Medicopter 117

1. De procedure
Klaagster heeft op 15 mei 2004 met gebruikmaking van het klachtenformulier van het NICAM een klacht ingediend over de aflevering van de serie ‘Medicopter 117, Jedes Leben Zählt’, uitgezonden op 15 mei 2004.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 8 juli 2004.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar vergadering van 4 augustus 2004.

Klaagster noch beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.

2. De bestreden audiovisuele productie
In de serie ‘Medicopter 117, Jedes Leben Zählt’ staat het werk van twee medische reddingsteams centraal.

De serie is door middel van een steekproef geclassificeerd aan de hand van het coderingsformulier 1.1 en is uitgekomen op 6 jaar en ouder (6) op basis van geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje). Naar aanleiding van de klacht heeft beklaagde seizoen 4 en 5 van de serie opgenomen in de database van het NICAM. De classificatie van deze seizoenen is uitgekomen op 12 jaar en ouder (12) op basis van geweld en angst met de toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).

3. De klacht
De klacht richt zich met name op de inhoudscategorie geweld. Klaagster geeft aan dat tijdens de aflevering van 15 mei 2004 gewelddadige beelden getoond werden op een te vroeg tijdstip. Zij doelt met name op de scène waarin een naakte gevangene
onder de douche wordt “behandeld” met een mes en de scène waarin een vrouw wordt ontvoerd in een “Dutroux-achtige” omgeving.

4. Het verweer
In het verweerschrift voert beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.

Beklaagde geeft aan dat de gewraakte aflevering opnieuw geclassificeerd is, wat geleid heeft tot de classificatie 12 op basis van geweld en angst, met de toevoeging grof taalgebruik. Beklaagde stelt dat zij zich aan de regels met betrekking tot uitzendtijden heeft gehouden daar de bewuste aflevering na 20.00 uur is uitgezonden.
Beklaagde is overgegaan tot het separaat classificeren van alle aangekochte series van het programma. Het betreft hier de seizoenen 4 en 5. De resultaten hiervan zijn in de database van het NICAM opgenomen.
Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie geen boete op te leggen.

5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie heeft het coderingsformulier versie 1.1 zelf toegepast op de betreffende aflevering van de serie ‘Medicopter 117’ en behandelt hieronder de relevante vragen.

In de categorie geweld heeft beklaagde vraag 2.2.5 (Hoe vaak komt fysieke marteling voor?) met ‘nooit’ ingevuld. Naar de mening van de Klachtencommissie moet deze vraag met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hiermee doelt de Klachtencommissie op de scènes waarin een vrouw vastgebonden ligt in een bad dat langzaam volloopt met chemicaliën.
Vraag 2.3.1 (Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn?) heeft beklaagde met ‘1 keer of vaker’ beantwoord. Dit is naar de mening van de Klachtencommissie juist.
Op vraag 2.4.1 (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn door de hardheid van de geweldshandelingen of de hardheid van de dader?) en vraag 2.4.2 (Zitten er geweldshandelingen in die indringend zijn omdat het geweld hard aankomt bij het slachtoffer?) heeft beklaagde ‘nooit’ ingevuld. De Klachtencommissie is van oordeel dat beide vragen met ‘1 keer of vaker’ beantwoord hadden moeten worden, wijzend op de verschillende geweldsscènes in het pakhuis waar de vrouw gevangen wordt gehouden, alsmede de scène waarin een man in de douche van een gevangenis in elkaar wordt geslagen en wordt gestoken met een mes.

De combinatie van geweld dat uitvoerbaar en indringend is brengt de classificatie voor geweld op 12.

In de inhoudscategorie angst heeft beklaagde vraag 3.2.2 (Zijn er beelden van zeer angstige mensen als gevolg van geweldsacties van andere levende wezens (mensen, dieren, monsters) of dreigingen daarvan?) met ‘nooit’ beantwoord. In de onderhavige aflevering zijn echter naar de mening van de Klachtencommissie wel zeer angstige mensen te zien. De Klachtencommissie wijst hier onder andere op de scène waarin de vrouw vastgebonden in het bad ligt.

Doordat vraag 3.2.2 positief beantwoord wordt, moet vraag 3.2.3 (Loopt het met de zeer angstige mensen steeds, dus in alle gevallen, direct goed af?) ook beantwoord worden. De Klachtencommissie is van mening dat deze vraag met ‘nee’ beantwoord moet worden.

De combinatie van zeer angstige mensen met wie het niet onmiddellijk goed afloopt, brengt de classificatie ten aanzien van angst op 12.

In de categorie grof taalgebruik heeft beklaagde vraag 7.1.1 (Komt er in de productie grof taalgebruik (vloeken, schuttingtaal) voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord. Naar het oordeel van de Klachtencommissie is dit juist.

Met bovenstaande beantwoording wordt de classificatie voor de aflevering van ‘Medicopter 117’ van 15 mei 2004 12, op basis van geweld en angst, met als toevoeging grof taalgebruik.

De gewraakte aflevering is afkomstig uit seizoen 3. Op 18 juni 2002 is er voor de serie ‘Medicopter 117, Jedes Leben Zählt’ een steekproef genomen, waar seizoen 3 in betrokken is. In maart 2003 is het huidige seriebeleid geïntroduceerd, waarbij duidelijk is gemaakt dat er voor elk nieuw seizoen een nieuwe steekproef moet worden genomen. Nu seizoen 3 tot de steekproef behoorde die reeds in 2002, dus voor de inwerkingtreding van het huidige seriebeleid, is genomen, mocht beklaagde volstaan met één steekproef voor meerdere seizoenen. Hieruit volgt dat beklaagde niet in strijd heeft gehandeld met de toen geldende afspraken, temeer omdat destijds geen duidelijke criteria zijn gesteld voor het nemen van een steekproef, noch aan het registreren van gegevens over de steekproef.

6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht over de gewraakte aflevering van ‘Medicopter 117, Jedes Leben Zählt’ gegrond. De classificatie van de gewraakte aflevering dient uit te komen op 12 op basis van geweld en angst, met als toevoeging grof taalgebruik.

Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 12 in combinatie met de inhoudspictogrammen voor geweld, angst en grof taalgebruik voor de onderhavige aflevering, zelf alsnog in te voeren in de database van het NICAM.

Mocht beklaagde in de toekomst een van de seizoenen waarover de steekproef genomen is, in herhaling willen uitzenden, dan dient hij over te gaan tot het nemen van een nieuwe steekproef conform het actuele seriebeleid.

De Klachtencommissie gaat niet over tot het opleggen van een boete nu niet is gebleken dat beklaagde in strijd heeft gehandeld met de toen geldende afspraken omtrent het classificeren van series.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.