Klachtnummer: 070225.02
Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: promo voor de serie ‘Rome’, uitgezonden op 24 februari 2007 om 17.00 uur, hierna te noemen: de Promo
1. De procedure
Klaagster heeft op 25 februari 2007 een klacht ingediend over de Promo.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij e-mail van 5 april 2007.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 18 april 2007.
Klaagster noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Promo is samengesteld uit verscheidene fragmenten uit de serie Rome. De serie zelf heeft de classificatie ‘let op met kinderen tot 16 jaar’ (16) op basis van geweld (pictogram: vuistje) en grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje). Deze classificatie is opgenomen in de database van het NICAM.
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld en angst.
Klaagster voert aan dat de Promo om 17.00 uur voor het programma ‘De Tuinruimers’ is uitgezonden. Dit was voor Klaagster en haar zoontje van 5 jaar totaal onacceptabel. Klaagster zag alleen maar mensen met bebloede gezichten en dergelijke. Klaagster kon helaas niet meer wegzappen.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde is van mening dat de beelden in de Promo niet passend zijn voor kinderen tot 12 jaar. Een medewerker van de promoafdeling heeft de Promo beoordeeld op 12. Er is echter een fout opgetreden in de interne communicatie
betreffende de leeftijdsaanduiding richting de afdeling die promo’s inplant in het uitzendschema. Hierdoor is de Promo op een verkeerd tijdstip uitgezonden. Inmiddels heeft er overleg plaatsgevonden om te voorkomen dat een dergelijke fout in de toekomst nogmaals voorkomt.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
Op 1 juli 2006 zijn de nieuwe reglementen van het NICAM in werking getreden. Het beleid ten aanzien van promo’s is inhoudelijk niet veranderd. Wel is de formulering
gewijzigd. In het Deelreglement Televisie van het NICAM, zegt artikel 10 dat promo’s op televisie niet geclassificeerd hoeven te worden. Om te kunnen bepalen op welk uitzendtijdstip, in de zin van artikel 3 lid 1 van hetzelfde Deelreglement, een promo mag worden uitgezonden, dient de omroepinstelling de promo te beoordelen conform artikel 4 van het onderhavige reglement. In artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie staat dat de omroepinstelling programmaonderdelen die op basis van leeftijds- en inhoudsaanduidingen niet bestemd zijn voor vertoning aan personen beneden de leeftijd van 12, onderscheidenlijk 16 jaar niet mag uitzenden voor 20:00 uur respectievelijk 22:00 uur. De promo dient altijd de classificatie van het hoofdproduct te vermelden.
Als gevolg van bovenstaande regel, toetst de Klachtencommissie, indien een klacht wordt ingediend over een Promo, of deze op een juist tijdstip is uitgezonden.
Ten aanzien van de inhoudscategorie geweld is de Klachtencommissie van mening dat de Promo niet alleen beelden laat zien met indringend geweld, maar dat er tevens beelden zijn van ernstige verwondingen als gevolg van deze geweldsacties.
Bovendien zijn de zichtbare geweldshandelingen door mensen uitvoerbaar.
De Klachtencommissie wijst op de beelden waarin een man die vastgeketend is, met een zweep wordt geslagen. Het lichaam van de man vertoond over het hele lichaam verwondingen en moet aangemerkt worden als beursgeslagen. Later in de Promo zijn meerdere flitsen te zien van onder andere een ernstig verwonde vrouw met een bebloed gezicht, en een persoon die ernstig gewond op de grond valt.
De aanwezigheid van indringend geweld dat leidt tot ernstige verwondingen en uitvoerbaar is, leidt tot de classificatie 16.
Gezien het vorenstaande heeft Beklaagde de Promo ten onrechte uitgezonden vóór 20:00 uur, waardoor zij in strijd heeft gehandeld met artikel 3.1 Deelreglement Televisie van het NICAM. Op basis van dit artikel mocht Beklaagde de Promo zelfs niet voor 22.00 uur uitzenden, nu de leeftijdsclassificatie van de Promo 16 moet zijn.
Het uitzendtijdstip van 17.00 uur is, gezien de inhoud van de Promo zeer ongelukkig. Het is een moment waarop mag worden aangenomen dat kinderen, al dan niet met ouders of verzorgers, televisie kijken. Aangezien promo’s onaangekondigd worden uitgezonden, kunnen kijkers zich niet voorbereiden op de beelden. Bovendien is 17.00 uur een tijdstip waarop volgens artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie alleen producties met de classificatie AL en 6 mogen worden uitgezonden. Nu met
bovenstaande beoordeling de classificatie van de Promo op 16 zou uitkomen, is er sprake van een verschil van ten minste twee leeftijdscategorieën. De Klachtencommissie is dan ook van oordeel dat Beklaagde onzorgvuldig heeft gehandeld. Beklaagde was weliswaar op grond van artikel 10 lid 1 Deelreglement Televisie niet verplicht de Promo te classificeren, maar de Promo diende wel beoordeeld te worden, wat betekent dat er getoetst wordt op mogelijke schadelijkheid voor jeugdigen met inachtneming van Kijkwijzer, echter zonder de vragenlijst in te vullen.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht over de Promo gegrond. De Promo had conform de reglementen van het NICAM niet voor 22.00 uur uitgezonden mogen worden.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in eerdere uitspraken (onder andere klachtnr. 060425.01 ‘promo Temptation Island’ en 060113.01 ‘promo Vrijdag de 13e’) jegens Beklaagde klachten gegrond zijn verklaard. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn.
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘inhoudelijke overtredingen’; de Promo is op een verkeerd tijdstip uitgezonden. Beklaagde is een landelijk opererende omroep. Het op een verkeerd tijdstip uitzenden van de Promo brengt volgens de Sanctierichtlijn voor Beklaagde een boete van € 2000, - met zich mee.
Wanneer de originele classificatie en het oordeel van de Klachtencommissie twee of meer leeftijdscategorieën verschillen, brengt dat volgens de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee. Nu de leeftijdscategorie van de Promo 16 moet zijn, en de Promo op een tijdstip is uitgezonden die een classificatie AL of 6 veronderstelt, resulteert dit voor Beklaagde in een boete van € 12000, -.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.
In bovengenoemde Sanctierichtlijn staat opgenomen dat de Klachtencommissie de mogelijkheid heeft de correctiefactor toe te passen. Afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid kan de correctiefactor hoger dan wel lager dan 1 worden vastgesteld. In uitspraak 060425.01 ‘promo Temptation Island’ heeft de Klachtencommissie de correctiefactor naar boven vastgesteld vanwege het aantal klachten dat eerder jegens Beklaagde gegrond is verklaard. Gezien de hoogte van de onderhavige boete, zal de Klachtencommissie de correctiefactor in deze niet toepassen.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 1 juni 2007