóór 20.00 uur uitgezonden mocht worden, heeft de Klachtencommissie het huidige classificatieformulier toegepast op het Programma en behandelt de Klachtencommissie hieronder de relevante vragen.

In het Programma komen beelden voor van een man die in een steeg loopt. Hij wordt door een andere man in zijn rug geschoten. Te zien is dat het bloed uit zijn rug spat. De man valt op zijn knieën en wordt daarna door zijn hoofd geschoten. Naar het oordeel van de Klachtencommissie is te zien dat het geweld hard aankomt bij het slachtoffer en is er sprake van ernstige verwondingen.

Aan het eind van het programma wordt tijdens beelden van een voetbalwedstrijd gevloekt en gescholden.

Bovenstaande beoordeling zou de classificatie van het Programma op 16 brengen op basis van geweld en grof taalgebruik.

Gezien het vorenstaande heeft Beklaagde het Programma niet mogen uitzenden vóór 22:00 uur, waardoor zij in strijd heeft gehandeld met artikel 3.1 Deelreglement Televisie van het NICAM.

6. De beslissing van de Klachtencommissie ten aanzien van Beklaagde
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond. Beklaagde had het Programma niet vóór 20.00 uur uit mogen zenden.

Nu de inhoud van het Programma aanleiding geeft tot de leeftijdsclassificatie 16 op basis van geweld en het programma is uitgezonden op een tijdstip dat AL, 6 of 9 veronderstelt, en in eerdere uitspraken jegens Beklaagde (080322.01
‘promo Deadline’ en 090312.01 ‘Priscilla Queen of the Desert’) klachten gegrond zijn verklaard, gaat de Klachtencommissie conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde.

Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn Klachtencommissie NICAM.

Wanneer de originele classificatie en het oordeel van de Klachtencommissie twee of meer leeftijdscategorieën verschillen, brengt dat volgens de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee. Nu de leeftijdscategorie van het Programma 16 moet zijn, en het Programma op een tijdstip is uitgezonden die een classificatie AL, 6 of 9 veronderstelt, resulteert dit voor Beklaagde in een boete van € 12000, -.

De Klachtencommissie heeft kennis genomen van de maatregelen die Beklaagde genomen heeft om herhaling te voorkomen. De maatregelen laten echter onverlet dat de schadelijke beelden zijn uitgezonden en dat jeugdige kijkers hier naar hebben kunnen kijken. De Klachtencommissie ziet daarom geen reden om de boete te matigen.

Gelet op artikel 14 lid 2 Deelreglement Televisie is Beklaagde gehouden dit Deelreglement dat voor reguliere tv-uitzendingen geldt, ook op andere platforms van haar toe te passen. Dat heeft Beklaagde in casu niet gedaan. Vanwege een lopende discussie over de reikwijdte van artikel 14 Deelreglement Televisie en het onderliggende artikel in de Mediawet 2008, acht de Klachtencommissie het op dit moment gepast Beklaagde te verzoeken ervoor zorg te dragen dat het onderhavige Programma in de huidige vorm met de beoordeling 16 niet op door of vanwege haar aangeboden websites te zien is.

Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.


Hilversum, 21 november 2011

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal