Bobby en de Geestenjagers

Naar aanleiding van de uitspraak van de Klachtencommissie van 8 maart 2013 heeft de filmdistributeur de classificatie aangepast naar 9 angst.

Audiovisuele productie: bioscoopfilm ‘Bobby en de Geestenjagers’, hierna te noemen: de Film  

1. De procedure
Klaagster heeft op 14 februari 2013 een klacht ingediend over de Film.  

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen. 

Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij e-mail van 22 februari 2013.  

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar vergadering van  27 februari 2013. 

Klaagster en Beklaagde hebben, na hiertoe te zijn opgeroepen, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid hun standpunt ter zitting mondeling toe te lichten.   

2. De bestreden audiovisuele productie
De film gaat over de ontmoeting van het 13-jarige meisje Sanne met geest Bobby die sinds jaren met andere geesten ronddoolt op het partyschip de SS Rotterdam. Sanne’s vader is geestenjager en heeft opdracht de geesten op het schip te verjagen.
 
De Film is door Beklaagde op 17 januari 2013 geclassificeerd met behulp van het toen geldende NICAM classificatieformulier. De leeftijdsclassificatie is uitgekomen op 'let op met kinderen tot 6 jaar' op basis van de inhoudscategorie angst ('spinnetje’) met de toevoeging grof taalgebruik (pictogram ‘schreeuwend mannetje’). 

 3. De klacht
De klacht van Klaagster heeft betrekking op de inhoudscategorieën geweld/angst.
Klaagster geeft aan dat de Film veel te eng is voor 6-jarigen. Een voorbeeld is dat een man in een mortuarium wordt opgesloten. Het gaat echt te ver voor deze leeftijdscategorie. Klaagster’s kinderen van 6 en 8 jaar hebben de film als zeer eng ervaren.  Als voorbeeld scènes noemt Klaagster de scène met het opsluiten in het mortuarium, straffen richting hiernamaals, vuur, stralingen om geesten te verjagen etcetera.
 
4. Het verweer
In haar verweerschrift voert Beklaagde, hierna verkort weergegeven, het volgende aan.  
Beklaagde heeft naar haar beleving en dat van de producent de leeftijdsclassificatie van de Film nauwkeurig uitgevoerd.
Er is zelfs een extra activiteit toegevoegd om de regels in de praktijk te toetsen, rekening houdend met het feit dat het een brede familiefilm betreft.
Op 10 december 2012 heeft Beklaagde een testscreening georganiseerd in het bijzijn van ouders met hun kinderen in de leeftijdscategorie 6-12 jaar.
Beklaagde kan de Klachtencommissie verzekeren dat de reacties van alle deelnemers zonder enige uitzondering positief waren.
De Film werd voornamelijk als avonturistisch en humoristisch beschouwd, met vlagen spannend, maar nimmer te eng.
Dezelfde reactie ontvangt Beklaagde in gesprekken met theater exploitanten, die dagelijks contact hebben met hun publiek.
Beklaagde verwijst naar enkele recensies in kranten:
Metro: ‘Leuke film voor het hele gezin, hilarische geestenfamilie. Spanning en humor worden goed afgewisseld.’
Telegraaf: ‘Alleraardigst griezelfeestje voor de kleinsten. Aimabel avontuur.’
AD: ‘Voldoet prima voor familiefilm waar volwassenen zich ook mee kunnen vermaken.’
Volkskrant: ‘Ongevaarlijk vermaak voor jonge spokenliefhebbers, aandacht wordt vastgehouden door mooie locatie en leuke cast. Film durft prettig spot met zichzelf te drijven.’

5.Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.

De Klachtencommissie heeft het thans geldende classificatieformulier zelf toegepast op de Film en behandelt hieronder de relevante vragen. 

