Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: DVD 'Paprika' , hierna te noemen: de Film
1. De procedure
Klager heeft op 27 januari 2011 een klacht ingediend over de Film.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft bij brief van 28 april 2010 verweer gevoerd.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 19 april 2011.
Klager noch Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn/haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Film is ten tijde van de klacht geclassificeerd met behulp van het NICAM classificatieformulier en heeft de classificatie 'Alle Leeftijden' (AL).
3. De klacht
Klager was geschokt toen hij erachter kwam dat deze film voor Alle Leeftijden was. De film bevat onder andere naaktheid, zelfmoordpogingen, poging tot verkrachting, griezelige scenes zoals de lachende pop en terrorisme op psychologisch gebied. Buitenlandse instanties geven de film onder andere 14 en 15 jaar mee.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde heeft de film opnieuw bekeken naar aanleiding van de klacht en komt tot de conclusie dat er bij de classificatie van de Film een fout is gemaakt. Beklaagde biedt haar excuses aan.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht.
De Klachtencommissie zal het thans geldende classificatieformulier toepassen op de Film en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de inhoudscategorie geweld moet vraag 2.2.1. (Komen in de productie één of meerdere vormen van fysiek geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. De Klachtencommissie doelt hier onder andere op de scène waar een vrouw twee keer met een gitaar op het hoofd slaat van een man. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘nooit’ worden beantwoord. In de toelichting op de vragenlijst staat dat bij indringende geweldsacties de kijker de indruk krijgt dat het geweld hard aankomt en dat dat ook de bedoeling van de dader is. De geweldsacties kunnen indringend zijn door de hardheid van de geweldshandelingen of de hardheid van de dader, doordat het geweld hard aankomt bij het slachtoffer of doordat de inslag van de geweldshandelingen gedetailleerd in beeld wordt gebracht. Indringendheid kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd door middel van: het toevoegen van opzwepende muziek aan de geweldsscènes, het accentueren van pijn bij het slachtoffer door geluid of beeld, slow motion, close ups van gevechtshandelingen, het toevoegen van geluidseffecten aan vechtscènes. In de hiervoor genoemde scène is naar het oordeel van de Klachtencommissie geen sprake van indringend geweld aangezien het niet hard aankomt. Vraag 2.4.1. (Zijn er beelden van verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) moet naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. De Klachtencommissie doelt hierbij onder andere op de scène waarin een man bloed op zijn hand heeft, er loopt ook bloed uit zijn mond. De man valt op de grond, daarbij is ook bloed op zijn rug te zien.
Vraag 2.4.2. (Zijn er beelden van ernstige verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. De Klachtencommissie merkt de eerder genoemde verwondingen niet aan als ernstige verwondingen in de zin van de vragenlijst van Kijkwijzer. Vraag 2.5.1. (Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn?) moet met ‘ja’ worden beantwoord.
Vraag 2.6.1. (Worden er seksuele handelingen opgedrongen?) moet naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘nee’ worden beantwoord. De Klachtencommissie heeft lang gesproken over de scène waarbij Paprika op een soort tafel ligt en een man haar over haar borsten streelt. Paprika zegt onder andere ‘nee’ en ‘stop’. Op het moment dat zijn hand naar haar kruis gaat, gaat zijn hand onder haar broek en onder haar huid. De doorslag voor de beantwoording van deze vraag is voor de Klachtencommissie het feit dat het om een onrealistische situatie gaat, de hand van de man gaat via het kruis onder de huid van de vrouw. Vervolgens wordt er onder de huid een andere vrouw zichtbaar.
De beantwoording van bovengenoemde vragen leidt tot de classificatie 6 op basis van geweld.
In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.1.1. (komen er beelden van zeer angstige mensen voor) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Vraag 3.1.2. (loopt het met de zeer angstige mensen steeds, dus in alle gevallen direct goed af?) moet met ‘ja’ beantwoord worden. Volgens de toelichting op de vragenlijst betekent dit dat de angstwekkende situaties in alle gevallen in dezelfde of de eerstvolgende scène worden opgelost. Dit is volgens de Klachtencommissie het geval. De Klachtencommissie merkt onder andere een man als zeer angstig aan. Vervolgens blijkt dat hij gedroomd heeft. Vraag 3.5.1. (Komen er beelden van verwondingen in de productie voor?) moet met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. Vraag 3.5.2. (Zijn deze verwondingen ernstig?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. De Klachtencommissie verwijst hier naar de hierboven bij de inhoudscategorie geweld genoemde verwondingen.
Vraag 3.12.1. (Spelen de angstwekkende scènes zich af in een realistische omgeving?) dient met '1 keer of vaker' te worden beantwoord. Zo is onder andere sprake van een stad en een bioscoop.
Vraag 3.12.2. (Komen er één of meer onrealistische personages voor in de angstwekkende scènes?) dient naar het oordeel van de Klachtencommissie met ‘nee’ te worden beantwoord.
De beantwoording van bovengenoemde vragen leidt tot de classificatie 6 op basis van angst.
De overige inhoudscategorieën zijn op de Film niet van toepassing.
De Klachtencommissie merkt op dat Klager klaagt over naaktheid en terrorisme op psychologisch gebied.
Blote mensen, zonder dat er seksuele handelingen te zien zijn, leiden in het Kijkwijzersysteem niet tot een leeftijdsclassificatie.
Terrorisme op psychologisch gebied valt niet binnen één van de bovengenoemde categorieën van Kijkwijzer zoals geweld of angst en is derhalve geen onderdeel van Kijkwijzer.
Gelet op het voorgaande beslist de Klachtencommissie als volgt.
6. De beslissing van de Klachtencommissie ten aanzien van Beklaagde
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond.
De classificatie van de Film komt uit op 6 op basis van de inhoudscategorieën geweld en angst.
Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie zelf alsnog in te voeren in de database van het NICAM.
Beklaagde dient bij de eerstvolgende release van de DVD/Video ervoor te zorgen dat de inlay de correcte classificatie vertoont. Indien er tussentijds een herdruk van de omslag plaatsvindt, dient deze de correcte classificatie te vermelden. Tevens dient Beklaagde er zorg voor te dragen dat alle eventuele reclame- en overige uitingen met betrekking tot de DVD de correcte classificatie vermelden.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn van de Klachtencommissie van het NICAM. Daarbij is mede van belang dat in een eerdere uitspraak (klachtnummer 080212.01 ‘The Shield’) een klacht tegen Beklaagde gegrond is verklaard.
De Sanctierichtlijn gaat uit van twee soorten overtredingen, te weten categorie A: ‘inhoudelijke overtredingen’ en categorie B, ‘overtredingen in de uitvoering’. De hoogte van de boete wordt vastgesteld door middel van een puntensysteem. De overtreding van Beklaagde - de Film is verkeerd geclassificeerd - valt onder categorie A. Beklaagde is een landelijk opererende dvd distributeur, waarvoor elk punt in categorie A € 2.000,- bedraagt.
Nu de leeftijdsclassificatie verhoogd wordt van AL naar 6 op basis van twee inhoudscategorieën (geweld en angst) brengt dit voor Opposant een boete van € 4000, - met zich mee.
De boete voor Beklaagde bedraagt derhalve € 4.000,--.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend.
Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 10 mei 2011
