1. De procedure
Klaagster heeft met gebruikmaking van het klachtenformulier van het NICAM op 3 maart 2004, aangevuld bij e-mail van 17 mei 2004, een klacht ingediend over de aflevering van 16 mei 2004 van de serie ‘Law & Order, Special Victims Unit’.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 1 juni 2004.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar vergadering van 4 augustus 2004.
Namens beklaagde verschenen mevrouw… en de heer mr ….
Klaagster heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
Law & Order: Special Victims Unit’ vertelt het verhaal van het elite-departement ‘Special Victims Unit’ van de New Yorkse politie.
De serie is door middel van een steekproef geclassificeerd aan de hand van het coderingsformulier 1.0 en is uitgekomen op 6 jaar en ouder (6) op basis van geweld (pictogram: vuistje). De gewraakte aflevering maakte geen deel uit van de steekproef.
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld, angst en seks. Klaagster vindt de classificatie van het programma te laag, daar er in de gewraakte aflevering een lijk met een doorgesneden keel en afgesneden genitaliën voorkomt. Tevens gaat de aflevering over seksueel misbruik van jonge kinderen.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert beklaagde, hieronder enigszins verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde voelt met klaagster mee dat het thema van de aflevering, misbruik van kinderen, dermate zwaar is dat het keuringsresultaat gevoelsmatig hoger zou moeten liggen dan 6 jaar. Dit gevoel wordt echter niet gestaafd indien het NICAM classificatiesysteem op de aflevering wordt toegepast. Nu toetsing aan het classificatiesysteem, met name aan de categorieën geweld en angst, niet leidt tot een hogere classificatie, verzoekt beklaagde de Klachtencommissie de klacht ongegrond te verklaren. Indien de Klachtencommissie van mening is dat de gewraakte aflevering een hogere classificatie dient te krijgen, wijst beklaagde erop dat deze geen deel heeft uitgemaakt van de steekproef. De steekproef is conform het geldende seriebeleid uitgevoerd, zodat de Klachtencommissie hiervoor geen sanctie op kan leggen.
5. De mondelinge behandeling
Beklaagde geeft aan dat in de scène waarover wordt geklaagd, het lijk is afgedekt met een laken en dat er dus feitelijk geen verwondingen zichtbaar zijn.
Desgevraagd geeft beklaagde aan dat er in de gewraakte aflevering geen ernstige verwondingen te zien zijn, doch dat er slechts sprake is van suggestie. Tevens stelt beklaagde dat er in de aflevering weliswaar een angstige jongen te zien is, maar dat de klacht hier geen betrekking op heeft.
Beklaagde zal op verzoek van de Klachtencommissie uitzoeken of de uitzending van de gewraakte aflevering een herhaling was uit de reeks die door middel van een steekproef geclassificeerd is, of dat de aflevering tot een latere reeks behoort.
6. Na de mondelinge behandeling
In vervolg op hetgeen zij heeft toegezegd tijdens de mondelinge behandeling heeft beklaagde op 25 augustus 2004 telefonisch laten weten dat de uitzending van 16 mei 2004 een nieuwe aflevering betrof.
7. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie is van oordeel dat, in tegenstelling tot wat beklaagde stelt, de klacht wel betrekking heeft op angst. Hoewel klaagster de scène met het angstige jongetje niet specifiek noemt, heeft ze in het klachtenformulier ingevuld dat de klacht betrekking heeft op zowel geweld als angst en seks.
De Klachtencommissie heeft het coderingsformulier versie 1.0 zelf toegepast op de betreffende aflevering van de serie ‘Law and Order, Special Victims Unit’ en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de categorie geweld heeft beklaagde alle vragen juist ingevuld.
Ook in de categorie seks heeft beklaagde de vragen juist ingevuld. Ondanks het thema, zijn er geen seksuele handelingen zichtbaar, wat binnen het systeem van Kijkwijzer noodzakelijk is om tot een classificatie op basis van seks te komen.
In de categorie angst heeft beklaagde vraag 23 (Zijn er beelden van zeer angstige mensen als gevolg van geweldsacties van andere levende wezens (mensen, dieren, monsters?) met ‘nooit’ ingevuld. De Klachtencommissie is van oordeel dat, voor wat betreft de onderhavige aflevering, deze vraag met ‘1 of enkele keren’ ingevuld moet worden. De Klachtencommissie wijst hier op de angstige jongen tijdens het verhoor op het politiebureau. Vraag 24 (Komen er ernstige verwondingen voor in de productie?) moet naar de mening van de Klachtencommissie met ‘nooit’ beantwoord worden. Hoewel er wel de suggestie wordt gewekt dat de man onder het laken ernstig verwond is, zijn de verwondingen niet zichtbaar. Daar het Kijkwijzersysteem alleen let op wat er zichtbaar in beeld is, moet deze vraag voor zover het de onderhavige aflevering betreft, met ‘nooit’ worden beantwoord.
Bovenstaande beantwoording brengt de classificatie voor de aflevering van 16 mei 2004 van de serie ‘Law & Order, Special Victims Unit’ op 12 ten aanzien van angst.
De overige inhoudscategorieën zijn op de onderhavige aflevering niet van toepassing.
Het huidige seriebeleid, dat in maart 2003 is geïntroduceerd, geeft duidelijk aan dat voor elk televisieseizoen een nieuwe steekproef moet worden genomen. De steekproef voor de serie ‘Law & Order, Special Victims Unit’ is op 30 mei 2001 genomen. De gewraakte aflevering is uitgezonden op 16 mei 2004. Nu er na de inwerkingtreding van het huidige seriebeleid geen nieuwe steekproef is genomen voor het nieuwe seizoen, stelt de Klachtencommissie vast dat de steekproef niet conform het huidige seriebeleid is uitgevoerd, in tegenstelling tot wat beklaagde stelt.
8. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht over de gewraakte aflevering van ‘Law & Order, Special Victims Unit’ gegrond. De classificatie van de gewraakte aflevering dient uit te komen op 12 op basis van angst.
Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak over te gaan tot het classificeren van het televisieseizoen 2003-2004 conform het huidige seriebeleid. Indien de onderhavige aflevering geen onderdeel uitmaakt van de steekproef zoals die is vastgesteld in het seriebeleid van het NICAM, dan dient beklaagde de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 12 in combinatie met het inhoudspictogram voor angst voor deze aflevering zelf alsnog in te voeren in de database van het NICAM.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement NICAM over tot het opleggen van een boete van € 1000,- nu beklaagde de steekproef niet conform het geldende seriebeleid heeft uitgevoerd.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.