Ten aanzien van de inhoudscategorie geweld is de Klachtencommissie van mening dat vraag 2.2.1. (Komen er in de productie één of meerdere vormen van fysiek geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord moet worden.
De Klachtencommissie doelt hierbij op de volgende scènes. De vader van Sanne wordt door de mannen van Eric Masters met een doekje voor zijn neus en mond verdoofd en de gang ingetrokken. Voorts is sprake van een worsteling tussen Sanne en Eric Masters bij het zwembad, waarbij Eric Masters o.a. tegen Sanne zegt: “wil je dat ik je arm breek’. Deze handelingen merkt de Klachtencommissie aan als fysiek geweld in de zin van de vragenlijst. In de toelichting op de Vragenlijst is immers vermeld dat voorbeelden van fysiek geweld zijn: slaan, schoppen, stompen, trappen, worstelen en wurgen.
Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘nooit’ worden beantwoord. Voornoemde geweldshandelingen zijn naar het oordeel van de Klachtencommissie niet indringend. 
Vraag 2.4.1. (Zijn er beelden van verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) en vraag 2.4.2 (Zijn er beelden van ernstige verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) moeten naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘nooit’ worden beantwoord. De Klachtencommissie heeft geen verwondingen gezien. 

 De beantwoording van bovengenoemde vragen leidt tot de classificatie 6 op basis van geweld. 

 In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.0.1 (Komen er angstwekkende beelden voor in de productie?) moet met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord.
Vraag 3.4.1 (Komen er griezeleffecten in de productie voor?) moet naar het oordeel van de Klachtencommissie namelijk met ‘ja’ worden beantwoord.
In de toelichting op de Vragenlijst wordt onder griezeleffecten verstaan: ‘alle elementen waarmee angst en/of weerzin bij de kijker kunnen worden opgewekt’. Griezeleffecten kunnen het gevolg zijn van acties van levende wezens (mensen, mensachtigen, fantasiewezens of dieren) of van bovennatuurlijke krachten. Griezeleffecten kunnen meer of minder hevig zijn. Voorbeelden van minder hevige griezeleffecten zijn: 'Harry Potter and the Prisoner of Azkaban', de oplichtende ogen van bezeten personages in 'Charmed', de griezelige busscène in 'De Griezelbus'.
Naar het oordeel van de Klachtencommissie is in de scène waar Eric Masters de ‘fortex’ inschakelt, sprake van een griezeleffect. Door middel van roodoplichtende laserstralen wordt in het zwembad een draaikolk gemaakt met donkere rook. Hierin zijn vervormde geesten te zien, die door de ‘fortex’ naar het hiernamaals worden gestuurd. Daarbij was - door middel van Sanne’s communicatie-apparaatje- te horen dat de geesten gilden. In deze scène werd naar het oordeel van de Klachtencommissie een angstige spanning gecreëerd. Ook in de scène waar Bobby in de cirkel met zout stond en de andere geesten er rond omheen draaiden en Bobby opsteeg om te ‘materialiseren’, is naar het oordeel van de Klachtencommissie sprake van een griezeleffect in de zin van de vragenlijst. Er was hierbij sprake van spanning verhogende muziek. In voornoemde scènes kan naar het oordeel van de Klachtencommissie angst en weerzin bij de kijker worden opgewekt.
Vraag 3.4.2 (Zijn de griezeleffecten hevig?) dient naar het oordeel van de Klachtencommissie met 'nooit'  te worden beantwoord. In de toelichting op de Vragenlijst staat dat hevige griezeleffecten zo intens zijn dat de kijker er moeilijk afstand van kan nemen. Bij hevige griezeleffecten gaat het vaak om situaties waarbij iets verschrikkelijks gebeurt of staat te gebeuren. Onder hevige griezeleffecten wordt onder andere verstaan: de onheilspellende sfeer in ‘The Sixth Sense’, de aanvallen van de vogels in ‘The Birds’, de man met de bijl in ‘The Shining’, het lijk bij ‘Jaws’ dat verschijnt voor het gat in de boot en de douchescène in ‘Psycho’.
De Klachtencommissie is van oordeel dat de griezeleffecten in de film niet hevig zijn, omdat geen sprake is van een dusdanig intense situatie dat de kijker er moeilijk afstand van kan nemen. De scènes in de Film haken naar het oordeel van de Klachtencommissie niet aan bij de in de toelichting op de vragenlijst genoemde  voorbeelden.
Vraag 3.12.1. (Spelen de angstwekkende scènes zich af in een realistische omgeving?) dient met ‘ja’ te worden beantwoord. De Film speelt zich af op een schip in de haven van Rotterdam in de huidige tijd en met gewone mensen.
Vraag 3.12.2. (Komen er één of meer onrealistische personages voor in de angstwekkende scènes) dient met ‘ja’ te worden beantwoord.
De Klachtencommissie merkt de geesten aan als onrealistische personages. Zij hebben namelijk een ongewoon uiterlijk en zeer bijzondere eigenschappen. Zo hebben zij een zeer wit gezicht en kunnen door deuren heen lopen. 

 De beantwoording van bovengenoemde vragen leidt tot de classificatie 9 op basis van angst.

Aan de behandeling van de overige vragen in de inhoudscategorie angst wordt niet meer toegekomen omdat eventuele positieve beantwoording hiervan niet tot een hogere leeftijdsclassificatie leidt.

De overige inhoudscategorieën zijn op de Film niet van toepassing.

De hoogste leeftijdsclassificatie is bepalend voor de uiteindelijke classificatie, waardoor de classificatie voor de Film uitkomt op 9 op basis van de inhoudscategorie angst.

Gelet op het voorgaande beslist de Klachtencommissie als volgt.

 7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond.   De classificatie van de Film dient uit te komen op 9 op basis van angst.

Beklaagde dient, voor zover zij dat niet reeds heeft gedaan, binnen zeven dagen na dagtekening van deze uitspraak de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie zelf alsnog door middel van het invullen van het classificatieformulier in te voeren in de database van het NICAM, alsmede alle maatregelen te nemen die ertoe leiden dat de classificatie van 9 op basis van angst wordt gehanteerd. 

Beklaagde dient er voor te zorgen dat bij release van de Film op DVD de inlay van de DVD de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie vertoont.

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder b van het Klachtenreglement en de Sanctierichtlijn over tot een maatregel van waarschuwing aan Beklaagde, nu het de eerste keer is in de afgelopen vijf jaar dat tegen Beklaagde een klacht gegrond is verklaard.

De Klachtencommissie legt bovengenoemde maatregelen op onder verbeurte van een dwangsom van € 1.000,- per dag, te rekenen vanaf zeven dagen na de dagtekening van deze uitspraak, met een maximum van € 25.000,-.

Conform artikel 14 lid 2 Reglement van Klachten heeft de Klachtencommissie de bevoegdheid, om al dan niet op verzoek van één der partijen, haar eigen beslissing, voor zover naar haar oordeel redelijkerwijs noodzakelijk, uitvoerbaar bij voorraad te verklaren.
Dit betekent dat er aan haar beslissing direct gevolg dient te worden gegeven. In de onderhavige kwestie ten aanzien van de Film, doch in alle gevallen waar een bioscoopfilm in het geding is, is de Klachtencommissie de mening toegedaan dat het in redelijkheid noodzakelijk is om van deze bevoegdheid gebruik te maken. Op deze manier wil de Klachtencommissie voorkomen dat de gewraakte film in de bioscopen met verkeerde pictogrammen wordt vertoond en in de follow up op DVD met verkeerde pictogrammen op de markt wordt gebracht.

De Klachtencommissie verklaart deze uitspraak derhalve uitvoerbaar bij voorraad.

Gezien het feit dat sprake is van een spoedprocedure omdat de Film momenteel in de bioscopen draait, heeft de Klachtencommissie Beklaagde op na afloop van de zitting op 27 februari 2012, dezelfde dag telefonisch op de hoogte gesteld van deze uitspraak.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. 

Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te  worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.

 

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal