Klachtnummer: 060905.01
Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: promo voor ‘Crime Scene Investigation’, hierna te noemen: de Serie, uitgezonden op 3 september 2006 omstreeks 17:45 uur op RTL 4, hierna te noemen: de Promo
1. De procedure
Klager heeft bij e-mail van 5 september 2006 een klacht ingediend over de Promo.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 8 november 2006.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 15 november 2006.
Klager noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn/haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Promo is samengesteld uit beelden van een aflevering van de Serie. De classificatie van de serie is ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ (12), op basis van geweld (pictogram: vuistje), angst (pictogram: spinnetje) en grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).
3. De klacht
Klager geeft aan dat op zondag 3 september 2006 om 17:45 uur een promo voor de Serie is uitgezonden, waarin behoorlijk heftige scènes te zien zijn, namelijk een vermoorde vrouw, de bekende inwendige beelden van een lichaam en meer. Klager acht de kans zeer groot dat op dat moment kinderen naar de televisie kijken. Het lijkt de laatste jaren meer en meer gewoonte te worden om vooraankondigingen met mogelijk schokkende beelden vroeg uit te zenden.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
De klacht is volgens Beklaagde niet gespecificeerd naar bepaalde categorieën, zoals die door het NICAM zijn geformuleerd, te weten geweld, angst, seks, drugs- en/of alcoholmisbruik, discriminatie of grof taalgebruik.
RTL 5 zendt de Serie elke zondagavond om 20:30 uur uit. Voorafgaand aan de uitzending worden ter aankondiging van de inhoud van de Aflevering vooraankondigingen –zogenaamde promo’s- uitgezonden.
In de Promo wordt gedurende enkele seconden een weergave gegeven van de inhoud van de Aflevering. In het overzicht worden beelden vertoond van een vermoorde vrouw. De inspecteur van de Serie laat weten dat zij zal onderzoeken wat er heeft plaatsgevonden. Er worden geen gewelddadige beelden of angstige scènes getoond.
Beklaagde heeft de Serie conform het NICAM classificatieformulier geclassificeerd. Het resultaat is de leeftijdsclassificatie 12 op basis van geweld, angst en grof taalgebruik. In het overzicht worden de bijbehorende pictogrammen vertoond.
Conform het promobeleid van het NICAM volgt de promo in principe de classificatie van het programma waarvan de promo is afgeleid. De omroepinstelling heeft echter de mogelijkheid om een promo te maken waarin geen –volgens de normen van het NICAM– mogelijk schadelijke beelden voor kinderen jonger dan 12 zijn opgenomen. In dat geval moet de promo apart worden geclassificeerd dan wel beoordeeld. Beklaagde heeft van die mogelijkheid gebruik gemaakt door de Promo zodanig samen te stellen dat deze in principe op elk tijdstip kan worden uitgezonden. De classificatie hoeft niet in de database te worden ingevoerd.
Het is voor een televisiezender essentieel om door middel van promo’s het publiek te informeren welke programma’s op latere tijdstippen worden uitgezonden. Omdat de zender RTL 4 het publiek al voor 20:00 uur wil informeren over de Serie heeft zij de Promo zodanig geproduceerd dat deze geen –volgens de normen van het NICAM- mogelijk schadelijke beelden voor kinderen jonger dan 12 bevat. In dat geval mogen de beelden voor 20:00 uur worden uitgezonden.
Op grond van gebrek aan motivering dient de klacht niet-ontvankelijk te worden verklaard. Mocht de Klachtencommissie oordelen dat Klager wel ontvankelijk is, dient de klacht op grond van voornoemde argumenten ongegrond te worden verklaard.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht. Daarbij merkt de Klachtencommissie op dat de klachtenprocedure van het NICAM bewust zeer laagdrempelig is van opzet. De onderhavige klacht is door de Klachtencommissie voldoende bevonden om in behandeling te nemen.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
Op 1 juli 2006 zijn de nieuwe reglementen van het NICAM in werking getreden. Het beleid ten aanzien van promo’s in inhoudelijk niet veranderd. Wel is de formulering gewijzigd. In het Deelreglement Televisie van het NICAM, zegt artikel 10 dat promo’s op televisie niet geclassificeerd hoeven te worden. Om te kunnen bepalen op welk uitzendtijdstip, in de zin van artikel 3 lid 1 van hetzelfde Deelreglement, een promo mag worden uitgezonden, dient de omroepinstelling de promo te beoordelen conform artikel 4 van het onderhavige reglement. In artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie staat dat de omroepinstelling programmaonderdelen die op basis van leeftijds- en inhoudsaanduidingen niet bestemd zijn voor vertoning aan personen beneden de leeftijd van 12, onderscheidenlijk 16 jaar niet mag uitzenden voor 20:00 uur respectievelijk 22:00 uur. De promo dient altijd de classificatie van het hoofdproduct te vermelden.
Als gevolg van bovenstaande regel, toetst de Klachtencommissie, indien er een klacht wordt ingediend over een promo, of deze op een juist tijdstip is uitgezonden.
Ten aanzien van de inhoudscategorie geweld is de Klachtencommissie van mening dat de Promo elementen bevat die binnen het Kijkwijzer classificatiesysteem tot de classificatie 6 leiden. Aan het begin van de Promo wordt een man in zijn bed neergeschoten, echter de Klachtencommissie is van oordeel dat dit geweld in de zin van Kijkwijzer niet als indringend kan worden aangemerkt. Voorbeelden van geweld dat wel indringend is, zijn: de man-tegen-man-gevechten in Charlie’s Angels en The Matrix, de zwaardgevechten in The Last Sumarai, de schietscènes in Nikita en Miami Vice en de boksscènes in Rocky. De schietscène aan het begin van de Promo kan, zeker ook gezien de korte duur, daar niet mee vergeleken worden.
Het beeld van de vermoorde vrouw in de Promo of meer in het algemeen het beeld van een lijk leidt binnen het systeem van Kijkwijzer niet tot een classificatie wanneer daar geen geweld aan vooraf is gegaan en het geen ernstig gehavend lijk betreft.
De overige inhoudscategorieën van Kijkwijzer zijn op de onderhavige Promo niet van toepassing.
De Klachtencommissie komt dientengevolge tot de conclusie dat de Promo op basis van geweld schadelijke elementen bevat voor kinderen jonger dan 6 jaar.
Beklaagde heeft niet in strijd gehandeld met bovengenoemd artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie van het NICAM, nu daaruit volgt dat programmaonderdelen met de leeftijdsclassificatie AL en 6 op ieder tijdstip mogen worden uitgezonden.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht over de Promo ongegrond. De Promo mocht om 17:45 uur worden uitgezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 13 december 2006