1. De procedure
Klaagster heeft, door middel van e-mail van 15 maart 2004, aangevuld bij e-mail van 16 maart 2004, een klacht ingediend met betrekking tot de commercial voor de film ‘Gothika’.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde sub 1 heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 7 juli 2004.

Beklaagde sub 2 heeft verweer gevoerd tegen de klacht bij e-mail van 9 juli 2004.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar vergadering van 16 juli 2004.

Klaagster noch beklaagden hebben, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid hun standpunt mondeling toe te lichten.

2. De bestreden audiovisuele productie
De commercial voor de film ‘Gothika’ is uitgezonden op 16 maart 2004 om 18.40 uur door beklaagde sub 1.

De film ‘Gothika’ is door beklaagde sub 2 geclassificeerd en heeft de classificatie 16 jaar en ouder (16), op basis van geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje).

De trailer van de film is tevens door beklaagde sub 2 geclassificeerd en heeft de classificatie 12 jaar en ouder (12) op basis van angst.

De commercial voor de film is door beklaagde sub 2 niet geclassificeerd.

3. De klacht
Klaagster vraagt zich af waarom het is toegestaan dat om 18.30 uur fragmenten worden uitgezonden die niet geschikt zijn voor kinderen, zoals de fragmenten uit de film ‘Gothika’.

4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft beklaagde sub 1, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.

De reclameblokken van de televisiezender Yorin worden ingepland door het reclameverkoopbedrijf IPN S.A. (IP). Dit bedrijf is bekend met het Deelreglement Televisie van het NICAM. In de praktijk informeren de distributeurs IP bij de aanvraag voor uitzending van een advertentie over de classificatie van de trailer. In het onderhavige geval was er geen classificatie meegezonden. IP ging er daarom van uit dat de trailer voor Alle Leeftijden was geclassificeerd en er geen beperkingen aan het uitzendtijdstip waren verbonden. Achteraf heeft beklaagde moeten constateren dat de trailer van de speelfilm ‘Gothika’ abusievelijk voor 20.00 uur is uitgezonden. Inmiddels is de procedure aangescherpt, om te voorkomen dat een dergelijk geval zich nog eens voordoet.
Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie om te volstaan met een waarschuwing, daar de klacht betrekking heeft op een incident dat niet eerder heeft plaatsgevonden.

Beklaagde sub 2 geeft in haar verweerschrift aan dat de TV spot voor de film ‘Gothika’ Alle Leeftijden heeft. Er zit weliswaar een schrikmoment in, maar dat is volgens beklaagde sub 2 niet voldoende om de spot op 12 te classificeren.

5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie stelt vast dat de klacht zich richt op de commercial voor de film ‘Gothika’. Deze commercial is niet geclassificeerd. De trailer voor de film is wel geclassificeerd, doch de Klachtencommissie merkt op dat een trailer en een commercial verschillende producten zijn. In veel gevallen verschilt de commercial qua inhoud van de trailer. Daarom is het van belang dat filmdistributeurs conform artikel 2.2.Deelreglement Film van het NICAM alle films en alle daarvan afgeleide producten apart classificeren. Artikel 2.2 Deelreglement Film luidt als volgt: “De filmverhuurder classificeert alle door hem op de markt te brengen films, (teaser-) trailers en commercials, met als criterium de mogelijke schadelijkheid aan de lichamelijke, geestelijke of zedelijke ontwikkeling van personen jonger dan zestien jaar”.

De Klachtencommissie overweegt het volgende. Beklaagde sub 1 heeft de commercial voor de film ‘Gothika’ aangeleverd gekregen van beklaagde sub 2 zonder dat de commercial was geclassificeerd. Hiermee heeft beklaagde sub 2 in strijd gehandeld met artikel 2.2 Deelreglement Film van het NICAM. Beklaagde sub 1 had er, nadat de commercial ongeclassificeerd was aangeleverd, niet te goeder trouw van uit kunnen gaan dat de commercial geen of nauwelijks schadelijke elementen zou bevatten. Artikel 2 Deelreglement Televisie bepaalt immers dat “de omroepinstelling vorm en inhoud bepaalt van haar programma-onderdelen en verantwoordelijk is voor hetgeen in haar zendtijd wordt uitgezonden”. Hoewel de classificatie van de commercial in eerste instantie de verantwoordelijkheid is van de filmdistributeur, werd het tevens de verantwoordelijkheid van beklaagde sub 1, op het moment dat de commercial door haar werd uitgezonden; beklaagde had dan ook over moeten gaan tot beoordelen.

De Klachtencommissie heeft het coderingsformulier versie 1.2 zelf toegepast op de commercial van de film ‘Gothika’ en behandelt hieronder de relevante vragen.

In de categorie angst moet vraag 3.2.2 (Zijn er beelden van zeer angstige mensen als gevolg van geweldsacties van andere levende wezens (mensen, dieren, monsters) of dreigingen daarvan?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hiermee doelt de Klachtencommissie op het fragment waarin een vrouw gilt van angst.
Ook vraag 3.4.1 (Spelen de angstwekkende situaties zich af in een voor kinderen alledaagse/gewone omgeving?) moet met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. De zeer angstige persoon rent door een gang van een gebouw.

Positieve beantwoording van de bovenstaande vragen brengt de classificatie ten aanzien van angst op 12.
De overige inhoudscategorieën zijn op de onderhavige commercial niet van toepassing.

De classificatie 12, op basis van angst brengt met zich mee dat de commercial niet uitgezonden had mogen worden voor 20.00 uur, op grond van artikel 5.1 Deelreglement Televisie van het NICAM. Dit artikel bepaalt dat programma-onderdelen die op basis van leeftijds- en inhoudspictogrammen niet bestemd zijn voor vertoning aan personen beneden de leeftijd van twaalf onderscheidenlijk zestien jaar, niet voor 20.00 uur respectievelijk 22.00 uur mogen worden uitgezonden.

7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht ten aanzien van het uitzendtijdstip van de commercial voor de film ‘Gothika’ tegenover beklaagde sub 1 gegrond. Beklaagde sub 1 had de gewraakte commercial niet ongeclassificeerd mogen uitzenden, en bovendien niet voor 20.00 uur, gezien de classificatie 12 op basis van angst.

De Klachtencommissie acht de klacht ten aanzien van de commercial voor de film ‘Gothika’ tegenover beklaagde sub 2 eveneens gegrond. Beklaagde sub 2 had de commercial moeten classificeren voordat de commercial werd aangeboden voor uitzending.

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van de € 1500,- aan beklaagde sub 1. Hierbij heeft de Klachtencommissie eerdere uitspraken, gedaan tegen beklaagde, meegewogen. Het hierboven genoemde bedrag dient door beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder B Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van de € 1500,- aan beklaagde sub 2. Hierbij heeft de Klachtencommissie eerdere uitspraken, gedaan tegen beklaagde, meegewogen. Het hierboven genoemde bedrag dient door beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.

Beklaagde sub 2 dient binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak de onderhavige commercial met de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 12 in combinatie met het inhoudspictogram voor angst zelf alsnog door middel van het invullen van het coderingsformulier in te voeren in de database van het NICAM.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal