Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM) 

Audiovisuele productie: televisieserie ‘Knight Rider’, hierna te noemen: de Serie, aflevering uitgezonden op 7 mei 2009 omstreeks 19:00 uur, hierna te noemen: de Aflevering. 

1. De procedure
Klager heeft op 7 mei 2009 een klacht ingediend over de Aflevering.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde heeft bij brief van 4 juni 2009 verweer gevoerd.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 15 juli 2009.

Klager noch Beklaagde hebben, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid hun standpunt mondeling toe te lichten. 

2. De bestreden audiovisuele productie
‘Knight Rider’ is een serie over de hoofdpersoon Michael die met zijn auto KITT criminaliteit bestrijdt.

De Aflevering is op 7 mei omstreeks 19:00 uur door RTL 7 uitgezonden. 

In de database staan twee classificaties met betrekking tot Knight Rider uit 1982, die verricht zijn door een andere aangeslotene van het NICAM.
De eerste classificatie betreft de televisieserie ‘Knight Rider’,. Deze is geclassificeerd met behulp van het classificatieformulier van het NICAM en is uitgekomen op de classificatie ‘let op met kinderen jonger dan 6’ (6) op basis van geweld (pictogram: vuistje). 
De tweede classificatie betreft de televisieserie ‘Knightrider serie 2’. Deze is geclassificeerd met behulp van het classificatieformulier van het NICAM en is uitgekomen op de classificatie ‘let op met kinderen jonger dan 6’ (6) op basis van geweld (pictogram: vuistje). 

3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorie angst (pictogram: spinnetje).

Klager geeft aan dat zijn kinderen van 7 en 5 en een half jaar schrokken van de zelfmoord van een boef in Knight Rider. Klager confronteert zijn kinderen liever met zachte erotiek dan met dit. 

4. Het verweer
In het verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.

Beklaagde is van mening dat de Aflevering juist geclassificeerd is en dus ook niet te vroeg is uitgezonden. Beklaagde wenst te benadrukken dat Kijkwijzer geen indicatie geeft over geschiktheid. De adviesleeftijd van Kijkwijzer betekent niet dat de Serie ook zonder meer geschikt is voor kinderen vanaf die leeftijd. Uiteindelijk zijn de ouders zelf verantwoordelijk om te bepalen naar welke programma’s hun kinderen mogen kijken.

Beklaagde is van mening dat de scènes waar het hier om gaat, een persoon betreffen die uit het raam springt en een persoon die zichzelf door het hoofd schiet. In beide gevallen worden geen verwondingen in beeld gebracht. Het geweld is naar de mening van Beklaagde ook niet indringend omdat de gevolgen van het geweld niet getoond worden. In het tweede geval wordt zelfs de daadwerkelijke daad niet in beeld gebracht, dit wordt slechts gesuggereerd. De Klachtencommissie heeft in een eerdere uitspraak uitgelegd dat het systeem van Kijkwijzer gericht is op het classificeren van wat zichtbaar in beeld is. De suggestie dat iemand vermoord wordt, kan dan ook niet worden meegenomen in de classificatie. De feitelijke gebeurtenissen: het vallen na een sprong uit het raam en het zich door het hoofd schieten, worden in de Aflevering niet zichtbaar getoond.
Van indringendheid en ernstige verwondingen is geen sprake waardoor de classificatie ‘let op met kinderen tot 6 jaar’ op basis van de inhoudscategorie geweld juist is.

Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie om de klacht ongegrond te verklaren. 

5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht. 

De Klachtencommissie overweegt het volgende. In de database van het NICAM staan twee classificaties van de serie ‘Knight Rider’uit 1982. De eerste classificatie betreft een serie met de titel: ‘Knight Rider’. De tweede classificatie is een serie met de titel ‘Knightrider serie 2’. Deze twee series zijn geclassificeerd door een andere aangeslotene van het NICAM.  

De Klachtencommissie gaat op grond van het bovenstaande ervan uit dat seizoen 1 en 2 van de Serie geclassificeerd zijn.

Op grond van artikel 9.3 van het Klachtenreglement van het NICAM is de voorzitter van de Klachtencommissie bevoegd om voor de zitting partijen om informatie te vragen. Het bureau van het NICAM heeft namens de voorzitter van de Klachtencommissie telefonisch contact gehad met Beklaagde om na te gaan van welk seizoen de Aflevering deel uitmaakt om te kunnen nagaan of de Serie geclassificeerd was. Beklaagde heeft telefonisch aan het bureau van het NICAM medegedeeld dat de Aflevering deel uitmaakt van seizoen 4. 

In artikel 9 lid 1 van het Deelreglement Televisie staat: ‘In afwijking van artikel 4 en 5 van dit Deelreglement mag de omroeporganisatie volstaan met het beoordelen/classificeren van een serie op basis van een steekproef, met dien verstande dat de steekproef aan het begin van ieder seizoen opnieuw moet worden uitgevoerd.’ 

Het vierde seizoen van ‘Knight Rider’ staat echter niet in de database. 

Om de classificatie van de Aflevering vast te stellen past de Klachtencommissie het huidige classificatieformulier toe op de Aflevering. 

In de inhoudscategorie geweld moet vraag 2.2.1. (Komen in de productie één of meerdere vormen van fysiek geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden.
De Klachtencommissie wijst onder andere op de scène waarbij Michael Knight met diverse mannen vecht.
Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. Vraag 2.4.1. (Zijn er beelden van verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden.

Bovenstaande beantwoording leidt tot de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 6 jaar (6) op basis van geweld. 

In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.7.1. (Komen er beelden van zelfmoord, een poging tot zelfmoord of van iemand die zelfmoord heeft gepleegd voor?) met ‘één keer of vaker’ beantwoord worden. Beklaagde stelt in haar verweerschrift dat het vallen na een sprong uit het raam en het zich door het hoofd schieten niet zichtbaar in de Aflevering wordt getoond. De Klachtencommissie is van oordeel dat de beelden van de man die uit het raam springt beelden van zelfmoord zijn. De beelden van een man die op het punt staat zichzelf door het hoofd te schieten, merkt de Klachtencommissie aan als een poging tot zelfmoord. De mannen hebben de intentie zich van het leven te beroven en de wijze waarop zij dit doen is zichtbaar in beeld gebracht.

Bovenstaande beantwoording leidt tot de leeftijdsclassificatie 6 op basis van angst. 

De overige inhoudscategorieën zijn op de Aflevering niet van toepassing. 

De hoogste leeftijdsclassificatie is bepalend voor de uiteindelijke classificatie, waardoor de classificatie voor de Aflevering uitkomt op 6, op basis van de inhoudscategorieën geweld en angst.

De classificatie 6 heeft als consequentie dat de Serie conform artikel 5.1. Deelreglement Televisie op ieder moment van de dag mag worden uitgezonden. 

De Klachtencommissie overweegt het volgende. Beklaagde heeft voor het seizoen waar de Aflevering deel van uitmaakt, geen steekproef genomen. In dit kader wijst de Klachtencommissie Beklaagde op het Seriebeleid waarin is bepaald hoeveel afleveringen per seizoen moeten worden meegenomen in de steekproef en hoe de gegevens van deze afleveringen moeten worden opgenomen in de database van het NICAM. Op basis van het Seriebeleid moet voor elk seizoen een nieuwe steekproef worden uitgevoerd. Dit staat tevens opgenomen in de Handleiding voor Kijkwijzercodeurs. 

Beklaagde dient voor het seizoen waar de Aflevering deel van uitmaakt, alsnog een steekproef te nemen, met inbegrip van de Aflevering. De steekproef dient te geschieden conform het Seriebeleid. 

6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond. 

De classificatie dient uit te komen op 6 op basis van geweld en angst.

Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak conform het huidige Seriebeleid een nieuwe steekproef te nemen, met in achtneming van deze uitspraak van de Klachtencommissie. Het resultaat van de steekproef dient opgenomen te worden in de database van het NICAM. 

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in eerdere uitspraken (onder andere klachtnr. 081009.02 ‘Oprah Winfrey’ en 090210.01 ‘promo CSI’) jegens Beklaagde een sanctie is opgelegd. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn. De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’; de Serie is niet geclassificeerd. Beklaagde is een landelijk opererende omroep, waarvoor elk punt € 2000 is. Het ten onrechte niet classificeren van de Aflevering brengt volgens de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee; voor Beklaagde zou dit uitkomen op een boete van € 12.000,-. 

De boete komt derhalve uit op € 12.000,-. 

In bovengenoemde Sanctierichtlijn staat opgenomen dat de Klachtencommissie de mogelijkheid heeft de correctiefactor toe te passen. Eén van de factoren die bij het bepalen van de correctiefactor een rol kan spelen, is het aantal klachten dat reeds eerder tegen een Beklaagde gegrond is verklaard. Nu de Sanctierichtlijn op 15 november 2004 in werking is getreden, en er diverse malen klachten tegen Beklaagde gegrond zijn verklaard en boetes zijn opgelegd, kan de Klachtencommissie dus een correctiefactor toepassen.

Afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid kan de correctiefactor hoger dan wel lager dan 1 worden vastgesteld. In uitspraak 090210.01 ‘promo CSI’ heeft de Klachtencommissie Beklaagde gewaarschuwd dat bij volgende gegronde klachten jegens haar, de correctiefactor wegens recidive zal worden verhoogd naar 2. Gezien het feit dat de datum van de uitspraak gedateerd is op 13 mei 2009 en de aflevering op 7 mei 2009 is uitgezonden en gezien de hoogte van de onderhavige boete, zal de Klachtencommissie in dit geval de correctiefactor niet toepassen. 

Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden. 

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
 

Hilversum, 13 augustus 2009 

 


Beslissing van de Commissie van Beroep van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)  

1. De uitspraak van de Klachtencommissie
Bij beslissing van 13 augustus 2009 heeft de Klachtencommissie van het NICAM de klacht van Klager in eerste aanleg d.d. 7 mei 2009 met betrekking tot de Aflevering beoordeeld. De klacht richt zich op de inhoudscategorie angst. Klager in eerste aanleg heeft aangegeven dat zijn kinderen van zeven en vijf-en-een-half jaar schrokken van de zelfmoord van een boef in de Aflevering.  

In de database van het NICAM staan twee classificaties met betrekking tot de serie ‘Knight Rider’ uit 1982, die beiden verricht zijn door Universal Pictures Video (Benelux) B.V. De eerste classificatie betreft de serie ‘Knight Rider’ en is verricht op 21 oktober 2004 met vragenlijst 3.0. De tweede betreft de serie ‘Knightrider, serie 2’; deze classificatie is uitgevoerd op 7 april 2005, eveneens met vragenlijst 3.0. Beide classificaties zijn ‘let op met kinderen tot 6 jaar’ (6) op basis van de inhoudscategorie geweld. De Klachtencommissie heeft aangegeven ervan uit te gaan dat seizoen 1 en 2 van de Serie geclassificeerd zijn. Zij heeft informatie opgevraagd bij Opposant, die heeft aangegeven dat de Aflevering deel uitmaakt van seizoen 4. Dit seizoen staat niet in de database. 

De Klachtencommissie heeft Klager ontvankelijk, en de klacht gegrond, verklaard. Om de juiste classificatie vast te kunnen stellen, heeft de Klachtencommissie het huidige classificatieformulier, versie 6.2, op de Aflevering toegepast. De classificatie van de Aflevering is uitgekomen op 6 op grond van de inhoudscategorieën geweld en angst. Dat is ook de classificatie van de Serie geworden, nu de regel geldt dat de zwaarst geclassificeerde aflevering maatgevend is voor het geheel. De Aflevering is op een correct uitzendtijdstip uitgezonden. 

De Klachtencommissie heeft Opposant opgedragen om binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak conform het huidige seriebeleid een nieuwe steekproef te nemen, met inachtneming van haar uitspraak. De Klachtencommissie is conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement overgegaan tot het opleggen van een boete aan Opposant, nu er in eerdere uitspraken, ‘Oprah Winfrey’ (klachtnummer: 081009.02) en ‘Promo CSI’ (klachtnummer: 090210.01) tegen Opposant klachten gegrond zijn verklaard en sancties zijn opgelegd. 

