1. De procedure
Klaagster heeft met gebruikmaking van het NICAM klachtenformulier op 15 maart 2004 een klacht ingediend met betrekking tot een promo voor de serie ‘De Erfenis’.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 7 juli 2004.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 16 juli 2004.

Klaagster noch beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.

2. De bestreden audiovisuele productie
De promo voor de serie ‘De Erfenis’ is uitgezonden door beklaagde op zondag 14 maart 2004 tussen 17.00 uur en 19.00 uur. De serie ‘De Erfenis’ heeft de classificatie 6 jaar en ouder (6), op basis van geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje), met de toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).

3. De klacht
De klacht richt zich op de categorie seks. Klaagster geeft aan dat in de promo een verkrachtingsscène voorkwam.

4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.

Het programma ‘De Erfenis’ is conform het seriebeleid van het NICAM geclassificeerd. Volgens het promobeleid van het NICAM volgt de promo de classificatie van de serie waarvan deze is afgeleid. De pictogrammen van het hoofdproduct zijn in de promo opgenomen. Hiermee is voldaan aan het Deelreglement Televisie van het NICAM. Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie daarom de klacht ongegrond te verklaren.

5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De promo is niet apart geclassificeerd, maar volgt de classificatie van het hoofdproduct. Dit is toegestaan binnen het Promobeleid van het NICAM, dat per 1 oktober 2003 van kracht is. Het Promobeleid zegt hierover: “In het geval er een klacht wordt ingediend bij het NICAM over een promo en deze in behandeling wordt genomen door de Klachtencommissie, zal deze Commissie toetsen of de promo op het juiste tijdstip is uitgezonden en de omroepinstelling uitnodigen dat aan te tonen”.

De classificatie van het hoofdproduct is 6, op basis van geweld en angst met als toevoeging grof taalgebruik. De promo is uitgezonden op 14 maart, voor 19.00 uur. Artikel 5 Deelreglement Televisie zegt dat omroepinstellingen programma-onderdelen die op basis van leeftijds- en inhoudsaanduidingen niet bestemd zijn voor vertoning aan personen beneden de leeftijd van twaalf, onderscheidenlijk zestien jaar niet uitzenden voor 20.00 uur respectievelijk 22.00 uur.

Om vast te stellen of het uitzendtijdstip van de promo juist was, heeft de Klachtencommissie het coderingsformulier versie 1.2 zelf toegepast op de onderhavige promo.

In de categorie geweld moet vraag 2.6.1 (Worden er seksuele handelingen opgedrongen?) naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘nooit’ beantwoord worden. Het fragment in de promo, waarin een man en vrouw samen op bed liggen kan niet worden gezien als seksuele handeling. Weliswaar is zichtbaar dat de vrouw niet wil dat de man op haar ligt, maar beiden hebben hun kleren aan en het is niet zichtbaar of er daadwerkelijk seksuele handelingen zijn of volgen. Evenmin is er sprake van fysiek-lijf aan-lijf geweld (vraag 2.2.1)

De overige inhoudscategorieën zijn op de onderhavige promo niet van toepassing.

De promo krijgt hiermee de classificatie Alle Leeftijden (AL) en mocht dan ook op elk moment van de dag uitgezonden worden.

6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht van klaagster ten aanzien van het uitzendtijdstip van de promo voor de serie ‘De Erfenis’ ongegrond. De promo is conform de reglementen van het NICAM uitgezonden.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM.

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal