Klachtnummer: 070502.01
Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: televisieprogramma ‘Jensen’, hierna te noemen het Programma, uitgezonden op 1 mei 2007 omstreeks 17:40 uur op RTL 5, hierna te noemen: de Aflevering
1. De procedure
Klager heeft bij e-mail van 2 mei 2007 een klacht ingediend over het Programma.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 5 juni 2007.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 13 juni 2007.
Klager noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
Het Programma is een talkshow onder leiding van de heer Jensen. De classificatie van het Programma is Alle Leeftijden (AL), met als toevoeging de inhoudscategorie grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje). Het Programma wordt ’s avonds uitgezonden omstreeks 22:30 uur en de volgende dag herhaald omstreeks 17:40 uur.
3. De klacht
De klacht van Klager richt zich op de inhoudscategorie seks.
Klager geeft aan dat in het Programma Jensen een gesprek had met Kim Holland en een pornoactrice die nogal ongezouten over de vele vormen van seks zaten te praten. Onder andere plasseks en poepseks. Klager heeft daar niets op tegen maar de uitzending van maandagavond werd dinsdagmiddag om 17.40 uur herhaald en dan zitten er meestal nogal wat kleine kinderen voor de televisie. Klager zag dit in het voorbij zappen maar kon dit niet waarderen. Beklaagde had kunnen weten dat dit geen televisieprogramma is wat om die tijd herhaald had moeten worden.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Het Programma ‘Jensen’ is een semi-live programma en behoeft op basis van artikel 7 lid 1 van het Deelreglement Televisie van het NICAM niet geclassificeerd te worden. Wel dient bij het bepalen van de inhoud van een semi-liveprogramma rekening gehouden te worden met het tijdstip waarop het programma zal worden uitgezonden. In overleg tussen de producent en RTL wordt per afzonderlijke aflevering van het programma ‘Jensen’ beoordeeld of deze geschikt is voor het geplande tijdstip van uitzending.
Het taalgebruik tussen de gast en presentator is seksueel getint. Dat heeft volgens het reglement van het NICAM geen consequenties voor het tijdstip van uitzending. Seksueel getint taalgebruik valt immers volgens het Kijkwijzer systeem onder de inhoudscategorie Grof Taalgebruik. Hieraan is geen leeftijdsaanduiding en derhalve geen beperking van het tijdstip gekoppeld. Seksueel getint taalgebruik heeft pas invloed op de leeftijdsclassificatie als het in combinatie met ‘enkele keren seks’ vaak is voorgekomen. In de aflevering zijn geen seksueel getinte beelden getoond.
Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie om de klacht ongegrond te verklaren en af te zien van het opleggen van een sanctie.
Beklaagde heeft overigens begrip voor het bezwaar van de klager en betreurt het voorval. Zonder hiertoe verplicht te zijn of enige aansprakelijkheid te erkennen, zal Beklaagde zich inspannen om in soortgelijke gevallen het bezwaar van de klager in overweging te nemen bij de beoordeling of een aflevering van het programma overdag zal worden herhaald.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
De Klachtencommissie is van mening dat het Programma een live programma, dan wel semi-live programma is. Live programma’s behoeven op basis van het Deelreglement Televisie niet te worden geclassificeerd. Artikel 7 lid 1 van dit reglement zegt hierover het volgende: “In afwijking van artikel 1 lid 1 Algemeen Reglement hoeft een (semi) live programma niet geclassificeerd te worden”. Artikel 7 lid 2 luidt als volgt: “De omroepinstelling dient bij het bepalen van de inhoud van een (semi) live programma rekening te houden met het tijdstip waarop het programma zal worden uitgezonden en vice versa”. Artikel 7 lid 3 zegt ten slotte: “Indien in een (semi) live programma reeds bestaand beeldmateriaal wordt gebruikt, dient de omroeporganisatie de classificatie van het bestaande beeldmateriaal te hanteren voor het (semi) live programma, waarbij de leeftijdsclassificatie wordt bepaald door het zwaarst geclassificeerde beeldmateriaal”.
Beklaagde is dan ook niet verplicht het Programma te classificeren. Beklaagde dient echter wel bij het bepalen van het uitzendtijdstip, rekening te houden met de inhoud van het programma. Nu het gaat om een herhaling van een (semi) live programma rond 17.40 uur, dient de Klachtencommissie te toetsen of Beklaagde het Programma, gezien de inhoud hiervan, op dit tijdstip uit had mogen zenden.
Ten aanzien van de inhoudscategorie seks is de Klachtencommissie van oordeel dat in het Programma een seksuele handeling zichtbaar is. Hier doelt de Klachtencommissie op het tongzoenen van Kim Holland met de pornodiva. Daarnaast komt er in de productie vaak seksueel georiënteerd taalgebruik voor. De Klachtencommissie is van oordeel dat gedurende de gehele Aflevering seksueel getint taalgebruik voorkomt. Hieronder wordt binnen het Kijkwijzer systeem onder andere verstaan: seksuele toespelingen en grove seksuele grappen.
De combinatie van 1 of enkele keren seks met vaak seksueel getint taalgebruik, zou, wanneer het Programma aan een classificatie onderworpen zou worden, leiden tot de classificatie 12.
De classificatie 12 heeft als consequentie dat de Aflevering alleen na 20:00 uur mag worden uitgezonden, waardoor Beklaagde in strijd heeft gehandeld met artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie van het NICAM.
Nu het Programma een semi live programma is, was classificatie van de Aflevering niet verplicht. Wel had Beklaagde bij het samenstellen van de Aflevering de criteria van Kijkwijzer in acht moeten nemen. Aan de hand van de omslagpunten die door het NICAM beschikbaar zijn gesteld, en bekend worden verondersteld, had Beklaagde tot de conclusie moeten komen dat het Programma niet voor 20.00 uur uitgezonden had mogen worden. De keuze van Beklaagde om de uitzending op doordeweekse dag om 17.40 uur uit te zenden, acht de Klachtencommissie dan ook zeer ongelukkig, temeer nu het een feit van algemene bekendheid is dat op dit tijdstip veel kinderen televisie kijken, al dan niet zonder begeleiding van ouders en of verzorgers.
Ten aanzien van de classificatie die Beklaagde voor de Serie heeft opgenomen in de database van het NICAM stelt de Klachtencommissie zich op het standpunt dat het beter is om (semi) live programma’s geheel niet te classificeren, dan een classificatie te verrichten op basis van een verwachting.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht over de Aflevering gegrond. De Aflevering had niet om 17.40 uur uitgezonden mogen worden.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in een eerdere uitspraken (onder andere klachtnr. 060921.01 ‘Jensen’ en klachtnr. 061214.01 Promo ‘Dawn of the Dead’) tegen Beklaagde een klacht gegrond is verklaard. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn.
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’; Beklaagde heeft de Aflevering op een verkeerd tijdstip uitgezonden. Beklaagde is een landelijk opererende omroep, waarvoor elke punt € 2000,- is. De onderhavige overtreding brengt volgens de Sanctierichtlijn voor Beklaagde dan ook een boete van € 2000 met zich mee.
In bovengenoemde Sanctierichtlijn staat opgenomen dat de Klachtencommissie de mogelijkheid heeft de correctiefactor toe te passen. Afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid kan de correctiefactor hoger dan wel lager dan 1 worden bijgesteld. De Klachtencommissie is van mening dat er een aanleiding is voor het toepassen van de correctiefactor. Bij het vaststellen van de correctiefactor laat de Klachtencommissie meewegen dat het de tweede keer binnen een jaar is dat een klacht over hetzelfde Programma gegrond is verklaard op vrijwel identieke gronden. De Klachtencommissie stelt de correctiefactor vast op 2 waardoor de boete voor Beklaagde € 4000,- bedraagt.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 11 juli 2007
