Klachtnummer: 070314.02
Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: uitzending van het programma ‘Shownieuws’, uitgezonden op 14 maart 2007 om 19:30 uur, hierna te noemen: het Programma
1. De procedure
Klager heeft op 14 maart 2007 een klacht ingediend over het Programma.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft bij brief van 19 april 2007 verweer gevoerd.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 23 mei 2007.
Beklaagde is ter zitting verschenen. Klager heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid zijn standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
Het programma is een live uitgezonden magazine over de showbusiness, dat dagelijks op de televisie wordt uitgezonden.
Het programma is niet geclassificeerd. In de uitzending van 14 maart 2007 zijn beelden uitgezonden van de serie ‘NCIS’ die de classificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar en ouder’ (12) heeft, op basis van geweld (pictogram: vuistje).
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorie geweld.
Klager geeft aan dat hij met zijn dochter van 9 jaar om half acht naar het Programma zat te kijken. Er kwam een scène uit een film. Er is te zien hoe iemand volledig overhoop wordt geschoten. Zijn dochter schrok heel erg. Klager vond het een heel harde scène. Hij vraagt of dit soort scènes in het vervolg niet meer op dit tijdstip uitgezonden zullen worden.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde is van mening dat de klacht niet ontvankelijk is omdat het Programma een nieuws- en actualiteitenprogramma is. Op grond van artikel 6.1 Deelreglement Televisie zijn nieuws- en actualiteitenprogramma’s uitgezonderd van classificatie. Indien zich in een nieuws- en actualiteitenprogramma mogelijk voor jeugdige kijkers schokkende beelden voordoen, dient daarvan door de omroeporganisatie vooraf mededeling te worden gedaan. Deze beoordeling is echter op grond van artikel 6.2 Deelreglement Televisie voorbehouden aan de omroeporganisatie zelf.
De beoordeling van de beelden is dus in dit geval aan Beklaagde, en meer specifiek aan de onafhankelijke redactie van het Programma, voorbehouden. De redactie was niet van mening dat de getoonde beelden schokkend zouden kunnen zijn voor jeugdige kijkers.
Beklaagde verzoekt de Klachtencommissie op grond van het bovenstaande de klacht niet ontvankelijk te verklaren.
5. De mondelinge behandeling
Beklaagde merkt in aanvulling op het verweerschrift op dat de redactie van het Programma onafhankelijk is, hoewel er geen redactiestatuut is. Beklaagde is weliswaar verantwoordelijk voor de inhoud, maar beoordeling vooraf is niet aan de orde omdat de journalistieke vrijheid dan in het geding is.
Het Programma is niet aangemeld bij het NICAM, maar hoort naar de mening van Beklaagde wel thuis in het rijtje nieuws- en actualiteitenprogramma’s dat vermeld staat in de Handleiding voor Kijkwijzer codeurs.
Beklaagde kan niet aangeven wat de classificatie is van de serie ‘NCIS’, waarvan tijdens het Programma fragmenten zijn vertoond.
6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klager ontvankelijk in zijn klacht.
De Klachtencommissie overweegt het volgende.
Beklaagde beroept zich op artikel 6.1 Deelreglement Televisie. Dit artikel luidt als volgt: “In afwijking van artikel 1 lid 1 Algemeen Reglement hoeft een nieuws- en actualiteitenprogramma niet geclassificeerd te worden. Indien zich in een nieuws- en actualiteitenprogramma mogelijk voor jeugdige kijkers schokkende beelden voordoen, dient daar door de omroeporganisatie tot 22.00 uur in het betreffende programmaonderdeel vooraf mededeling van te worden gedaan”. Artikel 6.2 bepaalt vervolgens dat de omroeporganisatie zelf beslist welke beelden schokkend voor jeugdigen worden bevonden.
De Klachtencommissie wijst op de passage die is op genomen in de Handleiding voor Kijkwijzer codeurs. In de Handleiding voor Kijkwijzercodeurs staat het volgende: “Nieuws- en actualiteitenprogramma’s hoeven niet met Kijkwijzer geclassificeerd te worden. Voor deze programma’s geldt de afspraak dat er bij schokkende beelden tot 22.00 uur vooraf een mondelinge waarschuwing wordt gegeven. De omroep beslist zelf welke beelden voor jeugdigen schokkend zijn. Voor de volgende programma’s zijn deze afspraken bevestigd: NOS-journaal, SBS-nieuws, RTL-nieuws, 2 Vandaag, Netwerk en NOVA. Indien er twijfel is of voor een bepaald programma deze afspraken gelden, dient contact opgenomen te worden met het NICAM”.
Nu er geen afspraak over het Programma met het NICAM is gemaakt, valt het Programma niet onder deze regeling.
De Klachtencommissie is van oordeel dat het Programma een live programma is. In de definities van het Deelreglement Televisie staat een live programma als volgt omschreven: “Programmaonderdeel dat live wordt opgenomen en dat met enige vertraging wordt uitgezonden”.
Artikel 7 Deelreglement Televisie zegt over live programma’s het volgende:
“7.1 In afwijking van artikel 1 lid 1 Algemeen Reglement hoeft een (semi) live programma niet geclassificeerd te worden.
7.2 De omroepinstelling dient bij het bepalen van de inhoud van een (semi) live programma rekening te houden met het tijdstip waarop het programma zal worden uitgezonden en vice versa”.
Op grond van dit artikel is Beklaagde niet verplicht het Programma te classificeren. De Klachtencommissie wijst op hetgeen in artikel 7 lid 2 staat vermeld. De omroepinstelling dient bij het bepalen van de inhoud rekening te houden met het uitzendtijdstip. Artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie dient hierbij als uitgangspunt. Dit artikel luidt als volgt: “De omroeporganisatie zendt programmaonderdelen met de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar’(12) niet uit voor 20.00 uur en programmaonderdelen met de leeftijdsclassificatie ‘let op met kinderen tot 16 jaar’ niet uit voor 22.00 uur”.
De fragmenten die in het Programma zijn uitgezonden komen uit de serie ‘NCIS’. Voor deze serie staan meerdere seizoenen in de database. Alle seizoenen hebben de leeftijdsclassificatie 12, op basis van de inhoudscategorie geweld dan wel angst.
Om te bepalen of het Programma voor 20.00 uur uitgezonden mocht worden, heeft de Klachtencommissie het classificatieformulier 4.0 toegepast op het Programma en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de inhoudscategorie geweld moet vraag 2.2.1. (Komen in de productie één of meerdere vormen van fysiek geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ worden beantwoord. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet eveneens met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie doelt met deze beantwoording op de man die wordt neergeschoten en waarvan de inslag duidelijk zichtbaar is. Hierdoor is zichtbaar dat het geweld hard aankomt bij het slachtoffer.
Bovenstaande beantwoording leidt tot de leeftijdsclassificatie 12 op basis van geweld.
De overige inhoudscategorieën zijn niet van toepassing op het Programma.
De classificatie 12 heeft als consequentie dat de Aflevering conform artikel 3 lid 1 Deelreglement Televisie alleen na 20.00 uur mocht worden uitgezonden.
7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond.
Beklaagde had het Programma niet voor 20.00 uur uit mogen zenden.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in eerdere uitspraken (onder andere klachtnr. 060425.01: Promo Temptation Island, 061028.01: Poltergeist) jegens Beklaagde een boete is opgelegd. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn.
De Sanctierichtlijn gaat uit van twee soorten overtredingen, te weten categorie A: ‘inhoudelijke overtredingen’ en categorie B, ‘overtredingen in de uitvoering’. De hoogte van de boete wordt vastgesteld door middel van een puntensysteem.
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘inhoudelijke overtredingen’; het Programma is op een verkeerd tijdstip uitgezonden. Beklaagde is een landelijk opererende omroep, waarvoor elk punt in categorie A € 2000,- bedraagt. Het op een verkeerd tijdstip uitzenden van het Programma brengt volgens de Sanctierichtlijn een boete van € 2000, - met zich mee.
In bovengenoemde Sanctierichtlijn staat opgenomen dat de Klachtencommissie de mogelijkheid heeft de correctiefactor toe te passen. Afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid kan de correctiefactor naar boven dan wel naar beneden worden bijgesteld. Eén van de factoren die bij het bepalen van de correctiefactor een rol kan spelen, is het aantal klachten dat reeds eerder tegen een Beklaagde gegrond is verklaard. Nu de Sanctierichtlijn op 15 november 2004 in werking is getreden, en er diverse malen klachten tegen Beklaagde gegrond zijn verklaard en boetes zijn opgelegd, zal de Klachtencommissie inderdaad de correctiefactor toepassen. De Klachtencommissie stelt de correctiefactor vast op 1,5 waardoor de boete voor Beklaagde € 3000,- bedraagt.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 11 juli 2007