Bij de berekening van de boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn d.d. 15 november 2004. De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke Overtredingen’; de Serie, waartoe de Aflevering behoort, is niet geclassificeerd. Opposant is een landelijk opererende omroep, waarvoor één punt € 2.000, - is. Het ten onrechte niet classificeren van de Serie/Aflevering brengt volgens de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee, waardoor de boete is uitgekomen op € 12.000, -.
 
De Klachtencommissie heeft de mogelijkheid de correctiefactor toe te passen. Eén van de factoren die bij het bepalen van de correctiefactor een rol kan spelen, is het aantal klachten dat reeds eerder tegen Opposant gegrond is verklaard. In de uitspraak betreffende ‘Promo CSI’ heeft de Klachtencommissie Opposant gewaarschuwd dat bij volgende gegronde klachten de correctiefactor wegens recidive zal worden verhoogd naar 2. Maar vanwege het feit dat de datum van genoemde uitspraak ligt op 13 mei 2009 en de Aflevering op 7 mei 2009 is uitgezonden, en gezien de hoogte van de onderhavige boete heeft de Klachtencommissie de correctiefactor in dit geval niet toegepast en is de boete gehandhaafd op € 12.000, -. Afschrift van deze beslissing is aan partijen verzonden op 13 augustus 2009. 

2. De procedure in hoger beroep
Opposant is van de beslissing van 13 augustus 2009 in beroep gegaan bij beroepschrift van 7 september 2009, bij de Commissie van Beroep op diezelfde datum binnengekomen. 

De Commissie van Beroep heeft het beroep behandeld tijdens haar zitting van 6 oktober 2009. Opposant heeft vooraf aangegeven geen vertegenwoordiger naar de zitting te sturen. Klager in eerste aanleg heeft op verzoek van het bureau van het NICAM alsnog te reageren op het beroepschrift van Opposant aangegeven dat hij toen hij zijn verontwaardiging uitsprak over de zelfmoordactie in de Aflevering niet wist wat voor gevolgen dat zou hebben. Hij heeft zich wel wat verbaasd over het boetebedrag. Het is nooit zijn bedoeling geweest een zaak aan te spannen. Klager vindt nog steeds dat een omroep voorzichtig moet zijn met het tonen van geweld, zeker in een serie op een dergelijk tijdstip. Nepgevechten zijn uit te leggen, maar een zelfmoordactie is wat hem betreft over de grens. Of de boete terecht is, laat hij aan de Commissie van Beroep over. Hij zou het prachtig vinden wanneer een deel (van het eventueel lagere) boetebedrag naar een goed doel zou gaan.
 
De Commissie van Beroep heeft acht geslagen op de stukken die op de zaak betrekking hebben, waaronder het dossier van de Klachtencommissie. 

3. De gronden voor het hoger beroep
Tegen de uitspraak van de Klachtencommissie voert Opposant in het beroepschrift de volgende, enigszins verkorte, gronden aan. Het volledige beroepschrift, als ook het eerdere verweerschrift, worden als ingelast beschouwd. Opposant verzoekt de Commissie van Beroep om de uitspraak van de Klachtencommissie tegen haar geheel of gedeeltelijk te vernietigen, dan wel de hoogte van de boete te matigen.

 ‘Knight Rider’ is een Amerikaanse serie, die bestaat sinds 1985 en al jarenlang wordt uitgezonden. Opposant heeft destijds de classificatie van de Serie (seizoen 1 en 2) overgenomen van de distributeur, Universal Pictures Video (Benelux) B.V., met als classificatie 6 op basis van de inhoudscategorie geweld. 

Ten aanzien van seizoen 4, waartoe de Aflevering behoort, is Opposant er abusievelijk vanuit gegaan dat deze ook al eerder was geclassificeerd door de distributeur. Opposant heeft daarom de classificatie, 6 op basis van geweld, van de eerdere seizoenen overgenomen. Ten behoeve van de beoordeling van de klacht is de Klachtencommissie ambtshalve overgegaan tot de classificatie van de Aflevering. De toepassing door de Klachtencommissie van het classificatieformulier 6.2 in het onderdeel geweld heeft geleid tot de leeftijdsclassificatie 6 jaar op basis van geweld. 

Onverlet het feit dat de klacht – in tegenstelling tot de weergave door de Klachtencommissie – uitsluitend betrekking heeft op de categorie geweld, is de Klachtencommissie ook overgegaan tot de beoordeling van de categorie angst. De beantwoording van de betreffende vragen heeft geresulteerd in de leeftijdsclassificatie 6 jaar op basis van angst. Opposant maakt in de eerste plaats bezwaar tegen de beoordeling van deze categorie, omdat de klacht hier niet tegen gericht is. 

In de tweede plaats is Opposant het niet eens met de inhoudelijke beantwoording van de vragen in de betreffende categorie. In de uitspraak van de Klachtencommissie wordt namelijk overwogen dat vraag 3.7.1 met betrekking tot de inhoudscategorie angst: “Komen er beelden van zelfmoord, een poging tot zelfmoord of van iemand die zelfmoord heeft gepleegd voor?” met één keer of vaker beantwoord moet worden. Dit onderdeel heeft betrekking op de uitgezonden beelden van een man die uit een raam springt en een persoon met een pistool tegen zijn hoofd. 

Opposant is van mening dat dit geen zelfmoordbeelden zijn als bedoeld in het classificatieformulier. De uitleg van het begrip ‘zelfmoord’ is subjectief en tegenstrijdig. De Klachtencommissie overweegt het volgende: “De mannen hebben de intentie zich van het leven te beroven en de wijze waarop zij dit doen is zichtbaar in beeld gebracht.”  Opposant heeft in haar verweerschrift al aangegeven dat in een eerdere uitspraak van de Klachtencommissie (‘The A-Team’, klachtnummer: 070703.01) is bepaald dat Kijkwijzer gericht is op het classificeren van zichtbare beelden. Het beeld – iemand springt uit een raam – wordt nu gelijkgesteld aan (een poging tot) zelfmoord. Dit is uiterst subjectief aangezien de kijker niet zichtbaar ziet of er een poging tot, dan wel zelfmoord, is gepleegd.

Op grond van het bovenstaande is de classificatie van de Aflevering 6 op basis van geweld. Dit komt overeen met de classificatie die Opposant heeft weergegeven. De Serie mag daarom op elk tijdstip worden uitgezonden, met dien verstande dat ouders door de vertoning van de pictogrammen ten behoeve van kinderen jonger dan 6 jaar vooraf zijn geïnformeerd over mogelijk gewelddadige beelden. Door een misverstand heeft Opposant de eerdere classificatie van de Serie overgenomen ten behoeve van de Aflevering. Afgezien van het feit dat abusievelijk niet de formele procedure is gevolgd, is wel de juiste classificatie vertoond. Bovendien is de Aflevering in overeenstemming met de regels ten aanzien van het uitzendtijdstip uitgezonden.  

Opposant verzoekt de Commissie van Beroep primair tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de uitspraak van de Klachtencommissie. Subsidiair verzoekt Opposant– wanneer de klacht toch gegrond wordt verklaard – dat de hoogte van de boete van € 12.000, - gematigd zal worden. De boete is enkel gebaseerd op het feit dat het niet classificeren van de Serie valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke Overtredingen’, waarvoor een standaard bedrag van € 2.000, - geldt. Op grond van de Sanctierichtlijn worden 6 punten opgelegd vanwege het feit dat de Serie niet is geclassificeerd. Gezien de omstandigheden van het geval is de boete disproportioneel hoog en zou daarom de toepassing van een correctiefactor voor bijstelling naar beneden gerechtvaardigd zijn.

Tot slot maakt Opposant hierbij gebruik van de mogelijkheid om te reageren op de waarschuwing in de uitspraak inzake ‘Promo CSI’, waarnaar door de Klachtencommissie wordt verwezen. De Klachtencommissie heeft in die uitspraak gewaarschuwd dat bij volgende gegronde klachten de correctiefactor wegens recidive zal worden verhoogd naar 2.

Een dergelijke algemene uitleg van het begrip ‘recidive’ zou tot onredelijke gevolgen leiden. De codeurs van Opposant spannen zich naar eer en geweten in om de programma’s van de vier zenders tijdig en juist te classificeren. Opposant neemt actief deel aan het NICAM en zet zich in om ouders conform de Kijkwijzer regels op juiste wijze te informeren over de inhoud van haar programma’s. Jaarlijks wordt een enorme hoeveelheid programma’s volgens het Kijkwijzer systeem door de codeurs geclassificeerd. Zonder dat er sprake is van enige verwijtbaarheid of overeenkomstige situatie zou de voorgenomen uitleg van het begrip recidive ertoe kunnen leiden, dat Opposant onevenredig zwaar wordt gestraft.

Gedurende de beroepsprocedure bij de Commissie van Beroep wordt de uitvoerbaarheid van de beslissing van de Klachtencommissie op grond van artikel 15 van het Klachtreglement geschorst. Dit betekent dat Opposant vooralsnog de classificatie van de Serie niet in de database hoeft aan te passen, noch dat Opposant gehouden is aan de classificatie door de Klachtencommissie of betaling van de boete.

4. De beoordeling
Ten aanzien van de aangevoerde gronden tot vernietiging van de beslissing van de Klachtencommissie overweegt de Commissie het volgende. De Commissie van Beroep is het eens met de beslissing van de Klachtencommissie dat de classificatie van de Aflevering uit dient te komen op 6 op basis van de inhoudscategorieën geweld en angst

Opposant is van mening dat de Klachtencommissie zich niet had mogen uitspreken over de inhoudscategorie ‘angst’, omdat er alleen ‘geweld’ stond aangegeven in de aanhef boven de klacht. De Commissie van Beroep heeft de klacht van Klager in eerste aanleg nogmaals goed bekeken. Bij het onderwerp boven aan de e-mail staat inderdaad alleen ‘geweld’ aangegeven. 

Echter in de e-mail zelf staat heel duidelijk dat de kinderen van Klager geschrokken zijn van de zelfmoord in de Aflevering. Van Klager in eerste aanleg mag niet worden verwacht dat hij weet dat ‘zelfmoord of een poging daartoe’ binnen het systeem van Kijkwijzer is ondergebracht onder inhoudscategorie angst. Bovendien maakt de consument, waarop Kijkwijzer gericht is, geen onderscheid tussen de (wetenschappelijke onderbouwde) begrippen geweld en angst, zo leert de ervaring van de afgelopen jaren. De Klachtencommissie heeft zich dus wel degelijk mogen uitspreken over de inhoudscategorie angst. 

De Commissie van Beroep is bovendien met de Klachtencommissie van mening dat er in de Aflevering, zelfs tot twee keer toe, beelden van zelfmoord voorkomen. In het eerste geval springt een man uit het raam naar beneden, waarna de val vanuit het gebouw in beeld is gebracht. In het tweede geval is een man in beeld die een pistool tegen zijn hoofd aan zet. Men hoort het schot, maar ziet de man niet vallen. 

Daarom legt de Commissie het verweer van Opposant dat dit geen zelfmoord beelden zijn, zoals bedoeld in het classificatieformulier van het NICAM, naast zich neer. De vergelijking die Opposant heeft gemaakt met de uitspraak ‘The A-Team’ gaat hier niet op. De beelden van de zelfmoorden in de Aflevering en dan vooral die van de eerste zelfmoord, zijn wel degelijk zichtbaar in beeld. 

De Klachtencommissie heeft in casu een boete opgelegd omdat Opposant heeft nagelaten het seizoen, waartoe de Aflevering behoort, te classificeren. Opposant heeft de classificatie van een veel eerder seizoen overgenomen. In het Seriebeleid van het NICAM is bepaald dat voor ieder seizoen een nieuwe classificatiesteekproef moet worden genomen. Dat staat tevens opgenomen in de Handleiding voor Kijkwijzercodeurs en wordt genoegzaam bekend verondersteld. 

Het verweer van Opposant over de correctiefactor legt de Commissie van Beroep eveneens naast zich neer, nu de Klachtencommissie in het onderhavige geval geen gebruik heeft gemaakt van de correctiefactor en ook gemotiveerd heeft aangegeven waarom zij deze factor in dit geval buiten beschouwing heeft gelaten. Er zijn daarom geen redenen aanwezig om aan te nemen dat de Klachtencommissie niet in redelijkheid tot haar beslissing heeft kunnen komen. 

De Commissie van Beroep, op vorenstaande gronden beslissende:

Bekrachtigt de beslissing van de Klachtencommissie van 13 augustus 2009.


Hilversum, 10 november 2009

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal