Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: film ‘Highlander’ uitgezonden op 7 mei 2011 om 21.40 uur, hierna te noemen: de Film
1. De procedure
Klaagster heeft bij e-mail op 9 mei 2011 een klacht ingediend met betrekking tot de Film.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 6 juni 2011.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 15 juni 2011.
Klaagster noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Film gaat over Connor MacLeod. Hij is samen met een aantal mannen onsterfelijk. Een onsterfelijke kan alleen sterven als hij onthoofd wordt. De hoofdpersoon vecht tegen een andere onsterfelijke die kwaad in de zin heeft.
De Film is geclassificeerd aan de hand van het destijds geldende classificatieformulier door een andere aangeslotene dan Beklaagde en is uitgekomen op ‘let op met kinderen tot 16 jaar’ (16), op basis van de inhoudscategorie geweld (pictogram: vuistje).
3. De klacht
Klaagster zag tot haar verbazing dat de Film om 21.40 uur begon. Dat lijkt Klaagster veel te vroeg voor een film die vol zit met gewelddadigheden en onthoofdingen. In beeld stond dat dit een film voor 12 jaar en ouder zou zijn maar dit klopt volgens Klaagster niet. Tijdens de eerste vechtpartij in een parkeergarage wordt er bijvoorbeeld al iemand onthoofd en tijdens een later gevecht in een oude toren wordt er een keel doorgesneden. Daarna is er nog meer bloederigheid te zien, wederom gevolgd door een onthoofding. Klaagster vindt het absurd dat dit kan en zou hier graag opheldering over krijgen.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde het volgende, hierna kort weergegeven, aan.
Beklaagde heeft met groot ongenoegen moeten constateren dat de Film twintig minuten te vroeg is uitgezonden op haar zender. Beklaagde beoordeelt haar programmering met inachtneming van Kijkwijzer maar door een menselijke fout is de Film verkeerd in het systeem gezet. Beklaagde betreurt ten zeerste deze gang van zaken en dankt Klaagster voor haar oplettendheid. Beklaagde realiseert zich terdege de maatschappelijke verantwoordelijkheid die op haar rust. In de toekomst tracht Klaagster nog beter de zorgvuldigheidsnormen in acht te nemen.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster in haar klacht ontvankelijk.
Aangezien de klacht van Klaagster zich niet richt op de hoogte van de classificatie van de Film, zal de Klachtencommissie een inhoudelijke toetsing van de Film zelf achterwege laten. Zij sluit zich aan bij de classificatie zoals deze is gegeven door SBS Broadcasting B.V. De classificatie van de Film is derhalve 16 op basis van geweld.
Artikel 3 lid 1 van het Deelreglement Televisie behorende bij het Algemeen Reglement van het NICAM luidt als volgt: ‘De Media-instelling zendt programma’s, met de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ niet uit voor 20.00 uur en programma’s met de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 16 jaar’ niet uit voor 22.00 uur.’
Nu Beklaagde de Film voor 22.00 uur heeft uitgezonden, heeft Beklaagde in strijd met dit artikel gehandeld. De Film had gezien de leeftijdsclassificatie pas na voornoemd tijdstip uitgezonden mogen worden.
De Klachtencommissie is van oordeel dat de klacht naast het foutieve uitzendtijdstip eveneens het vertonen van een foutief pictogram omvat. De Klachtencommissie neemt als uitgangspunt dat Klaagster is geschaad in haar informatievoorziening doordat het foutieve pictogram in beeld is gebracht en Klaagster dit in haar klacht heeft aangegeven.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht van Klaagster gegrond.
Beklaagde heeft ten onrechte de Film voor 22.00 uur uitgezonden.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn, die op 15 november 2004 in werking is getreden. Daarbij is van belang dat diverse malen in eerdere uitspraken (onder andere klachtnummer 090507.01 ‘Knight Rider’ en klachtnummer 100125.01 ‘The Foreigner’) klachten tegen de betreffende zender van Beklaagde gegrond zijn verklaard en boetes zijn opgelegd.
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘inhoudelijke overtredingen’; de Film is namelijk op een verkeerd tijdstip uitgezonden. Beklaagde is een landelijk opererende omroep.
Beklaagde heeft eveneens ten onrechte niet de juiste classificatie weergegeven bij aanvang van de Film. Deze overtreding valt binnen de categorie B ‘overtredingen in de uitvoering’; er zijn verkeerde pictogrammen vertoond in het product. De Klachtencommissie is van oordeel dat deze fout niet volgt uit een fout uit categorie A: de Film heeft immers de classificatie 16, is op een verkeerd tijdstip uitgezonden en er is daarnaast het verkeerde pictogram 12 vertoond.
Het uitzenden van de Film op een onjuist tijdstip brengt volgens de Sanctierichtlijn voor Beklaagde een boete van € 2000, - met zich mee. Het vertonen van verkeerde pictogrammen in een product brengt binnen categorie B volgens de Sanctierichtlijn voor Beklaagde een boete van € 1.000, - met zich mee. Bij elkaar opgeteld komt dit uit op een boete van € 3000,-.
De Klachtencommissie is van oordeel dat er geen verzachtende omstandigheden zijn die leiden tot een lagere boete.
De boete komt derhalve uit op € 3000,-.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.
Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 7 juli 2011