Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM) 

Audiovisuele productie: promo ‘Deadline’, uitgezonden op 22 maart 2008 om 17.45 uur, hierna te noemen: de Promo 

1. De procedure
Klaagster heeft bij e-mail van 22 maart 2008 een klacht ingediend over de Promo.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde heeft bij brief van 21 april 2008 verweer gevoerd.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 14 mei 2008.

Namens Beklaagde verschenen ter zitting mevrouw XXX en mevrouw XXX.
Klaagster heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten. 

2. De bestreden audiovisuele productie
De Promo is samengesteld uit beelden van een aflevering van de serie ‘Deadline’. De classificatie van de serie is ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ (12), op basis van geweld (pictogram: vuistje), angst (pictogram: spinnetje) en grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje). 

3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld en angst.

Klaagster keek met een kind van 7 televisie toen de promo werd uitgezonden. Te zien was dat een dame verschillende keren werd doorboord met kogels. Klaagster vindt het belachelijk dat zij snel haar handen voor het ogen van het kind moest houden en dat rond zes uur ’s middags.

4. Het verweer
Beklaagde deelt het standpunt van Klaagster dat de promo vanwege het daarin voorkomende geweld, niet op dat tijdstip had mogen worden uitgezonden. Beklaagde betreurt de uitzending van de promo zeer.

Beklaagde maakt haar promo’s in opdracht van de promoplanner van de Nederlandse Publieke Omroep, NPO. De promoplanner doet daarbij geen opgave van het tijdstip van uitzending.
Beklaagde heeft uitdrukkelijk de promo bij aanlevering de classificatie 12 meegegeven. Ten bewijze daarvan stuurt Beklaagde de promolijst als bijlage bij het verweer.

Beklaagde is van mening dat zij er alles aan gedaan heeft om te voorkomen dat de promo op een te vroeg uitzendtijdstip zou worden uitgezonden. Beklaagde heeft echter geen enkele invloed op het tijdstip van uitzending.

Beklaagde realiseert zich dat het vorenstaande Klaagster formeel niet regardeert en dat Beklaagde naar Klaagster toe de verantwoordelijkheid draagt. In het kader van haar verantwoordelijkheid heeft Beklaagde XXX aangesproken op de gang van zaken en duidelijk gemaakt dat zij de zaak hoog opneemt. 

Na overleg zijn er expliciete instructies opgenomen in een handboek. Klaagster mag er daarom op vertrouwen dat een fout zoals deze, in het vervolg niet meer zal voorkomen. 

5. De mondelinge behandeling
Beklaagde houdt staande dat de materiële verwijtbaarheid in deze bij de XXX ligt. De promomakers van Beklaagde kennen bij het maken van de promo’s de uitzendtijdstippen niet en kunnen die niet kennen. In het bijzonder hebben zij geen toegang tot het programma ‘What’s on’ dat weergeeft op welke tijdstippen promo’s worden uitgezonden. De promomakers leveren promo’s aan die in principe de classificatie van het eindproduct volgen, in dit geval de classificatie 12. 

Ook is Beklaagde niet op de hoogte van afspraken dat de aan te leveren promo’s de hele dag kunnen worden uitgezonden. Evenmin is haar bekend dat zij zouden moeten bellen wanneer een promo niet de hele dag kan worden uitgezonden. 

Beklaagde heeft in goed vertrouwen een promo met de classificatie 12 aangeleverd en is er begrijpelijkerwijs vanuit gegaan dat binnen de XXX een beoordeling aan de hand van de criteria van Kijkwijzer zou plaatsvinden. Zij zijn immers de enigen die het uitzendtijdstip van de promo kennen. 

Als de XXX de promo voor 20.00 uur had willen uitzenden had Beklaagde gevraagd kunnen worden de promo aan te passen. 

6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.

De Klachtencommissie overweegt het volgende.

In het Deelreglement Televisie van het NICAM, zegt artikel 10 dat promo’s niet geclassificeerd hoeven te worden. Om te kunnen bepalen op welk uitzendtijdstip, in de zin van artikel 3 lid 1 van hetzelfde Deelreglement, een promo mag worden uitgezonden, dient de omroepinstelling de promo te beoordelen conform artikel 4 van het onderhavige reglement. In artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie staat dat de omroepinstelling programmaonderdelen die op basis van leeftijds- en inhoudsaanduidingen niet bestemd zijn voor vertoning aan personen beneden de leeftijd van 12, onderscheidenlijk 16 jaar niet mag uitzenden voor 20:00 uur respectievelijk 22:00 uur. De promo dient altijd de classificatie van het hoofdproduct te vermelden.

Als gevolg van bovenstaande regel, toetst de Klachtencommissie, indien een klacht wordt ingediend over een Promo, of deze op een juist tijdstip is uitgezonden. 

Ten aanzien van de inhoudscategorie geweld is de Klachtencommissie van oordeel dat de Promo elementen bevat die binnen het Kijkwijzer classificatiesysteem tot de leeftijdsclassificatie 12 leiden. De Klachtencommissie is van mening dat er sprake is van geweld met vuur-, slag- of steekwapens. Het geweld is uitvoerbaar en indringend in beeld gebracht. De Klachtencommissie doelt hierbij op de scène waarin een vrouw wordt neergeschoten. Het geweld leidt naar het oordeel van de Klachtencommissie niet tot ernstige verwondingen.

Bovenstaande beoordeling zou de classificatie van de Promo op 12 brengen op basis van geweld

Gezien het vorenstaande heeft Beklaagde de Promo niet mogen uitzenden vóór 20:00 uur, waardoor zij in strijd heeft gehandeld met artikel 5.1 Deelreglement Televisie van het NICAM. 

In reactie op het verweer van Beklaagde wenst de Klachtencommissie op te merken dat zij niet kan treden in de discussie tussen Beklaagde en XXX. 

7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht over de Promo gegrond. De Promo mocht niet voor 20.00 uur worden uitgezonden.

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in eerdere uitspraken (klachtnr. 040530.02 ‘Gary & Mike’; 060218.01 ‘Zembla’) jegens Beklaagde een boete is opgelegd. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn.

De Sanctierichtlijn gaat uit van twee soorten overtredingen, te weten categorie A: ‘inhoudelijke overtredingen’ en categorie B, ‘overtredingen in de uitvoering’. De hoogte van de boete wordt vastgesteld door middel van een puntensysteem.

De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘inhoudelijke overtredingen’; de Promo is op een verkeerd tijdstip uitgezonden. Beklaagde is een landelijk opererende omroep, waarvoor elk punt in categorie A € 2000,- bedraagt. Het op een verkeerd tijdstip uitzenden van de Promo brengt volgens de Sanctierichtlijn een boete van € 2000, - met zich mee. De boete komt derhalve uit op € 2000,-.

Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
 

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal