Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: uitzending van het programma ‘RTL Boulevard’, uitgezonden op 28 december 2010 om 18.30 uur op de zender XXXXX, hierna te noemen: het Programma
1. De procedure
Klaagster heeft op 28 december 2010 een klacht ingediend over het Programma.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft bij brief van 25 januari 2010 verweer gevoerd.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 16 februari 2011.
Klaagster noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
Het Programma is een live uitgezonden magazine met onderwerpen, nieuwtjes en roddels over sterren, mode en criminaliteit dat dagelijks op de zender RTL4 wordt uitgezonden.
Het programma is niet geclassificeerd.
In de uitzending van 28 december 2010 zijn onder andere beelden uitgezonden uit het Argentijnse televisieprogramma ‘Dancing with the Stars’.
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorie seks.
Klaagster voert aan dat in het Programma een dansvoorstelling te zien is uit een ander land. De kinderen van Klaagster van 5, 7 en 8 jaar zaten nog beneden en het leek volgens Klaagster meer op seks dan op dansen.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Het Programma wordt live uitgezonden. De aflevering is dus rechtstreeks zonder voorafgaande opname uitgezonden. Volgens artikel 10 Deelreglement Televisie van het NICAM hoeven live programma’s niet geclassificeerd te worden. Vervolgens staat in artikel 10 lid 2 van het Deelreglement Televisie verder omschreven dat de omroep bij het bepalen van de inhoud van het Programma rekening dient te houden met het uitzendtijdstip. In de aflevering van het Programma wordt in het item ‘Paringsdans’ het programma ‘Dancing with the Stars’ besproken dat recentelijk is uitgezonden in Argentinië. Bij aanvang van het item staat al geruime tijd duidelijk in een oranje tekstbalk aangegeven: ‘Paringdans’. Nog voordat er beelden uit het Argentijnse programma worden vertoond is Albert Verlinde aan het woord en geeft hij een korte introductie over de beelden die de kijker daarna te zien zal krijgen. Albert Verlinde legt uit dat het programma ‘Dancing with the Stars’ hier in Nederland door vele mensen als een kuis programma gezien wordt. Dit in tegenstelling tot Argentinië. Het dansen heeft op het einde meer iets weg van een erotische dans. In het bewuste item komt volgens Beklaagde geen nadrukkelijke seks voor en/of seksueel taalgebruik. Het tonen van een enkele seksuele handeling in het item van het Programma brengt ten aanzien van de inhoudscategorie seks geen leeftijdsclassificatie met zich mee. Gezien de aard van het Programma is het niet geheel mogelijk dit soort onderwerpen te vermijden.
Het doel van Kijkwijzer is om ouders en opvoeders te adviseren over mogelijke schadelijke elementen. Beklaagde is van mening dat dit doel niet is overtreden door Beklaagde.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
Het Programma is een live programma. Live programma’s behoeven op basis van het Deelreglement Televisie alsmede de Handleiding voor Codeurs, niet te worden geclassificeerd. In de Handleiding voor Codeurs staat hierover het volgende: “Live programma’s, (programma's zonder voorafgaande opname) of semi-live programma’s (programma's die live worden opgenomen en met enige vertraging worden uitgezonden, maar binnen 24 uur), hoeven niet te worden geclassificeerd. De regel is dat de omroepen bij het bepalen van de inhoud rekening houden met het tijdstip waarop het programma zal worden uitgezonden”. Deze regel ligt vast in artikel 10.2. Deelreglement Televisie, dat als volgt luidt: “De Media-instelling dient bij het bepalen van de inhoud van een (Semi) Live Programma rekening te houden met het tijdstip waarop het programma zal worden uitgezonden en vice versa”.
Om te bepalen of het Programma voor 20.00 uur uitgezonden mocht worden, heeft de Klachtencommissie het huidige classificatieformulier toegepast op het Programma en behandelt de Commissie hieronder de relevante vragen.
In de inhoudscategorie seks moet vraag 4.1.1. (Komt er in de productie seksueel georiënteerd taalgebruik voor?) met ‘nooit’ beantwoord worden. Vraag 4.1.2. (Hoe vaak zijn er seksuele handelingen zichtbaar?) moet naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘1 keer of enkele keren’ worden beantwoord. In de toelichting bij de vragenlijst staat dat onder seksuele handelingen wordt verstaan: alle handelingen die er op gericht zijn de actor zelf, een andere persoon in de productie of de kijker op te winden. Dit kan ook een suggestieve handeling zijn. De Klachtencommissie doelt hiermee onder andere op de suggestieve seksuele handeling tijdens de dans waarin de man doet alsof hij de vrouw oraal bevredigt, de scène in de dans waarbij de man erotisch getinte heupbewegingen maakt tegen de billen van de vrouw en het moment waarop de man de bh van de vrouw uittrekt en vervolgens haar borsten betast. Vraag 4.1.4. (Zijn de seksuele handelingen op nadrukkelijke wijze in beeld gebracht?) moet met ‘1 of enkele keren’ beantwoord worden. De Klachtencommissie is van mening dat enkele seksuele handelingen in de dansscènes nadrukkelijk in beeld zijn gebracht doordat er cameravoering is langs lichamen met nadruk op de billen van de vrouw.
Vraag 4.1.3. (Komen het seksueel taalgebruik en de seksuele handelingen bij elkaar opgeteld vaak voor?) moet met ‘nee’ beantwoord worden. Vraag 4.1.4. (Zijn de seksuele handelingen op nadrukkelijke wijze in beeld gebracht?) en vraag 4.1.5. (Zijn er tijdens de seksuele handelingen details van genitaliën zichtbaar?) moeten beiden met ‘nooit’ beantwoord worden.
Het tonen van een enkele seksuele handeling die nadrukkelijk in beeld is gebracht, brengt ten aanzien van de inhoudscategorie seks de leeftijdsclassificatie 12 met zich mee. Dit betekent dat het Programma niet voor 20.00 uur mocht worden uitgezonden.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in eerdere uitspraken (onder andere klachtnr. 060722.02 ‘Grenzeloos Bouwen’ en 0601103.02 ‘Goede Tijden Slechte Tijden’) tegen Beklaagde een klacht gegrond is verklaard. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn.
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’; Beklaagde heeft de Aflevering op een verkeerd tijdstip uitgezonden. Beklaagde is een landelijk opererende omroep, waarvoor elk punt € 2000,- is.
De Aflevering is op basis van één categorie, te weten seks, te vroeg uitgezonden. De onderhavige overtreding brengt volgens de Sanctierichtlijn voor Beklaagde dan ook een boete van € 2000,- met zich mee.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 10 maart 2011