Audiovisuele productie: commercial voor de film ‘Cursed’, hierna te noemen: de Commercial

1. De procedure
Klaagster heeft met gebruikmaking van het NICAM klachtenformulier op 12 april 2005 een klacht ingediend met betrekking tot de Commercial.

De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 6 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.

Beklaagde sub 2 heeft verweer gevoerd tegen de klacht bij e-mail van 12 mei 2005.

Beklaagde sub 1 heeft tegen de klacht verweer gevoerd bij brief van 20 mei 2005.

De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar vergadering van 15 juni 2005.

Zowel Klaagster als Beklaagde hebben, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid hun standpunt mondeling toe te lichten.

2. De bestreden audiovisuele productie
De commercial is uitgezonden op 9 april 2005 om 18.15 uur door Beklaagde sub 1.

De film ‘Cursed’ is door Beklaagde sub 2 geclassificeerd en heeft de classificatie 12 jaar en ouder (12), op basis van geweld (pictogram: vuistje), angst (pictogram: spinnetje) met als toevoeging grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).
 
De Commercial is tevens door Beklaagde sub 2 geclassificeerd en heeft de classificatie 6 jaar en ouder (6) op basis van angst. 

3. De klacht
De klacht richt zich op de categorieën geweld en angst.
Klaagster geeft aan dat er in het reclameblok tijdens het programma ‘Eigen huis en tuin’ weerwolven, vampiers en andere enge beelden te zien waren om 18.15 uur. Haar kinderen van 5 en 9 jaar keken mee; de 9-jarige kreeg ’s nachts meteen nachtmerries. 

4. Het verweer
In haar verweerschrift geeft Beklaagde sub 1, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.  

De Commercial is door Beklaagde sub 2 geproduceerd. Beklaagde sub 1 heeft geen betrokkenheid gehad bij de totstandkoming van de commercial.
Beklaagde sub 2 heeft reclame zendtijd ingekocht voor de uitzending van de Commercial bij IPN S.A. (hierna: IP), het reclameverkoop bedrijf van RTL Nederland. Beklaagde sub 2 heeft een ‘all day pakket’ ingekocht, hetgeen betekent dat de commercial gedurende de hele dag kan worden uitgezonden en IP geïnformeerd dat de commercial zodanig zou worden samengesteld, dat deze op alle tijdstippen zou kunnen worden uitgezonden.
Volgens de informatie in de database van het NICAM heeft de Commercial de classificatie 6 op basis van angst. Onder verwijzing naar artikel 5 Deelreglement Telvisie gelden geen beperkingen ten aanzien van het uitzendtijdstip van een commercial met een dergelijke classificatie.
Beklaagde sub 1 beroept zich op artikel 8 Deelreglement Televisie, dat handelt over de zogenaamde eerste classificatie. Beklaagde sub 1 kon te goeder trouw overgaan tot het uitzenden van de Commercial op een tijdstip dat in overeenstemming was met het classificatieresultaat van Beklaagde sub 2.
Op grond van het bovenstaande moet de klacht ten opzichte van Beklaagde sub 1 ongegrond worden verklaard. Daarnaast stelt Beklaagde sub 1 dat, voor zover de Klachtencommissie de klacht gegrond acht jegens Beklaagde sub 1, op grond van artikel 8 van het Deelreglement Televisie geen boete aan haar kan worden opgelegd.

Beklaagde sub 2 geeft in haar verweerschrift aan dat de Commercial de classificatie 6 op basis van angst heeft. De film zelf heeft de classificatie 12. In principe volgt de classificatie van een afgeleid product de keuring van het hoofdproduct, tenzij het afgeleide product in aanmerking komt voor een andere classificatie. Volgens de richtlijnen van het NICAM krijgt een productie, waar alleen sprake is van griezeleffecten en geen extreem angstaanjagende geluiden, de classificatie 6.
Objectief gezien en de richtlijnen in deze volgend heeft de Commercial de classificatie 6 op basis van angst kunnen ontvangen.

5. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster in haar klacht ontvankelijk.

De Klachtencommissie heeft het classificatieformulier versie 1.2 zelf toegepast op de Commercial en behandelt hieronder de relevante vragen.

In de categorie angst heeft Beklaagde sub 2 vraag 3.3.6 (Zijn er hevige griezeleffecten ten gevolge van bovennatuurlijke krachten of (buitenaardse) monsters?) ten onrechte met ‘nooit’ beantwoord. Deze vraag had met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hiermee doelt de Klachtencommissie op de vrouw die in een weerwolf is veranderd, en op de hond die een monsterlijk uiterlijk heeft.
Vraag 3.4.1 (Spelen de angstwekkende situaties zich af in een voor kinderen alledaagse/gewone omgeving?) heeft Beklaagde sub 2 correct met ‘1 keer of vaker’ beantwoord.

Positieve beantwoording van de bovenstaande vragen brengt de classificatie ten aanzien van angst op 12.

De overige inhoudscategorieën zijn op de onderhavige commercial niet van toepassing.

De classificatie 12, op basis van angst brengt met zich mee dat de commercial niet uitgezonden had mogen worden vóór 20.00 uur, op grond van artikel 5.1 Deelreglement Televisie van het NICAM. Dit artikel bepaalt dat programma-onderdelen die op basis van leeftijds- en inhoudspictogrammen niet bestemd zijn voor vertoning aan personen beneden de leeftijd van twaalf onderscheidenlijk zestien jaar, niet vóór 20.00 uur respectievelijk 22.00 uur mogen worden uitgezonden.

Beklaagde sub 1 heeft de Commercial voor de film ‘Cursed’ echter aangeleverd gekregen van Beklaagde sub 2, met de classificatie 6 op basis van angst.
Beklaagde sub 1 had geen specifieke reden om aan de juistheid van deze classificatie te twijfelen en beroept zich dan ook terecht op artikel 8 Deelreglement Televisie. Dit artikel bepaalt dat, indien er sprake is van een eerdere classificatie op het product (bijvoorbeeld gedaan door een filmverhuurder of videodistributeur), de omroepinstelling deze in principe dient over te nemen. Deze omroepinstelling kan te goeder trouw overgaan tot het uitzenden van het betreffende film op een tijdstip dat in overeenstemming is met het oorspronkelijke classificatieresultaat. De omroepinstelling mag zich op het bepaalde in dit artikel beroepen, indien er een klacht wordt ingediend naar aanleiding van het classificatieresultaat en het uitzendtijdstip van het betreffende programma-onderdeel.

7a. De beslissing van de Klachtencommissie ten aanzien van Beklaagde sub 2
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht ten aanzien van Beklaagde sub 2 gegrond. De classificatie van de Commercial dient uit te komen op 12, op basis van angst. Beklaagde sub 2 dient binnen vier weken na dagtekening van deze uitspraak de door de Klachtencommissie aangegeven classificatie 12 in combinatie met het  inhoudspictogram voor angst zelf alsnog in te voeren in de database van het NICAM.

De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde sub 2, nu er in een eerdere uitspraak jegens Beklaagde een sanctie is opgelegd. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn.

De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘inhoudelijke overtredingen; de Commercial is onjuist geclassificeerd. Beklaagde is een landelijk opererende filmdistributeur. Beklaagde sub 2 heeft de Commercial fout geclassificeerd in één categorie, te weten angst. Dit betekent dat categorie A één punt is.
De boete komt derhalve uit op € 2000,-
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde sub 2 binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.

7b. De beslissing van de Klachtencommissie ten aanzien van Beklaagde sub 1
De Klachtencommissie acht de klacht ten aanzien van Beklaagde sub 1 eveneens gegrond. De Commercial had, gezien de classificatie 12, niet voor 20.00 uur uitgezonden mogen worden.

De Klachtencommissie gaat niet over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde sub 1 vanwege het geslaagde beroep op artikel 8 Deelreglement Televisie.

Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de
Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.

Alle leeftijden

Het leeftijdsadvies Alle leeftijden (AL) geeft aan dat een film, serie of televisieprogramma géén schadelijke beelden bevat.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 6 jaar

Voor kinderen jonger dan 6 kan het schadelijk zijn om beelden te zien van geweld, enge dieren of fantasiefiguren (zoals monsters en heksen) of van verwondingen. Kinderen onder de 6 hebben nog veel moeite om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 9 jaar

Voor kinderen jonger dan 9 kan het schadelijk zijn om griezelige beelden te zien, geweld tegen kinderen of dieren, of slachtoffers van bijvoorbeeld een ramp of oorlog.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 12 jaar

Beelden van hard geweld, bloederige wonden, lijken, mensen of dieren die doodsbang zijn, of beelden van alcohol/drugs, discriminatie of seks kunnen schadelijk zijn voor kinderen jonger dan 12.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar

Beelden van gevaarlijk gedrag (zoals stunts en challenges) kunnen schadelijk zijn voor jongeren onder de 14. Ook horrorfilms (zowel realistische als onrealistische) zijn mogelijk schadelijk.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 16 jaar

Beelden van heftig geweld, horror, (expliciete) seks en verheerlijking van alcohol en drugs kunnen schadelijk zijn voor pubers van rond de 16. Ze zijn op zoek naar hun eigen grenzen, en naar spanning en sensatie. De invloed van hun leeftijdsgenoten is groot.

Lees meer

Mogelijk schadelijk tot 18 jaar

Het leeftijdsadvies 18 jaar geeft aan welke films en programma’s echt alléén voor volwassenen zijn.

Lees meer

Geweld

Er kunnen allerlei soorten geweld voorkomen in producties. Van slaan en schoppen tot schieten, martelen of seksueel geweld. De algemene regel is: hoe heftiger het geweld, hoe hoger de leeftijd. Ook wordt er gekeken naar hoe hard en hoe écht het geweld is, en of er bloed te zien is.

Lees meer

Angst

In de categorie angst kun je verschillende dingen tegenkomen: van verwondingen en lijken tot dierenleed, griezelige geluiden en horror. Maar ook aangrijpende beelden van zelfdoding of zelfbeschadiging. Net zoals bij geweld geldt: hoe echter en duidelijker iets in beeld komt, hoe hoger de leeftijd.

Lees meer

Seks

Het zien van seks kan jongeren, die hun (seksuele) identiteit aan het ontwikkelen zijn, een verkeerd beeld geven van wat 'normaal' is. Hoe ver een seksuele handeling gaat, en hoe vaak en duidelijk het in beeld komt, bepaalt het uiteindelijke leeftijdsadvies.

Lees meer

Grof taalgebruik

Grof taalgebruik gaat over grove woorden, schuttingtaal, schelden of vloeken. Kinderen kunnen hier een voorbeeld aan nemen en het nadoen of overnemen.

Lees meer

Discriminatie

Discriminatie is elke uitspraak of uitdrukking die bepaalde (groepen) mensen als ‘minder’ afschildert, bijvoorbeeld op basis van huidskleur, religie, seksuele geaardheid, geslacht of gender, nationaliteit, etc. Als dit in een productie voorkomt en de discriminerende uitspraak of actie wordt niet direct afgekeurd of afgestraft, dan wordt het pictogram voor discriminatie getoond.

Lees meer

Roken, alcohol en drugs

Als in een film of serie wordt gerookt, veel alcohol wordt gedronken of drugs worden gebruikt, dan krijgt het een Kijkwijzer symbool voor roken, alcohol en drugs. Jongeren kunnen het als iets normaals gaan zien, of zelfs als iets om uit te proberen.

Lees meer

Gevaarlijke challenges of stunts

Het pictogram voor gevaarlijk gedrag geeft aan dat er gevaarlijke challenges of stunts voorkomen.

Lees meer

Geweld

De game bevat geweld. In spellen met PEGI 7 gaat het om niet-realistisch of niet-expliciet geweld. Games in de leeftijdscategorie PEGI 12 kunnen realistisch geweld bevatten tegen fantasiepersonages, en niet-realistisch geweld tegen menselijke personages. In games met een PEGI 16 of PEGI 18 zit steeds realistischer geweld, vaak met bloed.

Angst

Dit pictogram komt voor bij spellen met een PEGI 7-advies als ze beelden of geluiden bevatten die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen. Als er wat heftigere horroreffecten voorkomen leidt dit tot een PEGI 12 of PEGI 16.

Seks

Als dit pictogram voorkomt bij een spel met een PEGI 12-advies, kunnen personages seksueel getinte opmerkingen maken of uitdagend poseren. Bij een PEGI 16 game kan er sprake zijn van erotisch naakt of seks (waarbij geslachtsdelen niet zichtbaar zijn). Bij PEGI 18 wijst dit pictogram op expliciete seksuele activiteit. Aan beelden van niet-seksueel naakt hangt géén leeftijdsadvies.

Drugs

De game toont of verwijst naar het gebruik van illegale drugs, alcohol of tabak. Games met dit inhoudspictogram krijgen altijd het leeftijdsadvies PEGI 16 of PEGI 18.

Discriminatie

Als dit pictogram voorkomt, bevat een spel etnische, religieuze, nationalistische of andere stereotypes die aanzetten tot haat. Dit soort inhoud krijgt altijd een PEGI 18-classificatie en is in veel gevallen strafbaar.

Grof taalgebruik

Een game met dit pictogram bevat grof taalgebruik. In tegenstelling tot Kijkwijzer, waarbij grof taalgebruik niet tot een bepaalde leeftijd leidt, zorgt het bij PEGI voor een PEGI 12, PEGI 16 of PEGI 18. 

PEGI 3

PEGI 3 games zijn geschikt voor alle leeftijden. Een héél milde vorm van geweld kan voorkomen. De game bevat geen geluiden of beelden die jonge kinderen bang kunnen maken. Er is geen grof taalgebruik te horen of te lezen.

PEGI 7

Games met beelden of geluiden die angstaanjagend kunnen zijn voor jongere kinderen, vallen in deze categorie. Een heel milde vorm van geweld (niet-realistisch geweld, zonder al te veel details) kan voorkomen in een game met een PEGI 7 advies.

PEGI 12

Games met iets explicieter geweld tegen fantasiepersonages, of met niet-realistisch geweld tegen menselijke personages, krijgen een PEGI 12 advies. Er kunnen wat scheldwoorden in zitten, of een beetje schunnige opmerkingen. Er komt geen seks in voor.

PEGI 16

Games krijgen een PEGI 16 advies als er geweld voorkomt dat er realistisch uitziet. Een personage reageert dan zoals iemand in het echt ook zou reageren op geweld. Ook kan er grof taalgebruik voorkomen, of seks, of het gebruik van alcohol, drugs en tabak.

PEGI 18

PEGI 18 wordt gebruikt wanneer het gaat om grof geweld, zinloos geweld, of geweld tegen weerloze personages (zoals kinderen of gijzelaars). De verheerlijking van illegaal drugsgebruik, gesimuleerd gokken, en expliciete seksuele activiteit leiden ook tot PEGI 18.

Gokken

De game bevat elementen die gokken aanmoedigen en aanleren. Het gaat hierbij om kansspelen die normaal gesproken voorkomen in casino's of speelzalen. Een aantal oudere spellen hebben dit pictogram in combinatie met een PEGI 12 of PEGI 16, maar sinds 2020 krijgen nieuwe spellen met dit soort inhoud altijd PEGI 18.

In-game aankopen

De game biedt spelers de mogelijkheid om digitale spullen of diensten te kopen met echt geld. Denk hierbij aan bonus levels of kleding voor je personage, maar ook aan virtuele munten of het uitschakelen van advertenties. 

Selecteer een taal