Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: trailers ‘Home of the Brave’, ' Thru the Moebius Strip' en ‘Flyboys’, hierna te noemen: de Trailers, geplaatst op DVD voor de hoofdfilm ‘Employee of the Month’, hierna te noemen: de DVD.
1. De procedure
Klager heeft op 15 september een klacht ingediend over de Trailers op de DVD. Klager heeft zijn klacht bij email van 30 september 2009 aangevuld. De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen. Beklaagde heeft bij brief van 28 oktober 2009 verweer gevoerd. De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 11 november 2009. Beklaagde is ter zitting verschenen. Klager heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Trailers waren ten tijde van de klacht niet geclassificeerd met behulp van het NICAM classificatieformulier. De hoofdfilm ‘Employee of the Month’ heeft 'Alle Leeftijden' (AL).
3. De klacht
Toen Klager nietsvermoedend met het hele gezin naar de DVD wilde kijken, bleken er nogal heftige voorfilmpjes te zijn, te weten: de Trailers ' Home of the Brave', ' Thru the Moebius Strip' en ' Flyboys'.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde heeft de DVD al in 2007 op de markt gebracht. De betreffende Trailers waren bij de uitgave van de DVD door onduidelijkheid met betrekking tot de classificatie van Trailers niet geclassificeerd.
Naar aanleiding van de ingekomen klacht heeft Beklaagde de Trailers alsnog geclassificeerd en komt tot de volgende classificaties: de trailer ' Home of the Brave' heeft de classificatie ' let op met kinderen tot 9 jaar' op basis van de inhoudscategorie angst. De trailer 'Thru the Moebius Strip' heeft de classificatie ' let op met kinderen tot 6 jaar' op basis van de inhoudscategorieën geweld en angst. De trailer 'Flyboys' heeft de classificatie ' let op met kinderen tot 12 jaar' op basis van de inhoudscategorieën angst en discriminatie.
Beklaagde betreurt het dat de Trailers niet eerder geclassificeerd zijn en daardoor op een DVD met 'AL' zijn terecht gekomen. Hoewel Beklaagde erkent dat hier een fout gemaakt is en dat de Trailers nooit op de DVD geplaatst hadden mogen worden, acht Beklaagde de motivatie van Klager beperkt. Klager vraagt in eerste instantie alleen naar uitleg omtrent de regelgeving met betrekking tot de classificatie van de Trailers. Daarbij dient Klager pas 15 dagen later, op 30 september 2009, na een herinnering van Kijkwijzer zijn klacht definitief in door middel van het toesturen van de datum waarop de DVD bekeken is en zijn NAW gegevens. In artikel 2 van het Klachtenreglement is bepaald dat een klacht moet zijn ontvangen binnen twee weken vanaf het moment dat Klager kennis heeft genomen van de -vermeende- overtreding. Aangezien Klager aangeeft de betreffende DVD op 11 september te hebben bekeken, en de klacht definitief is ingediend op 30 september 2009, is Beklaagde van mening dat de klacht niet binnen de gestelde termijn is ingediend en verzoekt Beklaagde de Klachtencommissie om de klacht niet ontvankelijk te verklaren.
5. De mondelinge behandeling
Beklaagde is van mening dat de Klager een vraag gesteld heeft over de regels van trailers. Beklaagde betwijfelt of deze vraag als klacht aangemerkt moet worden omdat het bureau van het NICAM tot twee keer toe moet vragen of Klager zijn klacht wil doorzetten. Beklaagde vindt de email van Klager meer een vragend karakter hebben dan een beschuldigend karakter. Desgevraagd antwoordt Beklaagde dat zij op de hoogte is van de laagdrempeligheid van de Klachtenprocedure.
6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht. Algemeen bekend moet worden verondersteld dat de drempel van de klachtenprocedure van het NICAM zeer laag is. De Klachtencommissie is daarnaast van oordeel dat de klacht dateert van 15 september jongstleden. Het bureau van het NICAM heeft conform artikel 1.5 van het Klachtenreglement, in de e-mails van 23 september en 30 september Klager verzocht zijn klacht aan te vullen. Eerder genoemd artikel stelt dat het Bureau hierbij behulpzaam kan zijn. De klacht is derhalve tijdig ingediend.
De Klachtencommissie overweegt ten aanzien van de inhoud van de klacht het volgende. De Klachtencommissie merkt op dat Beklaagde, het verweer voert dat de regels van het NICAM onduidelijk zijn. De DVD is in 2007 uitgebracht. Het Deelreglement DVD/Video is reeds op 18 mei 2006 in werking getreden en staan bovendien duidelijk vermeld in de Handleiding voor Kijkwijzercodeurs. Daarnaast is in de nieuwsbrief aan de codeurs d.d. juni 2006 aangekondigd dat de reglementen herzien zijn en binnenkort toegestuurd zouden worden. In de nieuwsbrief wordt codeurs dringend verzocht de inhoud van de klapper goed door te nemen.
De Klachtencommissie kan het excuus van Beklaagde met betrekking tot de onduidelijkheid van de regels dan ook niet volgen. Artikel 5 lid 1 Deelreglement Videofilm/DVD luidt als volgt: 'Een trailer dient zelfstandig geclassificeerd te worden'. In lid 2 van het zelfde artikel staat dat 'de leeftijdsclassificatie van de trailer de leeftijdsclassificatie van het Filmwerk voorafgaand waaraan of aansluitend waarop hij wordt geplaatst, niet mag overstijgen'. De Trailers zijn niet geclassificeerd. De Klachtencommissie is daarom van oordeel dat in strijd met voornoemd artikel is gehandeld. Hierdoor heeft Beklaagde onzorgvuldig gehandeld aangezien in casu niet vastgesteld kon worden of de Trailers daadwerkelijk voor de hoofdfilm met de classificatie 'AL' geplaatst konden worden.
Met ingang van 1 januari 2009 is een nieuwe vragenlijst in gebruik genomen. De vragenlijst is aangepast omdat er een nieuw leeftijdspictogram (9) is geïntroduceerd. De Klachtencommissie zal het thans geldende classificatieformulier toepassen op de hiervoor genoemde trailers. De Klachtencommissie heeft het thans geldende classificatieformulier toegepast op de trailer 'Home of the Brave' en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de inhoudscategorie geweld moet vraag 2.2.1. (Komen er in de productie één of meerdere vormen van fysiek geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie wijst op de scènes waarin oorlogsgeweld voorkomt, zo ontploft een bom. Soldaten schieten met geweren en er wordt iemand neergeschoten. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. Bovenstaande beantwoording leidt tot de classificatie 6 op basis van geweld.
In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.10.1. (Komen er in de productie mensen of dieren voor die zichtbaar het slachtoffer zijn van gebeurtenissen zoals ongelukken, (natuurrampen), oorlogen of ziekte?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie doelt hierbij onder andere op de scène waarin iemand in een wagen wordt afgevoerd. Vraag 3.12.1. (Spelen de angstwekkende scènes zich af in een realistische omgeving?) moet met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De scènes spelen zich onder andere af in een stad en in een huis. De beantwoording van bovengenoemde vragen brengt de classificatie op 9, op basis van angst. De overige inhoudscategorieën zijn niet van toepassing op de trailer.
De leeftijdsclassificatie die uiteindelijk gehanteerd wordt, is die van de inhoudscategorie met de hoogste score waardoor de classificatie voor de trailer ‘Home of the Brave’ 9 wordt op basis van angst.
De Klachtencommissie heeft het thans geldende classificatieformulier toegepast op de trailer 'Thru the Moebius Strip' en behandelt hieronder de relevante vragen. Vraag 1.2.1. (Is het product een tekenfilm of animatie?) dient met ‘ja’ beantwoord te worden. In de categorie geweld moet vraag 2.2.1. (Hoe vaak komt fysiek lijf-aan-lijf geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hierbij doelt de Klachtencommissie onder andere op de vechtscènes tussen monsters en mensen met zwaarden. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. Bovenstaande beantwoording leidt tot de classificatie 6 op basis van geweld.
In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.13.1. (Komen er beelden voor van fantasiewezens, transformaties of dieren die zich dreigend gedragen of er dreigend uitzien?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie doelt hier onder andere op de scène waar een neushoorn zijn bek opendoet en brult.
Bovenstaande beantwoording leidt tot de classificatie 6 op basis van angst. De overige inhoudscategorieën zijn niet van toepassing op de trailer.
De leeftijdsclassificatie die uiteindelijk gehanteerd wordt, is die van de inhoudscategorie met de hoogste score waardoor de classificatie voor de trailer ‘Thru the Moebius Strip’ 6 wordt op basis van geweld en angst.
De Klachtencommissie heeft het thans geldende classificatieformulier toegepast op de trailer 'Flyboys' en behandelt hieronder de relevante vragen. In de categorie geweld moet vraag 2.2.1. (Hoe vaak komt fysiek lijf-aan-lijf geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hierbij doelt de Klachtencommissie onder andere op een piloot die met een man op de vuist gaat. Ook is oorlogsgeweld te zien; er vinden luchtgevechten plaats. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. Bovenstaande beantwoording leidt tot de classificatie 6 op basis van geweld.
In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.10.1. (Komen er in de productie mensen of dieren voor die zichtbaar het slachtoffer zijn van gebeurtenissen zoals ongelukken, (natuurrampen), oorlogen of ziekte?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie doelt hierbij onder andere op de scène waarin iemand op een brancard wordt afgevoerd. Vraag 3.12.1. (Spelen de angstwekkende scènes zich af in een realistische omgeving?) moet met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De scènes spelen zich onder andere af op een vliegveld, in een kroeg en in een huis. Bovenstaande beantwoording leidt tot de classificatie 9 op basis van angst. De overige inhoudscategorieën zijn niet van toepassing op de trailer.
De leeftijdsclassificatie die uiteindelijk gehanteerd wordt, is die van de inhoudscategorie met de hoogste score waardoor de classificatie voor de trailer ‘Flyboys’ 9 wordt op basis van angst.
Nu de Trailers niet geclassificeerd waren, heeft Beklaagde in strijd gehandeld met het Deelreglement DVD/Videofilm.
7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht ten aanzien van de Trailers voor de film ‘Employee of the Month’ op DVD gegrond.
Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie van de Trailers voor de Film zelf alsnog door middel van het invullen van het classificatieformulier in te voeren in de database van het NICAM.
Beklaagde dient alle stappen te ondernemen die ertoe leiden dat de onjuist geplaatste Trailers van de DVD van ‘Employee of the Month’ bij de eerstvolgende herdruk niet meer voorkomen. Mocht Beklaagde daarin niet slagen dan is Beklaagde niet bevoegd om die herdruk(ken) te distribueren.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn. Daarbij is mede van belang dat in eerdere uitspraken (klachtnr. 060216.01 ‘Raise your Voice’ en klachtnr. 090915.01 ‘The Last Trapper’), tegen Beklaagde klachten gegrond zijn verklaard. De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’; de Trailers zijn ten onrechte geheel niet geclassificeerd. Bij het ten onrechte geheel niet classificeren, geldt A= 6 punten. Beklaagde is een landelijk opererende videodistributeur, waarvoor elk punt € 2000 bedraagt.
In bovengenoemde Sanctierichtlijn staat opgenomen dat de Klachtencommissie de mogelijkheid heeft een correctiefactor toe te passen. Afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid kan de correctiefactor naar boven dan wel naar beneden worden bijgesteld. Dit is echter in casu niet gebleken, zodat geen sprake is van verzachtende omstandigheden.
De boete komt derhalve uit op € 12000,-.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden. Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 17 december 2009
Beslissing van de Commissie van Beroep van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
1. De uitspraak van de Klachtencommissie
Bij beslissing van 17 december 2009 heeft de Klachtencommissie van het NICAM de klacht van Klager in eerste aanleg d.d. 15 september 2009, aangevuld bij e-mail van 30 september 2009, met betrekking tot de Trailers beoordeeld. Klager in eerste aanleg heeft aangegeven dat hij met zijn gezin naar de film ‘Employee of the Month’ ging kijken. Deze film heeft de classificatie ‘Niet Schadelijk/Alle Leeftijden’ (AL). Voor deze film stonden echter nog al heftige voorstukjes voor andere films met hogere classificaties, zoals ‘Home of the Brave’ met de classificatie ‘Let op met kinderen tot 12 jaar’ (12), ‘Thru the Moebius Strip’ met de classificatie van ‘Let op met kinderen tot 6 jaar’ (6) en ‘Flyboys’ met de classificatie 12. Klager vroeg zich af of er geen controle is op reclames van films voor een hoofdfilm.
De Trailers waren ten tijde van het indienen van de klacht niet geclassificeerd. De film ‘Employee of the Month’ heeft de classificatie AL.
De Klachtencommissie heeft Klager ontvankelijk, en de klacht gegrond verklaard. De Klachtencommissie heeft, naar aanleiding van het verweer van Opposant, expliciet aangegeven dat de drempel van de klachtenprocedure van het NICAM zeer laag is. Bovendien is de Klachtencommissie, in tegenstelling tot Opposant, van mening dat de klacht dateert van 15 september 2009. Het bureau heeft conform artikel 1.5 Klachtenreglement Klager in eerste aanleg verzocht om zijn eerdere klacht aan te vullen en hij heeft dat bij e-mail van 30 september 2009 gedaan.
De opmerking van Opposant dat de regels ten aanzien van het classificeren van trailers van het NICAM onduidelijk zijn, heeft de Klachtencommissie eveneens naast zich neergelegd. In het Deelreglement DVD en andere informatiedragers staat duidelijk dat een trailer zelfstandig geclassificeerd dient te worden en dat de leeftijdsclassificatie van de trailer de leeftijdsclassificatie van het filmwerk voorafgaand waaraan of aansluitend waarop hij wordt geplaatst niet mag overstijgen. De Trailers zijn niet geclassificeerd en daarom is de Klachtencommissie van oordeel dat er in strijd met het reglement is gehandeld.
Om de juiste classificatie van de Trailers vast te kunnen stellen, heeft de Klachtencommissie het huidige classificatieformulier, versie 6.5, zelf op de drie Trailers toegepast. De classificatie van de trailer ‘Home of the Brave’ is uitgekomen op ‘Let op met kinderen tot 9 jaar’ (9) op grond van de inhoudscategorie angst. De classificatie van de trailer ‘Thru the Moebius Strip’ is uitgekomen op 6 op basis van de inhoudscategorieën geweld en angst en die van de trailer ‘Flyboys’ is uitgekomen op 9 op basis van angst.
De Klachtencommissie heeft Opposant opgedragen om de door de Klachtencommissie aangegeven classificaties van de Trailers zelf alsnog in te voeren in de database van het NICAM. Bovendien dient zij alle stappen te ondernemen die ertoe leiden dat de onjuist geplaatste Trailers bij de eerstvolgende herdruk van de DVD niet meer voorkomen. Mocht dat niet lukken dan is Opposant niet bevoegd om de herdruk te distribueren.
De Klachtencommissie is conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement overgegaan tot het opleggen van een boete aan Opposant, nu er in eerdere uitspraken, ‘Raise Your Voice’ (klachtnummer: 060216.01) en ‘The Last Trapper’ (klachtnummer: 090915.01) tegen Opposant klachten gegrond zijn verklaard en sancties zijn opgelegd.
Bij de berekening van de boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn d.d. 15 november 2004. De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke Overtredingen’; de Trailers zijn ten onrechte niet geclassificeerd. Opposant is een landelijk opererende filmdistributeur, waarvoor één punt € 2.000, - is. Het ten onrechte niet classificeren van de Trailers brengt volgens de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee, waardoor de boete is uitgekomen op € 12.000, -.
De Klachtencommissie heeft de mogelijkheid de correctiefactor toe te passen. Afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid kan die naar boven dan wel naar beneden worden bijgesteld. In casu heeft de Klachtencommissie geen verzachtende omstandigheden geconstateerd. Zij heeft de correctiefactor niet toegepast; de boete is ongewijzigd op € 12.000, - gebleven. Afschrift van deze beslissing is aan partijen verzonden op 17 december 2009.
2. De procedure in hoger beroep
Opposant is van de beslissing van 17 december 2009 in beroep gekomen bij beroepschrift van 25 januari 2010, bij de Commissie van Beroep op dezelfde dag binnengekomen. Het bureau van het NICAM heeft Opposant per e-mail van 13 januari 2010 uitstel verleend voor het indienen van haar beroepschrift tot 27 januari 2010.
De Commissie van Beroep heeft het beroep behandeld tijdens haar zitting van 16 maart 2010, alwaar namens Opposant is verschenen mevrouw xxx. Klager in eerste aanleg heeft ook na een herinnering niet gereageerd op het verzoek van het bureau van het NICAM een verweerschrift in te dienen naar aanleiding van het beroepschrift van Opposant. De Commissie van Beroep heeft acht geslagen op de stukken die op de zaak betrekking hebben, waaronder het dossier van de Klachtencommissie, evenals op het behandelde ter zitting.
3. De gronden voor het hoger beroep
Tegen de uitspraak van de Klachtencommissie voert Opposant in het beroepschrift de volgende, enigszins verkorte, gronden aan. Het volledige beroepschrift, als ook het eerdere verweerschrift, worden als ingelast beschouwd.
De Klachtencommissie acht Klager in eerste aanleg ontvankelijk in zijn klacht omdat algemeen bekend verondersteld moet worden dat de drempel van de klachtenprocedure van het NICAM zeer laag is. Opposant is echter van mening dat de door NICAM zelf opgestelde regels aangaande het al dan niet in behandeling nemen van een klacht, onder het mom van deze laagdrempeligheid, niet willekeurig geïnterpreteerd en toegepast dienen te worden. Dit is in strijd met het gelijkheidsbeginsel. Opposant meent dat de Klachtencommissie dit beginsel heeft geschonden.
Bij e-mail van 15 september 2009 heeft Klager het NICAM de vraag gesteld of er geen leeftijdscontrole voor trailers voorafgaand aan een hoofdfilm plaatsvindt. Hieruit blijkt niet dat hij bezwaar wenst te maken tegen een - vermeende – overtreding. Daarom voldoet zijn vraagstelling niet aan de voorwaarden zoals gesteld in artikel 1.4 en 1.5 uit het Klachtenreglement van het NICAM, waardoor zij niet als klacht aangemerkt kan en mag worden.
Pas na herhaaldelijk aandringen vanuit NICAM, vult Klager in eerste aanleg op 30 september 2009 zijn bericht aan. Opposant betwist in hoeverre er in deze situatie gesproken kan worden over ‘behulpzaamheid van het bureau’, zoals omschreven in artikel 1.5 van het Klachtenreglement. Uit de meegestuurde correspondentie blijkt dat het NICAM de wens heeft om de - vermeende - klacht voor te leggen aan de Klachtencommissie, maar daarvoor wel de datum waarop de DVD bekeken is en de adresgegevens van de Klager nodig heeft. Als Klager hier vervolgens niet op reageert, zet het NICAM Klager nogmaals aan tot het verstrekken van deze gegevens om zijn vraagstelling definitief als klacht in te dienen. Deze benadering gaat verder dan behulpzaamheid en zet juist aan tot het indienen van een klacht.
De klacht is ten onrechte in behandeling genomen. Immers, de Klager heeft slechts een vraag gesteld over de controle op een mogelijke overtreding en geen klacht geformuleerd. Daarnaast heeft NICAM haar bevoegdheden overschreden door zonder enige juridische grondslag ‘tot vervolging en sanctionering (door de Klachtencommissie)’ over te gaan. Dit alles is niet alleen in strijd met het gelijkheidsbeginsel, het is ook in strijd met de leer van de Trias Politica en de onafhankelijke rechtspleging.
Naast het bovenstaande merkt Opposant op dat de Klachtencommissie de vraag van Klager over de (leeftijds)controle niet had mogen aannemen, laat staan deze als klacht aan te merken om vervolgens tot behandeling daarvan over te gaan. De vraag is immers te kwalificeren als een vraag over de handhaving of melding van overtredingen. Vooral het laatste lijkt het geval. Hij meldt dat hij bij de trailers geen leeftijdsclassificatie heeft opgemerkt. Op de website www.Kijkwijzer.nl, pagina wetgeving, is te lezen dat eventuele vragen over de handhaving of meldingen van overtredingen niet door het NICAM in behandeling worden genomen, maar door Verispect. Opposant constateert dan ook dat het NICAM, althans de Klachtencommissie onbevoegd is, wat een grond oplevert om deze commissie niet-ontvankelijk te verklaren en haar besluit te vernietigen.
Subsidiair geldt het volgende: Mocht de situatie zo zijn dat Klager in eerste aanleg op 30 september 2009 vanuit eigen beweging besloten heeft om nadere informatie aan het NICAM te verstrekken, met de bedoeling zijn vraag toch als klacht aan de Klachtencommissie voor te leggen, hetgeen uitdrukkelijk door Opposant wordt betwist, dan zou er op dat moment pas sprake kunnen zijn van het indienen van een klacht. Het in eerste instantie uitblijven van een reactie van Klager, evenals het niet verschijnen op de zitting voor een mondelinge toelichting van de - vermeende - klacht, bevestigt dat hij in eerste instantie puur informatie wenste te ontvangen. Uit zijn e-mails is immers ook niet op te maken dat hij en/of zijn gezinsleden door de vertoning van de trailers zijn geschaad.
Het blijft echter een feit dat Klager aangeeft de film op 11 september 2009 te hebben bekeken en pas op 30 september 2009 instemt met het verzoek van het NICAM om de situatie voor te leggen aan de Klachtencommissie. Hiermee wordt niet voldaan aan het vereiste dat een klacht moet zijn ontvangen binnen twee weken vanaf het moment dat de Klager kennis heeft genomen van de - vermeende - overtreding, zoals vastgelegd in artikel 2 van het Klachtenreglement. Aan dit argument is de Klachtencommissie in haar uitspraak ten onrechte voorbijgegaan. Ondanks alle pogingen van het NICAM is er geen sprake van een tijdige klacht.
Uit het bovenstaande blijkt dat niet kan worden gesteld dat de Klager, op het moment dat hij zijn vraag per e-mail aan het NICAM voorlegde, de intentie had om een klacht in te dienen. Op aandringen van het NICAM verstrekt hij, na het verstrijken van de datum waarop de - vermeende - klacht ingediend had moeten zijn, de gevraagde gegevens. De feitelijke situatie volgt niet de door het NICAM gestelde procedure, zoals vastgelegd in het Klachtenreglement, waardoor de - vermeende - klacht als niet-ontvankelijk beschouwd moet worden.
Met betrekking tot de hoogte van de opgelegde boete merkt Opposant op dat de correctiefactor ten onrechte niet is toegepast. In het verweerschrift van 28 oktober 2009 heeft zij de Klachtencommissie direct op de hoogte gesteld van het feit dat de trailers de vereiste classificaties krijgen. Nog voordat de commissie een uitspraak deed, heeft Opposant maatregelen genomen. Dit klemt temeer omdat zij de melding van de Klager niet ziet als een officiële klacht, maar als een waarschuwing welke zij direct ter harte heeft genomen. Opposant benadrukt ook dat het herstellen van de classificaties gezien kan worden als zorgvuldig handelen. Vandaar dat zij de opgelegde boete buitenproportioneel vindt.
Daarnaast leidt het boetebesluit aan een gebrek in de motivering. Het is onduidelijk hoe de Klachtencommissie enerzijds de verwijzing naar eerdere gegrond bevonden klachten en anderzijds de mate van verwijtbaarheid meeweegt om te komen tot de oplegging van de boete. Deze lijkt immers uitsluitend gebaseerd op zes punten uit de A categorie.
Gelet op het bovenstaande verzoekt Opposant hierbij de Commissie van Beroep van het NICAM opnieuw uitspraak te doen en
• Primair: de Klachtencommissie niet-ontvankelijk te verklaren en de uitspraak van 17 december 2009 geheel te vernietigen, althans,
• Subsidiair: de klacht niet-ontvankelijk te verklaren en de uitspraak van 17 december 2009 geheel te vernietigen, althans, de Klachtencommissie niet-ontvankelijk te verklaren en de uitspraak van 17 december 2009 geheel te vernietigen, althans,
• Meer Subsidiair: de uitspraak van de Klachtencommissie van 17 december 2009 geheel te vernietigen en voor de verdere behandeling en motivering van de boete deze zaak terug te verwijzen naar de Klachtencommissie, althans
• Meer, meer subsidiair: de uitspraak van de Klachtencommissie van 17 december 2009 geheel te vernietigen en opnieuw rechtdoende de boete substantieel te matigen door toepassing van de correctiefactor uit het Sanctiereglement.
4. De behandeling ter zitting
De Commissie van Beroep geeft aan dat er drie vragen een rol spelen. Ten eerste de vraag of er sprake is van een klacht. Zo ja, of dan de juiste termijn in acht is genomen? En tot slot hoe het staat met het classificeren van de Trailers?
De voorzitter van de Commissie van Beroep geeft aan dat de Klachtencommissie de Trailers heeft geclassificeerd en dat Opposant het inhoudelijk eens is met deze classificaties.
Opposant heeft de Trailers zelf ook nog geclassificeerd. Bij een herdruk worden de Trailers van de DVD gehaald. Er bestaat nog een versie van de DVD, waar de Trailers niet op staan. Opposant geeft aan dat de Klager een vraag heeft gesteld in zijn e-mail. Pas na een herinnering heeft de Klager gegevens verstrekt. Opposant ondersteunt Kijkwijzer, maar dit gaat te ver. Stel dat er wel sprake is van een klacht dan speelt de termijn een rol. Twee weken na het indienen van de eerst e-mail wordt er vanuit het bureau een herinnering gestuurd. Daarop worden per e-mail de gevraagde gegevens verstrekt. Dit overschrijdt de termijn.
5. De beoordeling
Ten aanzien van de aangevoerde gronden tot vernietiging van de beslissing van de Klachtencommissie overweegt de Commissie het volgende. De Commissie van Beroep is van mening dat Klager in eerste aanleg door de Klachtencommissie niet-ontvankelijk had moeten worden verklaard. De Commissie is het eens met het verweer van Opposant dat Klager in eerste aanleg in zijn eerste e-mail van 15 september 2009 een vraag stelt en geen klacht indient. Geheel los van het vereiste in artikel 2 Klachtenreglement over de termijn, ziet de Commissie van Beroep ook in de aanvulling die op verzoek van het bureau van het NICAM door Klager wordt gedaan op 30 september 2009, geen klacht. Daardoor is niet voldaan aan artikel 1.1 Klachtenreglement van het NICAM.
Het bureau van het NICAM heeft conform artikel 1.5 Klachtenreglement de mogelijkheid een klager te verzoeken de klacht aan te vullen. Het bureau kan dit doen wanneer een klacht onvolledig is en/of onvoldoende gemotiveerd. In het onderhavige geval is er echter geen sprake van een klacht. Bovengenoemd artikel is daarom niet van toepassing.
Het bureau van het NICAM had Klager in eerste aanleg informatie kunnen verstrekken over de regels aangaande het classificeren van trailers en het plaatsen van trailers voor een hoofdfilm. Daarbij had het bureau de Klager kunnen aangeven dat hij, mocht hij het na het lezen van de uitleg van het bureau van het NICAM, niet eens zijn met de plaatsing van de Trailers op de DVD, alsnog een klacht had kunnen indienen.
Ambtshalve meent de Commissie van Beroep te moeten opmerken het eens te zijn met het inhoudelijke gedeelte van de uitspraak van de Klachtencommissie, waarin is gesteld dat de Trailers ten onrechte niet zijn geclassificeerd. In artikel 5.1 van het Deelreglement DVD en andere informatiedragers is expliciet gesteld dat trailers zelfstandig geclassificeerd dienen te worden. In lid 2 van dit artikel staat vervolgens dat de leeftijdsclassificatie van de trailer de leeftijdsclassificatie van het filmwerk voorafgaand waaraan of aansluitend waarop hij wordt geplaatst niet mag overstijgen. Opposant heeft de Trailers niet tijdig geclassificeerd met als gevolg dat zij verkeerd op de DVD zijn geplaatst.
De Commissie van Beroep, op vorenstaande gronden beslissende: Vernietigt de beslissing van de Klachtencommissie van het NICAM van 17 december 2009.
Hilversum, 12 april 2010
