Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: uitzending van het programma ‘Man bijt Hond, uitgezonden op 3 februari omstreeks 18.55 uur, hierna te noemen: het Programma
1. De procedure
Klager heeft op 3 februari 2011 een klacht ingediend over het Programma.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft bij brief van 1 maart 2011 verweer gevoerd.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 16 maart 2011.
Klager noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
Het Programma is een televisieprogramma waarin alledaagse nieuwtjes en gewone, onbekende mensen centraal staan. Het programma is niet geclassificeerd.
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorie seks.
Klager voert aan dat in het Programma een item getoond is over schoonmakers. In de ruimte waar de schoonmakers zitten, hangen posters aan de muur. Een van de posters betreft twee vrouwen die een seksuele handeling verrichten. Aangezien het uitzenden iets na zeven uur was, stoorde Klager zich hieraan omdat kinderen om die tijd nog gewoon televisie kijken. Klager vind dit zeer ongepast.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
De beelden waaraan Klager zich heeft gestoord betreffen een paar posters van naakte dames. Op een daarvan wordt door twee dames een seksuele handeling verricht. De posters hangen in de schaftruimte van de schoonmakers in een L-flat in Zeist. Een aantal bewoners en medewerkers van de flat is gedurende een aantal weken gevolgd. Het Programma doet dat, zoals bij het Programma past, met een knipoog en een glimlach. De posters zijn slechts een paar seconden in beeld, gevolgd door schoonmakers die een boterham in hun mond stopten en de wens van de verslaggever: ‘eet smakelijk’. De seksuele handeling is niet nadrukkelijk in beeld gebracht. De posters dienden slechts als illustratie van de omgeving waarin de lunch werd genuttigd.
De klacht was voor Beklaagde aanleiding om zelf met Klager contact op te nemen. Beklaagde meent op deze manier op adequate wijze invulling te geven aan de verantwoordelijkheid als ‘afzender’ van het Programma. De eindredacteur van het Programma heeft tweemaal uitvoerig met Klager gesproken en in het gesprek aangegeven dat het aan haar aandacht was ontsnapt dat op een van de posters een seksuele handeling te zien is en dat als zij dit wel had geconstateerd het een kleine moeite geweest zou zijn het betreffende deel van de poster te ‘blurren’.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
Het Programma is een live programma. Live programma’s behoeven op basis van het Deelreglement Televisie alsmede de Handleiding voor Codeurs, niet te worden geclassificeerd. In de Handleiding voor Codeurs staat hierover het volgende: “Live programma’s, (programma's zonder voorafgaande opname) of semi-live programma’s (programma's die live worden opgenomen en met enige vertraging worden uitgezonden, maar binnen 24 uur), hoeven niet te worden geclassificeerd. De regel is dat de omroepen bij het bepalen van de inhoud rekening houden met het tijdstip waarop het programma zal worden uitgezonden”. Deze regel ligt vast in artikel 10.2. Deelreglement Televisie, dat als volgt luidt: “De Media-instelling dient bij het bepalen van de inhoud van een (Semi) Live Programma rekening te houden met het tijdstip waarop het programma zal worden uitgezonden en vice versa”.
Om te bepalen of het Programma voor 20.00 uur uitgezonden mocht worden, heeft de Klachtencommissie het huidige classificatieformulier toegepast op het Programma en behandelt de Commissie hieronder de relevante vragen.
In de inhoudscategorie seks moet vraag 4.1.1. (Komt er in de productie seksueel georiënteerd taalgebruik voor?) met ‘nooit’ beantwoord worden. Vraag 4.1.2. (Hoe vaak zijn er seksuele handelingen zichtbaar?) moet naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘1 keer of enkele keren’ worden beantwoord. In de toelichting bij de vragenlijst staat dat onder seksuele handelingen wordt verstaan: alle handelingen die er op gericht zijn de actor zelf, een andere persoon in de productie of de kijker op te winden. De Klachtencommissie doelt hiermee op de posters die in beeld zijn gebracht tijdens de lunch van de schoonmakers. Vraag 4.1.3. (Komen het seksueel taalgebruik en de seksuele handelingen bij elkaar opgeteld vaak voor?) moet met ‘nee’ beantwoord worden. Vraag 4.1.4. (Zijn de seksuele handelingen op nadrukkelijke wijze in beeld gebracht?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. Er is naar het oordeel van de Klachtencommissie geen sprake van cameravoering langs lichamen met nadruk op de billen van de vrouw.
Vraag 4.1.5. (Zijn er tijdens de seksuele handelingen details van genitaliën zichtbaar?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden.
Het tonen van een enkele seksuele handeling brengt ten aanzien van de inhoudscategorie seks geen leeftijdsclassificatie met zich mee. Dit betekent dat het Programma voor 20.00 uur mocht worden uitgezonden.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht ongegrond.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 8 april 2011
