Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele producties: promo voor de film ‘Ghostrider’, uitgezonden op
4 augustus 2011, hierna te noemen: de Promo
1. De procedure
Klaagster heeft op 4 augustus 2011 een klacht ingediend met betrekking tot de Promo.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 9 september 2011.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 21 september 2011.
Zowel Klaagster als Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Promo is samengesteld uit beelden van de film ‘Ghost Rider’.
De film ‘Ghost Rider’, heeft de classificatie ‘let op met kinderen jonger dan 12 jaar’ (12), op basis van geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje).
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld en angst. Klaagster geeft aan dat de Promo angstaanjagende beelden van skeletten en monsters bevat. De Promo is rond 19.35 uur uitgezonden. De film wordt weliswaar later uitgezonden maar rond het tijdstip van de Promo kijken nog veel kinderen.
4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde houdt conform het Deelreglement Televisie rekening met het uitzenden van promo’s. De Promo heeft –conform het Deelreglement Televisie- de classificatie van het hoofdproduct getoond te weten ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ op basis van de inhoudscategorieën geweld en angst.
Beklaagde heeft de Promo twee jaar geleden geclassificeerd aan de hand van de toen geldende vragenlijst. De Promo heeft toen de classificatie 6 meegekregen. Beklaagde heeft de Promo daarna meerdere malen op haar zenders uitgezonden en nog nooit eerder klachten ontvangen. Het is voor Beklaagde belangrijk om door middel van promo’s het publiek te informeren welke programma’s en films op latere tijdstippen worden uitgezonden. Vijfentwintig minuten voordat de film daadwerkelijk mocht worden uitgezonden op haar zender heeft Beklaagde de Promo uitgezonden.
Gelet op bovenstaande heeft Beklaagde zeker rekening gehouden met het tijdstip van uitzenden van de Promo door deze niet vroeg in de middag uit te zenden maar de Promo pas om 19.35 uur uit te zenden op haar zender. Beklaagde vindt dat zij conform het beleid van het NICAM gehandeld heeft en verzoekt de Klachtencommissie de klacht ongegrond te verklaren.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
Volgens artikel 6 lid 1 van het Deelreglement Televisie van het NICAM behoeven Promo niet geclassificeerd te worden. In lid 2 van voornoemd artikel is vermeld dat om te kunnen bepalen op welk uitzendtijdstip, in de zin van artikel 3 lid 1 van hetzelfde Deelreglement, een promo mag worden uitgezonden, de media-instelling de promo dient te beoordelen conform artikel 5 van het onderhavige reglement. De promo dient volgens artikel 6 lid 5 Deelreglement Televisie altijd de classificatie van het hoofdproduct te vermelden.
Volgens artikel 5 van het Deelreglement Televisie is het de media-instelling toegestaan om haar promo´s met inachtneming van Kijkwijzer of met behulp van de omslagpuntenlijst te beoordelen op mogelijke schadelijkheid voor jeugdigen.
Ingevolge artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie mag een media-instelling programma´s met de leeftijdsclassificatie 12 jaar niet uitzenden voor 20.00 uur en programma´s met de leeftijdsclassificatie 16 jaar niet voor 22.00 uur.
Als gevolg van bovenstaande regel, toetst de Klachtencommissie, indien een klacht wordt ingediend over een Promo, of deze op een juist tijdstip is uitgezonden.
De Klachtencommissie doet deze toetsing aan de hand van de vragen zoals geformuleerd in het classificatieformulier.
Ten aanzien van de inhoudscategorie angst is de Klachtencommissie van mening dat de Promo elementen bevat die binnen het Kijkwijzer classificatiesysteem tot de leeftijdsclassificatie 12 leiden. In de Promo is sprake van zeer angstige mensen. Zo is een vrouw in beeld gebracht die gilt. Het is niet duidelijk of het direct goed afloopt met de zeer angstige vrouw. Daarnaast zijn in de Promo griezeleffecten te zien zoals het hoofd van de motorrijder die in brand vliegt, een skelet en een hoofd met scherpe tanden. De Klachtencommissie is van oordeel dat deze griezeleffecten niet hevig zijn omdat deze effecten niet dusdanig intens zijn dat de kijker er moeilijk afstand van kan nemen.
De angstwekkende situaties spelen zich af in een voor kinderen alledaagse gewone omgeving, gezien de beelden van onder andere een kerkhof en een stadion.
Bovenstaande beoordeling zou de classificatie van de Promo op 12 brengen op basis van angst, indien wel geclassificeerd had moeten worden.
Gezien het vorenstaande heeft Beklaagde de Promo niet mogen uitzenden vóór 20:00 uur, waardoor zij in strijd heeft gehandeld met artikel 3.1 Deelreglement Televisie van het NICAM.
Beklaagde stelt in haar verweerschrift dat zij rekening heeft gehouden met het tijdstip van uitzenden van de Promo door deze niet vroeg in de middag uit te zenden maar de Promo pas om 19.35 uur uit te zenden op haar zender. De Klachtencommissie volgt deze redenering niet. De Promo is om 19.35 uur uitgezonden. Volgens artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie zendt de media-instelling Programma’s met de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ niet uit voor 20.00 uur en Programma’s met de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 16 jaar’ niet uit voor 22.00 uur.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht over de Promo ‘Ghost Rider’ gegrond. De Promo mocht niet om 19.35 uur worden uitgezonden.
Nu de klacht over de Promo ‘gegrond is, gaat de Klachtencommissie conform artikel 13 lid 1 onder C van het Klachtenreglement over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu in eerdere uitspraken (onder andere klachtnr. 100622.01´The Faculty´ en klachtnr. 080414.03 ´Boat Trip´) jegens deze zender van Beklaagde klachten gegrond zijn verklaard.
Overeenkomstig artikel 13 lid 2 van het Klachtenreglement houdt de Klachtencommissie bij de beoordeling van de vraag of en zo ja welke sancties dienen te worden getroffen, rekening met alle relevante omstandigheden van het geval, waaronder de ernst van de overtreding, dan wel van het handelen/nalaten, de mate waarin de overtreding dan wel het handelen/nalaten aan Beklaagde te verwijten is en de omstandigheden waaronder de overtreding dan wel het handelen/nalaten tot stand is gekomen. De Klachtencommissie zal daarbij gelijke gevallen gelijk behandelen.
Bij de berekening van de boete gaat de Klachtencommissie uit van de door het Bestuur van het NICAM vastgestelde Sanctierichtlijn.
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ´inhoudelijke overtredingen´; de Promo is op een verkeerd tijdstip uitgezonden. Beklaagde is een landelijk opererende omroep. Het op een verkeerd tijdstip uitzenden van de Promo brengt volgens de Sanctierichtlijn een boete van € 2.000,-- met zich mee. Wanneer echter de originele beoordeling van de classificatie door Beklaagde en het oordeel van de Klachtencommissie twee of meer leeftijdscategorieën verschillen, brengt dat op grond van de Sanctierichtlijn zes punten met zich mee.
Nu in het onderhavige geval de Promo elementen bevat die in het Kijkwijzersysteem tot de leeftijdsclassificatie 12 leiden en de Promo is uitgezonden op een tijdstip dat een classificatie van AL, 6 of 9 veronderstelt, is sprake van één leeftijdscategorie verschil, hetgeen resulteert in een boete voor Beklaagde van € 2.000,--.
In bovengenoemde Sanctierichtlijn staat opgenomen dat de Klachtencommissie de mogelijkheid heeft een correctiefactor toe te passen. Afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid kan de correctiefactor naar boven dan wel naar beneden worden bijgesteld.
De Klachtencommissie ziet in het onderhavige geval geen aanleiding de correctiefactor naar beneden bij te stellen.
De door Beklaagde te betalen boete bedraagt derhalve € 2.000,--.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt separaat toegezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de KC schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 26 september 2011