Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: promo voor de televisieserie ‘The Mentalist’, hierna te noemen: de Promo
1. De procedure
Klaagster heeft op 23 december 2011 aangevuld per email van 28 december 2011 een klacht ingediend met betrekking tot de Promo.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM op formele aspecten getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 25 januari 2012.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar vergadering van 21 februari 2012.
Klaagster heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten. Een vertegenwoordiger van Beklaagde is ter zitting verschenen.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Promo is samengesteld uit beelden van de televisieserie ‘The Mentalist’. Dit is een Amerikaanse politieserie waarin moorden worden opgelost.
De televisieserie ‘The Mentalist’, heeft de classificatie ‘let op met kinderen jonger dan 12 jaar’ (12), op basis van geweld (pictogram: vuistje), angst (pictogram: spinnetje) met als toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).
3. De klacht
De klacht van Klaagster heeft betrekking op de inhoudscategorie angst. Klaagster klaagt over een Kerstman die dood van het dak valt.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde is van mening dat de Promo terecht de classificatie ‘9 angst’ heeft. Naar aanleiding van de klacht heeft Beklaagde de Promo nogmaals bekeken en acht zij de classificatie correct. In de Promo is sprake van een zeer angstig persoon; een voorbijgangster op straat schreeuwt terwijl ze de als Kerstman verklede man ziet vallen op de grond. Deze angstwekkende situatie wordt echter in de eerstvolgende scène opgelost. Er wordt onmiddellijk rustgevende muziek gebruikt en de voice-over spreekt de woorden ‘maar weest gerust’ en er komen kalme hoofdpersonages in beeld die buigen over de gevallen man. Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie dan ook om de klacht ongegrond te verklaren.
5. De reactie van Klaagster op het verweerschrift van Beklaagde
Klaagster vindt het toch nog steeds vreemd dat dit soort promo’s op dit tijdstip wordt uitgezonden. Om 18.45 uur zitten niet alleen kinderen vanaf 9 jaar voor de televisie, dit zijn zeker ook jongere kinderen. Wat Klaagster stoort, is dat kinderen nooit voorbereid kunnen worden op promo’s die gaan komen waarin dit soort beelden vertoond worden. In deze promo zien kinderen een lijk liggen in bloed. Klaagster vindt de redenatie van Beklaagde vreemd en blijft bij haar standpunt dat dit gewoon niet kan.
6. De mondelinge behandeling ter zitting
Beklaagde handhaaft haar standpunt ter zitting. De Promo moet 9 angst hebben. Beklaagde heeft dit reeds toegelicht in haar verweerschrift.
Desgevraagd antwoordt Beklaagde dat het direct goed afloopt met de zeer angstige persoon, de vrouw schreeuwt omdat zij de Kerstman ziet vallen, daarna verdwijnt de vrouw uit beeld. Het gaat volgens Beklaagde om een schrikreactie van een voorbijgangster. Daarna houdt het op. De kijker hoeft niet te weten hoe het afloopt, de vrouw schrok en daarna was het klaar. De angstwekkende situatie betreft niet de vrouw zelf.
Desgevraagd antwoordt Beklaagde dat er geen verwondingen te zien zijn bij de Kerstman.
7. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
Volgens artikel 6 lid 1 van het Deelreglement Televisie van het NICAM hoeft een Promo niet geclassificeerd te worden. In lid 2 van voornoemd artikel is vermeld dat om te kunnen bepalen op welk uitzendtijdstip, in de zin van artikel 3 lid 1 van hetzelfde Deelreglement, een promo mag worden uitgezonden, de media-instelling de promo dient te beoordelen conform artikel 5 van het onderhavige reglement.
De promo dient volgens artikel 6 lid 5 Deelreglement Televisie altijd de classificatie van het hoofdproduct te vermelden.
Volgens artikel 5 van het Deelreglement Televisie is het de media-instelling toegestaan om haar promo´s met inachtneming van Kijkwijzer of met behulp van de omslagpuntenlijst te beoordelen op mogelijke schadelijkheid voor jeugdigen.
Ingevolge artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie mag een media-instelling programma´s met de leeftijdsclassificatie 12 jaar niet uitzenden voor 20.00 uur en programma´s met de leeftijdsclassificatie 16 jaar niet voor 22.00 uur.
Als gevolg van bovenstaande regel, toetst de Klachtencommissie, indien een klacht wordt ingediend over een Promo, of deze op een juist tijdstip is uitgezonden.
De Klachtencommissie doet deze toetsing aan de hand van de vragen zoals geformuleerd in het classificatieformulier.
Ten aanzien van de inhoudscategorie angst is de Klachtencommissie van mening dat de Promo elementen bevat die binnen het Kijkwijzer classificatiesysteem tot de leeftijdsclassificatie 9 leiden. In de Promo zijn beelden te zien van een zeer angstige vrouw. Zij gilt het uit als zij de kerstman ziet vallen. De Klachtencommissie is van oordeel dat in dit bijzondere geval sprake is van een zeer angstig persoon met wie het direct goed afloopt ondanks het feit dat dit niet duidelijk wordt. De vrouw is een toevallige toeschouwer die geen deel uitmaakt van de angstwekkende situatie.
Bovenstaande beoordeling zou de classificatie van de Promo op 9 brengen op basis van angst, indien wel geclassificeerd had moeten worden.
Gezien het vorenstaande heeft Beklaagde de Promo mogen uitzenden vóór 20:00 uur, waardoor zij niet in strijd heeft gehandeld met artikel 3.1 Deelreglement Televisie van het NICAM.
8. De beslissing van de Klachtencommissie ten aanzien van Beklaagde
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht ongegrond.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 7 maart 2012