Audiovisuele productie: trailer ‘Unleashed’, hierna te noemen: de Trailer
1. De procedure
Klaagster heeft met gebruikmaking van het NICAM klachtenformulier op 28 april 2005 een klacht ingediend over de Trailer.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft verweer gevoerd tegen de klacht bij e-mail van 7 juni 2005.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld tijdens haar zitting van 13 juli 2005.
Zowel Klaagster als Beklaagde heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar/zijn standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De film ‘Unleashed’ is door Beklaagde geclassificeerd en heeft de leeftijdsclassificatie ‘niet voor personen tot 16 jaar’ (16) op basis van de inhoudscategorieën geweld (pictogram: vuistje), met de toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).
In de database van het NICAM is een trailer van de film ‘Unleashed’ opgenomen. Deze trailer heeft de leeftijdsclassificatie ‘afgeraden voor kinderen jonger dan 6 jaar’ (6) op basis van de inhoudscategorieën geweld en angst (pictogram: spinnetje), met de toevoeging grof taalgebruik.
De Trailer werd vertoond voor de film ‘Hitch’; deze film is geclassificeerd door Columbia Tristar Film en is uitgekomen op 6 op basis van geweld.
3. De klacht
Verkort weergegeven voert Klaagster aan dat in de bioscoop voor de film ‘Hitch’ een trailer van ‘Unleashed’ is vertoond. Zij vindt de beelden van deze trailer vreselijk, gewelddadig en erg shockerend. Klaagster snapt niet waarom beelden van een ‘16 film’ voor de film ‘Hitch’, een kinderfilm, worden getoond.
4. Het verweer
In zijn verweerschrift geeft Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde heeft de Amerikaanse trailer geclassificeerd en ingevoerd in de database van het NICAM. Per abuis is er echter een andere niet geclassificeerde trailer, namelijk de Franse trailer, aan de bioscopen geleverd. Beklaagde erkent dat de Franse trailer ‘harder’ is dan de Amerikaanse; de classificatie van deze trailer zou zeker op 12 ‘afgeraden voor kinderen jonger dan 12 jaar’ (12) uit zijn gekomen.
5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.
De Klachtencommissie stelt vast dat de Trailer die Beklaagde aan de bioscopen heeft doen toekomen niet geclassificeerd is. Filmdistributeurs dienen echter conform artikel 2.2.Deelreglement Film van het NICAM alle films en alle daarvan afgeleide producten apart te classificeren. Artikel 2.2 Deelreglement Film luidt namelijk als volgt: “De filmverhuurder classificeert alle door hem op de markt te brengen films, (teaser-) trailers en commercials, met als criterium de mogelijke schadelijkheid aan de lichamelijke, geestelijke of zedelijke ontwikkeling van personen jonger dan zestien jaar”. Door de Trailer niet te classificeren heeft Beklaagde in strijd met dit artikel gehandeld.
Daar Beklaagde de Trailer niet heeft geclassificeerd, past de Klachtencommissie het classificatieformulier 1.2 zelf toe op de Trailer en behandelt hieronder de relevante vragen.
Vraag 1.1.3. (Is de productie een andersoortig fictie/dramaproduct?) moet worden beantwoord met ‘ja’.
Ten aanzien van de inhoudscategorie geweld is de Klachtencommissie van mening dat vraag 2.2.1. (Hoe vaak komt er fysiek lijf-aan-lijf geweld voor?), vraag 2.2.2. (Hoe vaak komt geweld met vuur-, slag of steekwapens voor?), vraag 2.2.5. (Hoe vaak komt geweld tegen criminelen (geweld van goeden tegen slechten) voor?) en vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die door mensen uitvoerbaar zijn?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord dienen te worden. Hier doelt de Klachtencommissie op de scène waarin een aantal mannen in pak te zien zijn die met vuurwapens schieten alsmede op de verscheidene vechtscènes die tijdens de Trailer te zien zijn, zoals het man tot man gevecht in een leeg zwembad. Daarnaast dient vraag 2.4.2. (Zitten er geweldshandelingen in die indringend zijn omdat het geweld hard aankomt bij het slachtoffer?) ook met ‘1 keer of vaker’ beantwoord te worden. Hier doelt de Klachtencommissie met name op de scène waarin een gemaskerde man met de hoofdpersoon vecht, de gemaskerde man krijgt hier een klap in het gezicht waarna er bloed uit zijn mond vloeit en hij op de grond valt.
De combinatie uitvoerbaar geweld dat tevens indringend is, brengt de classificatie voor geweld op 12.
Ten aanzien van de inhoudscategorie angst is de Klachtencommissie van mening dat vraag 3.1.7. (Komen er in de productie geweldsacties van levende wezens (mensen, dieren, monsters) waarbij mensen of dieren zichtbaar het slachtoffer zijn voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord moet worden. Hier doelt de Klachtencommissie op de bij vraag 2.4.2. genoemde scène van het gevecht tussen de hoofdpersonage en de gemaskerde man. Ook vraag 3.3.1. (Komen er extreem angstaanjagende geluiden of muziekeffecten voor in de productie?) dient met ‘1 keer of vaker’ beantwoord te worden; de Klachtencommissie doelt hier onder andere op de geluiden die te horen zijn op het moment dat een blinde man de halsband van de hoofdpersonage aanraakt. Tenslotte dient vraag 3.4.1. (Spelen de angstwekkende situaties zich af in een voor kinderen alledaagse/gewone omgeving?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord te worden, omdat de gehele Trailer zich niet afspeelt in een (ver) verleden. Tevens is er geen sprake van een zogenaamde fantasy zoals bedoeld in de ‘Handleiding voor Kijkwijzer codeurs; Toelichting op vragenlijst 1.2’.
De combinatie van extreem angstaanjagende geluiden of muziekeffecten in een alledaagse omgeving brengt de classificatie voor angst op 12.
De overige inhoudscategorieën zijn op de Trailer niet van toepassing.
Met bovenstaande beantwoording, komt de classificatie van de Trailer uit op 12 op basis van geweld en angst. De Trailer had daarom niet voor een hoofdfilm met de classificatie 6 getoond mogen worden.
6. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht gegrond. Beklaagde dient binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak de Trailer te classificeren conform hetgeen in het vorenstaande overwogen door de Klachtencommissie en in te voeren in de database van het NICAM.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde, nu er in een eerdere uitspraak (klachtnr. 040113.04: commercial ‘Underworld’) jegens Beklaagde een waarschuwing is opgelegd en er in een eerdere uitspraak jegens Beklaagde ook reeds een boete opgelegd werd (klachtnr. 040610.01: ‘Underworld’).
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘inhoudelijke overtredingen; de Trailer is niet geclassificeerd. Het ten onrechte niet classificeren van de trailer brengt volgens de Sanctierichtlijn voor Beklaagde een boete van € 12.000, - met zich mee. De Klachtencommissie past hier echter een correctiefactor bij toe van 0,5, daar Beklaagde wel een trailer heeft geclassificeerd, zij het de verkeerde. Dat er hier derhalve sprake is van een vergissing acht de Klachtencommissie plausibel.
De boete komt derhalve uit op € 6000,-.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.