Klachtnummer: 060915.01

 

Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)

 

Audiovisuele productie: bioscoopfilm ‘The Sentinel’, hierna te noemen: de Film

 

1. De procedure
Klaagster heeft op 15 september 2006 een klacht ingediend over de Film.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde heeft bij e-mail van 10 oktober 2006 verweer gevoerd.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 18 oktober 2006.

Beklaagde is ter zitting verschenen. Klaagster heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.

 

2. De bestreden audiovisuele productie
De Film vertelt het verhaal van een geheim agent, Garisson, die werkt voor de vrouw van de president. Er blijkt een lek in de Secret Service te zijn en alle sporen wijzen naar Garisson. Hij slaat op de vlucht en wordt op de hielen gezeten door zijn eigen collega`s. 

De Film is geclassificeerd met het classificatieformulier 1.2 van het NICAM, en heeft de classificatie ‘let op met kinderen tot  6 jaar’ (6) op basis van geweld (pictogram: vuistje), angst (pictogram: spinnetje) en grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).

 

3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld en angst. 

Klaagster voert aan dat de Film een grove schietfilm is, absoluut niet geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. Vooral aan het eind worden meerdere mensen neergeschoten. Klaagster is van mening dat de classificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ (12) zou moeten zijn. Klaagster is werkzaam in een bioscoop en heeft al meerdere klachten ontvangen van consumenten.


4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.

Beklaagde heeft, na het zien van de Film, de vragenlijst naar eigen inzicht ingevuld. Er wordt termen in de lijst gebruikt die voor interpretatie vatbaar zijn en waar de meningen dus over kunnen verschillen. Met name het al dan niet indringend zijn van geweld. Beklaagde is van mening de Film goed geclassificeerd te hebben.

 

5. De mondelinge behandeling
Beklaagde geeft desgevraagd aan dat de vraag in het classificatieformulier of het geweld in de Film indringend is, met nee is beantwoord. Over deze vraag is overleg gepleegd met collega’s en eigenlijk twijfelde niemand over het antwoord. Beklaagde is van mening dat het geweld in de Film minder indringend is dan de boksscènes in de film ‘Rocky’. Dit wordt als voorbeeld van indringend geweld genoemd in de vragenlijst.
Beklaagde legt uit dat de Film op 35 mm film wordt bekeken alvorens er wordt geclassificeerd. Dat kan niet anders, omdat er geen ander materiaal beschikbaar is. Terugspoelen om een scène nog eens te kijken is dan ook niet mogelijk.

 

6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.

De Klachtencommissie heeft het classificatieformulier 4.0 toegepast op de Film en behandelt hieronder de relevante vragen. Deze versie van het vragenformulier is sinds 11 september 2006 in werking en verschilt inhoudelijk nauwelijks van versie 1.2 Versie 4.0 kent een efficiëntere routing. Dit komt onder ander doordat vragen, die niet tot een hogere classificatie leiden, wegvallen tijdens het invullen. Ook zijn er vragen samengevoegd. Deze technische aanpassingen hebben echter geen invloed op de uiteindelijke classificatie. De Klachtencommissie behandelt hieronder de relevante vragen.

 

In de categorie geweld moet vraag 2.2.1. (Komen in de productie één of meer vormen van fysiek geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet eveneens met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hierbij doelt de Klachtencommissie op de scène waarin een agent voor zijn huis wordt neergeschoten, de schietscène in een winkelcentrum en de slotscène waarbij meerdere mensen worden neergeschoten.
Vraag 2.4.1. (Zijn er beelden van verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) moet vervolgens ook met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De verwondingen zijn echter niet aan te merken als ernstig, zodat vraag 2.4.2. (Zijn er beelden van ernstige verwondingen ten gevolge van zichtbare geweldsacties?) met ‘nooit’ beantwoord moet worden.

De combinatie van geweld dat uitvoerbaar en indringend is, leidt tot de classificatie 12 op basis van geweld.

 

In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.3.1. (Komen er verwondingen voor in de productie) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden, op grond van de scènes die

hierboven onder geweld zijn genoemd. Ook vraag 3.4.1. (Komen er lijken van mensen in de productie voor?) moet met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden.

Bovenstaande beantwoording leidt tot de leeftijdsclassificatie 6 op basis van angst.

 

In de categorie grof taalgebruik moet vraag 7.1.1. (Komt er in de productie grof taalgebruik (vloeken, schuttingtaal) voor? met  ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Met name op het bureau van de ‘Secret Service’ komt veel grof taalgebruik voor.

De overige inhoudscategorieën zijn op de Film niet van toepassing.

De hoogste leeftijdsclassificatie is bepalend voor de uiteindelijke classificatie, die daardoor uitkomt op 12 op basis van geweld, met als toevoeging grof taalgebruik.

 

7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond. De classificatie van de Film dient uit te komen op 12, op basis van geweld met als toevoeging grof taalgebruik.

 

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een sanctie, nu er in eerdere uitspraken (021011.01 ‘One Hour Photo’ en 041217.01 ‘I, Robot’) tegen Beklaagde een klacht gegrond is verklaard.

De Sanctierichtlijn, vastgesteld op 9 september 2004, gaat uit van twee soorten overtredingen, te weten categorie A: ‘inhoudelijke overtredingen’ en categorie B, ‘overtredingen in de uitvoering’. De hoogte van de boete wordt vastgesteld door middel van een puntensysteem. De overtreding van Beklaagde valt onder categorie
A. Beklaagde is een landelijk opererende filmdistributeur, waarvoor elk punt in categorie A € 2000,- bedraagt. Nu de leeftijdscategorie verhoogd wordt van 6 naar 12 op basis van één inhoudscategorie (geweld), brengt dit voor Beklaagde een boete met zich mee van € 2000, -.

 

Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.

Conform artikel 15 lid 2 Reglement van Klachten heeft de Klachtencommissie de bevoegdheid om al dan niet op verzoek van één der partijen, haar eigen beslissing, voorzover naar haar oordeel redelijkerwijs noodzakelijk, uitvoerbaar bij voorraad te verklaren. Dit betekent dat er aan haar beslissing direct gevolg dient te worden gegeven. In de onderhavige kwestie ten aanzien van de Film, doch in alle gevallen waar een bioscoopfilm in het geding is, is de Klachtencommissie de mening toegedaan dat het in redelijkheid noodzakelijk is om van deze bevoegdheid gebruik te maken. Op deze manier wil de Klachtencommissie voorkomen dat de gewraakte film in de follow-up van DVD en Video met verkeerde classificaties pictogrammen op de markt wordt gebracht.

 

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.


Hilversum, 15 november 2006


Beslissing van de Commissie van Beroep van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)

Audiovisuele productie: bioscoopfilm ‘The Sentinel’, hierna te noemen: de Film

 

1. De uitspraak van de Klachtencommissie
Bij beslissing van 15 november 2006 heeft de Klachtencommissie van het NICAM een klacht van Klaagster in eerste aanleg d.d. 15 september 2006 met betrekking tot de Film beoordeeld. De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld en angst. Klaagster in eerste aanleg heeft aangevoerd dat de Film een grove schietfilm is, absoluut niet geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. Vooral aan het eind worden meerdere mensen neergeschoten. Klaagster in eerste aanleg is van mening dat de classificatie ‘let op met kinderen tot 12 jaar’ (12) zou moeten zijn.

 

De Klachtencommissie heeft de klacht over de Film gegrond verklaard. De classificatie van de Film dient uit te komen op 12 op basis van de inhoudscategorie geweld, met als toevoeging grof taalgebruik.

 

De Klachtencommissie is overgegaan tot het opleggen van een sanctie, nu Opposant de Film niet juist heeft geclassificeerd. Conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM is aan Opposant een boete opgelegd, nu er in eerdere uitspraken, namelijk ‘One Hour Photo’ (klachtnummer: 021011.01) en ‘I Robot’ (klachtnummer: 041217.01) tegen Opposant klachten gegrond zijn verklaard. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn d.d. 15 november 2004.

 

De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘inhoudelijke overtredingen’; de Film is verkeerd geclassificeerd. Opposant is een landelijk opererende filmdistributeur, waarvoor elke punt € 2000, - is. Nu de leeftijdscategorie verhoogd wordt van 6 naar 12 op basis van één inhoudscategorie (geweld), heeft dit voor Opposant een boete van € 2000, - met zich meegebracht.

 

Afschrift van deze beslissing is aan partijen verzonden op 15 november 2006.


2. De procedure in hoger beroep
Opposant is van de beslissing van 15 november 2006 in beroep gekomen bij beroepschrift van 12 december 2006, bij de Commissie van Beroep op 13 december 2006 binnengekomen.
De Commissie van Beroep heeft het beroep behandeld tijdens haar zitting van 18 april 2007.

 

Voor Opposant is er geen vertegenwoordiger ter zitting verschenen.

 

Klaagster in eerste aanleg heeft op het verzoek van het bureau van het NICAM alsnog te reageren op het beroepschrift van Opposant aangegeven zich niet meer in de beroepsaangelegenheid te willen mengen. Haar doel dat de Film opnieuw kritisch geclassificeerd zou worden, is bereikt.

 

De Commissie van Beroep heeft acht geslagen op de stukken die op de zaak betrekking hebben, waaronder het dossier van de Klachtencommissie, evenals op het behandelde ter zitting.

 

3. De gronden voor het hoger beroep
Tegen de uitspraak van de Klachtencommissie voert Opposant in het beroepschrift de volgende, enigszins verkorte, gronden aan. Het volledige beroepschrift, als ook het eerdere verweerschrift, worden als ingelast beschouwd.

 

Opposant geeft aan dat na overleg met de Home Entertainment-divisie de leeftijdsaanduiding op de verpakking van de Home Entertainment-producten 12 jaar op basis van geweld zal zijn. Deze beslissing is genomen om stagnatie en extra productiekosten te voorkomen en niet omdat Opposant zich aansluit bij de (inhoudelijke) uitspraak van de Klachtencommissie.

 

Opposant maakt hierbij dan ook bezwaar tegen het opgelegd krijgen van een boete van € 2000, - om de volgende redenen.

 

In de Kijkwijzerhandleiding 2006, Paragraaf 5.1 wordt gesteld dat Kijkwijzer een subjectief systeem is, waarbij interpretatie een grote rol speelt en dat codering een interpretatief proces is. Aangezien het verhogen van de classificatie van de Film van 6 naar 12 gebaseerd is op een andere interpretatie van het begrip ‘indringendheid van geweld’ is dit een relevant punt. De vergelijkingsvoorbeelden die in de lijst genoemd worden, zijn onder andere de boksscènes in ‘Rocky’ en de schietscènes in ‘Miami Vice’. Tijdens de hoorzitting bij de Klachtencommissie heeft Opposant aangegeven de vergelijking tussen de Film en deze titels door meerdere coderende collega’s onder de loep te hebben laten leggen. Zij zijn unaniem van mening dat deze producties qua indringendheid van geweld hoger scoren dan de Film. De Klachtencommissie heeft tijdens de hoorzitting laten weten de Film qua geweld wel vergelijkbaar te vinden met ‘Miami Vice’. Opposant is van mening dat een uitspraak op basis van een verschil in interpretatie niet een bijbehorende boeteoplegging rechtvaardigt, aangezien de Kijkwijzer/het NICAM zelf aangeeft dat het coderingsproces subjectief is.

 

In Hoofdstuk 6 van de Kijkwijzerhandleiding 2006 (blz. 30) wordt gesteld dat de Wetenschapscommissie erkent een classificatie 12 voor onder andere ‘Miami Vice’ te hoog te vinden. Opposant is van mening dat er geen rechtvaardiging bestaat voor het opleggen van een boete op grond van een verschil in interpretatie als dit verschil bij de betrokken instanties, die de basis voor het Kijkwijzersysteem vormen, onderling ook al aanwezig is.

 

Op de internetsite van Kijkwijzer wordt gesteld dat een deel van de DVD-distributeurs niet aangesloten is bij het NICAM en ”Het NICAM heeft geen instrumenten om aansluiting af te dwingen en heeft de overheid al eerder op dit probleem gewezen en om steun gevraagd”.  Opposant vindt het zeer belangrijk maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen, maar zet vraagtekens bij het zo snel opleggen van boetes op procedures die, blijkbaar, vrijwillig uitgevoerd worden.
 
Samengevat is Opposant bereid de classificatie op de verpakkingen van de Film aan te passen, met het oog op de mogelijk stagnerende productie en/of extra kosten die met een te late aanpassing gepaard gaan. Zij is het echter inhoudelijk niet eens met de uitspraak om bovengenoemde redenen en wil hierbij vragen om intrekking van de opgelegde boete van € 2000,-

 

4. De beoordeling
Ten aanzien van de aangevoerde gronden tot vernietiging van de beslissing van de Klachtencommissie overweegt de Commissie het volgende.

 

De Commissie van Beroep is het eens met de beslissing van de Klachtencommissie. De drie door de Klachtencommissie genoemde schietscènes (op de stoep van een huis, in het winkelcentrum en aan het einde van de Film in het trappenhuis) zijn indringend. Het geweld komt hard aan bij de slachtoffers en de inslag van de geweldshandelingen worden gedetailleerd in beeld gebracht. Daarbij wordt in de eerste indringende scène, waarin de politieman op de stoep van zijn huis wordt neergeschoten ook de hardheid van de dader getoond. De scènes worden bovendien ondersteund door opzwepende muziek en geluidseffecten en er is sprake van slow motion en close ups van de gevechtshandelingen.

 

De verwondingen die daaruit voort komen zijn echter niet ernstig, zodat de classificatie door de Klachtencommissie terecht op 12 jaar op basis van geweld is uitgekomen.

 

De Commissie van Beroep, op vorenstaande gronden beslissende:

Bekrachtigt de beslissing van de Klachtencommissie van het NICAM van 15 november 2006. 

 

Hilversum, 14 mei 2007



 

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal