Klachtnummer: 060410.01
Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: DVD ‘Mary Bryant’, hierna te noemen: de Film
1. De procedure
Klaagster heeft op 9 april 2006 bij e-mail een klacht ingediend over de Film.
Het bureau van het NICAM heeft, bij e-mail van 19 april 2006, Klaagster verzocht om haar klacht aan te vullen.
Klaagster heeft haar klacht bij e-mail van 1 mei 2006 aangevuld.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft bij e-mail van 7 juni 2006 verweer gevoerd.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 14 juni 2006.
Klaagster noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar/zijn standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Film vertelt het waargebeurde verhaal van Mary Bryant, die in 1786 naar de Britse strafkolonie Botany Bay in Australië wordt gedeporteerd.
De Film is als serie, middels een steekproef geclassificeerd met behulp van het classificatieformulier 1.2 en is uitgekomen op de classificatie ‘let op met kinderen tot 6 jaar’ (6) op basis van geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje).
3. De klacht
Klaagster geeft in haar eerste klacht aan dat er bij de classificatie geen pictogram voor seks wordt vermeld, terwijl dit herhaaldelijk in de Film voorkomt. Sommige scènes neigen zelfs naar porno. In haar aanvulling van 1 mei 2006 noemt Klaagster de scènes op basis waarvan zij vindt dat de classificatie 6 te laag is. Klaagster
noemt een scène met een groepsverkrachting en verschillende seksscènes. Daarnaast noemt ze de scène waarin een vrouw zweepslagen krijgt en bloedend achter blijft. Ook vindt Klaagster de omstandigheden waarin de gevangenen verkeren schrijnend. Het verhaal is in zijn geheel niet te snappen voor een 6 jarige omdat er geweld en seks in voorkomt en omdat het angstig kan zijn voor deze leeftijdsgroep.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde heeft de Film opnieuw bekeken. Beklaagde is van mening dat de scènes twijfelachtig zijn, maar gezien de aard van de Film heeft Beklaagde besloten deze toch te herclassificeren naar ‘let op met kinderen tot 16 jaar’ (16). Beklaagde zal dit dan ook bij de eerstvolgende druk van de nieuwe verpakking veranderen.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.
De Klachtencommissie heeft het classificatieformulier 1.2 toegepast op de Film en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de categorie geweld moeten vraag 2.2.1. (Hoe vaak komt fysiek lijf-aan-lijf geweld voor?) en vraag 2.2.2. (Hoe vaak komt geweld met vuur-, slag- of steekwapens voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hierbij doelt de Klachtencommissie onder andere op de scènes waarin een vrouw zweepslagen krijgt en op de scène waarin een man wordt doodgeschoten. Vraag 2.2.4. (Hoe vaak komt fysieke marteling voor?) moet eveneens met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden, gezien de eerder genoemde scène met de zweepslagen. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn?) dient vervolgens ook met ‘1 keer of vaker’ beantwoord te worden. Het toebrengen van de zweepslagen wordt door de Klachtencommissie als indringend geweld aangemerkt, waardoor vraag 2.4.2. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn door de hardheid van de geweldshandelingen of de hardheid van de dader?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord moet worden. De Klachtencommissie wijst in dit kader ook op de schietscène aan het einde van de Film. Vraag 2.5.1. (Zijn er beelden van verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) dient met ‘1 keer of vaker’ beantwoord te worden. De verwondingen als gevolg van de zweepslagen, die duidelijk in beeld worden gebracht wanneer het slachtoffer wordt verzorgd, zijn naar het oordeel van de Klachtencommissie als ernstig aan te merken, waardoor vraag 2.5.2. (Zijn er beelden van ernstige verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord moet worden.
Vraag 2.6.1. (Worden er seksuele handelingen opgedrongen?) moet met ‘ja’ worden beantwoord, vanwege de scène waarin de mannelijke gevangenen de vrouwen massaal verkrachten. Vraag 2.6.2. (Gaat het opdringen van de seksuele handelingen gepaard met indringend geweld?) moet naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘nee’ beantwoord worden. Hoewel de vrouwen ruw worden behandeld, wordt niet zichtbaar in beeld gebracht dat de slachtoffers worden gewurgd, hard geslagen of dat hen een mes op de keel wordt gezet. Deze vormen van geweld worden bij vraag 2.6.2. als voorbeeld genoemd voor indringend geweld.
De combinatie van geweld dat uitvoerbaar en indringend is en ernstige verwondingen tot gevolg heeft, leidt tot de classificatie 16 op basis van geweld.
In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.1.7. (Hoe vaak komen geweldsacties van levende wezens (mensen, dieren, monsters) waarbij mensen of dieren zichtbaar het slachtoffer zijn voor?) op grond van de eerder onder geweld genoemde scènes met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. Vraag 3.2.2. (Zijn er beelden van zeer angstige mensen als gevolg van geweldsacties van andere levende wezens (mensen, dieren, monsters) of dreigingen daarvan?) moet eveneens met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie doelt hierbij onder andere op de man die aan de galg wordt opgehangen. Vraag 3.2.3. (Loopt het met de zeer angstige mensen steeds, dus in alle gevallen, direct goed af?) moet met ‘nee’ beantwoord worden aangezien de man aan de galg wordt omgebracht.
Ook bij angst moet worden ingevuld dat er sprake is van ernstige verwondingen. Vraag 3.3.4. en vraag 3.3.5. moeten dan ook met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden.
Ten slotte moet vraag 3.4.1. (Spelen de angstwekkende situaties zich af in een voor kinderen alledaagse/gewone omgeving?) met ‘nooit’ worden beantwoord. Het verhaal speelt zich immers af in 1786 en de kleding en de omgeving zijn aan die tijd aangepast.
De combinatie van ernstige verwondingen en zeer angstige mensen in een niet-alledaagse omgeving brengt de classificatie ten aanzien van angst op 12.
Binnen de inhoudscategorie seks moet vraag 4.1.1. (Komt er in de productie seksueel georiënteerd taalgebruik voor?) met ‘nooit’ beantwoord worden. Vraag 4.1.2. (Hoe vaak zijn er seksuele handelingen zichtbaar?) moet met ‘1 of enkele keren’ beantwoord worden. Er zijn in de Film wel seksuele handelingen zichtbaar, maar dit kan op de totale lengte van de Film niet als vaak worden gezien. De seksuele handelingen zijn niet nadrukkelijk in beeld gebracht, waardoor vraag 4.1.4. met ‘nooit’ beantwoord moet worden.
Bovenstaande beantwoording leidt tot de leeftijdsclassificatie AL ten aanzien van seks.
De leeftijdclassificatie die uiteindelijk gehanteerd wordt, is die van de inhoudscategorie met de hoogste score, zodat de classificatie van de DVD uitkomt op 16, op basis van geweld.
De Klachtencommissie wenst op te merken dat de Film naar haar oordeel ten onrechte geclassificeerd is als serie. Hoewel er op de hoes staat dat het om een miniserie gaat, is dat op de DVD zelf in het geheel niet zichtbaar. Er zijn geen afleveringen te onderscheiden. Bovendien spreekt Beklaagde in haar verweerschrift zelf ook over de Film. De Klachtencommissie is dan ook van oordeel dat de DVD geclassificeerd dient te worden als een film, wat als consequentie heeft dat het gehele product bekeken moet worden.
In haar verweerschrift geeft Beklaagde aan de Film te herclassificeren op 16. De Klachtencommissie wijst Beklaagde erop dat een classificatie slechts tot stand kan komen door het invullen van de vragenlijst op de codeursite. Wanneer de vragenlijst is ingevuld, bepaalt de sleutel van het Kijkwijzersysteem de uiteindelijke classificatie. Het is dus niet toegestaan om, zoals Beklaagde aangeeft, ’te besluiten de Film te herclassificeren op 16’. Men dient immers de vragenlijst naar waarheid in te vullen en de classificatie vast te laten stellen door het systeem. Bovendien dient Beklaagde, wanneer een klacht eenmaal door de Klachtencommissie in behandeling is genomen, de beslissing van de Klachtencommissie af te wachten.
Nu er voor de DVD twee classificaties in de database zijn opgenomen moet er één classificatie verwijderd worden. De originele classificatie, 6 op basis van geweld en angst, is tot stand gekomen op basis van een steekproef. De Klachtencommissie zal het bureau van het NICAM de opdracht geven deze classificatie te verwijderden. De tweede classificatie, 16 op basis van geweld, komt overeen met het oordeel van de Klachtencommissie. De Klachtencommissie stelt echter wel vast dat, hoewel de classificatie gelijk is, de vragenlijst niet is ingevuld conform het oordeel van de Klachtencommissie. Beklaagde zal dan ook over moeten gaan tot herclassificeren van de Film, en de vragenlijst moeten aanpassen aan het oordeel van de Klachtencommissie, ook al zal dit geen invloed hebben op de bestaande classificatie.
7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond. De classificatie van de DVD moet uitkomen op 16, op basis van geweld.
Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 16 in combinatie met het inhoudspictogram voor geweld voor de DVD zelf alsnog door middel van het wijzigen van het bestaande classificatieformulier in te voeren in de database van het NICAM.
Beklaagde dient bij de eerstvolgende release van de DVD/Video ervoor te zorgen dat de inlay de correcte classificatie vertoont. Indien er tussentijds een herdruk van de omslag plaatsvindt, dient deze de correcte classificatie te vermelden. Tevens dient Beklaagde er zorg voor te dragen dat alle eventuele reclame- en overige uitingen met betrekking tot de DVD de correcte classificatie vermelden.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in eerdere uitspraken (klachtnr. 030202.01: Turbulence 3, 050102.01: The Crusaders, 041208.04: My Little Pony) klachten tegen Beklaagde gegrond zijn verklaard. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn Klachtencommissie NICAM.
De Sanctierichtlijn gaat uit van twee soorten overtredingen, te weten categorie A: ‘inhoudelijke overtredingen’ en categorie B, ‘overtredingen in de uitvoering’. De hoogte van de boete wordt vastgesteld door middel van een puntensysteem. De overtreding van Beklaagde valt onder categorie A. Beklaagde is een landelijk opererende DVD- en videodistributeur, waarvoor elk punt in categorie A € 2000,- bedraagt. Indien de ernst van een omissie dermate groot is dat dit een hogere boete rechtvaardigt, worden volgens de Sanctierichtlijn meer punten toegekend. Wanneer de originele classificatie en het oordeel van de Klachtencommissie twee of meer leeftijdscategorieën verschillen, brengt dat volgens de Sanctierichtlijn zes punten met
zich mee. Nu de leeftijdscategorie verhoogd wordt van 6 naar 16, resulteert dit voor Beklaagde in een boete van € 12000, -.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Amsterdam, 10 juli 2006
Beslissing van de Commissie van Beroep van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
1. De uitspraak van de Klachtencommissie
Bij beslissing van 10 juli 2006 heeft de Klachtencommissie van het NICAM een klacht van Klaagster in eerste aanleg d.d. 9 april 2006 met betrekking tot de Film beoordeeld. De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld en seks. Klaagster in eerste aanleg heeft aangevoerd dat zij het vreemd vindt dat er geen pictogram voor seks bij de Film staat nu dit er herhaaldelijk in voorkomt. Sommige scènes neigen zelfs naar porno. Er vindt ook een groepsverkrachting plaats. In een andere scène krijgt een vrouw zweepslagen en blijft bloedend achter. De omstandigheden waarin de gevangenen verkeren, zijn schrijnend. Het verhaal is niet te snappen voor een 6-jarige omdat er geweld en seks in voorkomt en het angstig kan zijn voor deze leeftijdsgroep.
De Klachtencommissie heeft de klacht over de Film gegrond verklaard. De classificatie van de Film dient uit te komen op ‘let op met kinderen tot zestien’ (16) op basis van de inhoudscategorie geweld.
De Klachtencommissie heeft Opposant opdracht gegeven er bij de eerstvolgende release van de DVD/Video voor te zorgen dat de inlay de correcte classificatie vertoont. Indien er tussentijds een herdruk van de omslag plaatsvindt, dient deze de correcte classificatie te vermelden. Tevens is Opposant opgelegd er zorg voor te dragen dat alle eventuele reclame- en overige uitingen met betrekking tot de DVD de correcte classificatie vermelden.
De Klachtencommissie is overgegaan tot het opleggen van een sanctie, nu Opposant de Film niet juist heeft geclassificeerd. Conform artikel 13 lid 1, onder C Klachtenreglement van het NICAM is aan Opposant een boete opgelegd, nu er in eerdere uitspraken, namelijk ‘Turbulence 3’ (klachtnummer: 030202.01), ‘The Crusaders’ (klachtnummer: 050102.01) en ‘My Little Pony’ (klachtnummer: 041208.04) tegen Beklaagde klachten gegrond zijn verklaard. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn van 15 november 2004.
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘inhoudelijke overtredingen’; de Film is verkeerd geclassificeerd. Opposant is een landelijk opererende filmdistributeur, waarvoor elke punt € 2000, - is. Indien de ernst van een omissie dermate groot is dat dit een hogere boete rechtvaardigt, worden volgens de Sanctierichtlijn meer punten toegekend. Wanneer de originele classificatie en het oordeel van de Klachtencommissie twee of meer leeftijdscategorieën verschillen, brengt dat volgens de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee. Nu de leeftijdscategorie verhoogd wordt van 6 naar 16, heeft dit voor Opposant geresulteerd in een boete van € 12000, -.
Afschrift van deze beslissing is aan partijen verzonden op 10 juli 2006.
2. De procedure in hoger beroep
Opposant is van de beslissing van 10 juli 2006 in beroep gekomen bij beroepschrift van 20 oktober 2006, bij de Commissie van Beroep op dezelfde datum binnengekomen, waarbij aangetekend dient te worden dat door het NICAM uitstel is verleend voor het indienen hiervan.
De Commissie van Beroep heeft het beroep behandeld tijdens haar zitting van 11 december 2006.
Opposant heeft vooraf aangegeven dat er geen vertegenwoordiger ter zitting aanwezig zal zijn.
Klaagster in eerste aanleg heeft op het verzoek van het bureau van het NICAM alsnog te reageren op het beroepschrift van Opposant aangegeven zich niet meer in de beroepsaangelegenheid te willen mengen.
De Commissie van Beroep heeft acht geslagen op de stukken die op de zaak betrekking hebben, waaronder het dossier van de Klachtencommissie, evenals op het behandelde ter zitting.
3. De gronden voor het hoger beroep
Tegen de uitspraak van de Klachtencommissie voert Opposant in het beroepschrift de volgende, enigszins verkorte, gronden aan. Het volledige beroepschrift, als ook het eerdere verweerschrift, worden als ingelast beschouwd.
Opposant voert aan de Film meteen na de klacht opnieuw geclassificeerd te hebben naar de leeftijdsclassificatie 16. Dat is volgens Opposant het belangrijkste in de hele discussie. De classificatie die door de Klachtencommissie is uitgevoerd, is gedaan met classificatieformulier versie 1.2. Opposant heeft de herclassificatie uitgevoerd aan de hand van de laatste versie van het classificatieformulier, waarvan het nummer ontbreekt. Naar aanleiding van de uitspraak heeft Opposant de Film nogmaals geclassificeerd en is toen uitgekomen op 16 op basis van geweld. Het NICAM komt uit op 16 op basis van geweld en angst. Dit komt omdat de volgende twee subvragen bij angst met ‘nooit’ beantwoord dienen te worden: de vraag of er hevige griezeleffecten in de productie voorkomen en of de angstwekkende situaties zich afspelen in een realistische omgeving. Het NICAM is hier zelf ook op uitgekomen. Het lijkt er derhalve op dat Opposant en NICAM niet hetzelfde classificatieformulier gebruikt hebben en dat leidt tot verwarring en verschillende uitkomsten.
Wat Opposant het meest stoort in deze discussie is dat het niet gaat om snel ingrijpen en de juiste actie ondernemen, maar over de gevolgde procedure en de hoogte van de op te leggen boete. Opposant denkt dat het opleggen van boetes juist averechts werkt.
Gezien het bovenstaande en de manier waarop de communicatie is verlopen - de uitspraak van de Klachtencommissie heeft Opposant aanvankelijk niet bereikt - stelt Opposant voor om op korte termijn een afspraak te maken, waarbij wat Opposant betreft meer de focus dient te liggen op de doelstelling van Kijkwijzer en de huidige werkwijze van het NICAM en hoe Opposant hier het beste op kan aansluiten.
4. De beoordeling
Ten aanzien van de aangevoerde gronden tot vernietiging van de beslissing van de Klachtencommissie overweegt de Commissie het volgende.
De Commissie van Beroep is van mening dat het door Opposant gestelde in het beroepschrift niet aangemerkt kan worden als inhoudelijk verweer tegen de uitspraak van de Klachtencommissie. Er blijkt geen verschil van mening te bestaan over de door de Klachtencommissie vastgestelde classificatie 16 op basis van geweld.
Het is de taak van de Commissie van Beroep te toetsen of de aangevochten uitspraak van de Klachtencommissie geheel of gedeeltelijk vernietigd of bekrachtigd dient te worden, dan wel of de zaak terug verwezen dient te worden naar de Klachtencommissie, om met inachtneming van de bevindingen van de Commissie van Beroep opnieuw te beslissen. De Commissie acht geen termen aanwezig voor een gehele of gedeeltelijke vernietiging, c.q. terugverwijzing.
Uit het gestelde in het beroepschrift van Opposant blijkt onvrede over de gang van zaken en de gevolgde procedure in deze kwestie. Een oordeel daarover vormen, valt evenwel niet binnen de competentie van de Commissie van Beroep.
De Commissie van Beroep, op vorenstaande gronden beslissende:
bekrachtigt de beslissing van de Klachtencommissie van het NICAM van 10 juli 2006.
Hilversum, 8 januari 2007
