Beslissing van de Klachtencommissie van het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM)
Audiovisuele productie: trailers ‘Alone in the Dark ’ en ‘The Long Weekend’, geplaatst op DVD voor de hoofdfilm ‘The Last Trapper’, hierna te noemen: de DVD
1. De procedure
Klager heeft op 27 februari een klacht ingediend over de trailers op de DVD.
Klaagster heeft haar klacht bij email van 17 februari 2009 aangevuld.
De voorzitter van de Klachtencommissie heeft de klacht conform artikel 5 lid 1 Klachtenreglement van het NICAM getoetst en bepaald dat de klacht in behandeling kan worden genomen.
Beklaagde heeft bij brief van 2 juni 2009 verweer gevoerd.
De Klachtencommissie heeft de klacht behandeld in haar zitting van 17 juni 2009.
Beklaagde is ter zitting verschenen. Klaagster heeft, na deugdelijke oproeping, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid haar standpunt mondeling toe te lichten.
2. De bestreden audiovisuele productie
De Trailers zijn geclassificeerd met behulp van het NICAM classificatieformulier. De trailer ‘Alone in the Dark’ heeft de classificatie ‘let op met kinderen jonger dan 6’ (6) op basis van geweld (pictogram: vuistje) en angst (pictogram: spinnetje). De trailer ‘The Long Weekend’ heeft de classificatie (12) op basis van seks (pictogram: voetjes) en grof taalgebruik (pictogram: schreeuwend mannetje).
De hoofdfilm ‘The Last Trapper’ is niet geclassificeerd.
3. De klacht
De klacht richt zich op de inhoudscategorieën geweld, angst en seks.
Klaagster voert aan dat de trailers op de DVD niet passen bij de leeftijdscategorie 6 die op de DVD vermeld staat. Klaagster noemt hierbij een trailer met geweld en een enge scène en een trailer met bloot, seksscènes en uitgesproken toespelingen naar seks en het hebben van seks.
4. Het verweer
In het verweerschrift voert Beklaagde, hieronder verkort weergegeven, het volgende aan.
Beklaagde heeft de DVD al in 2005 op de markt gebracht. Op dat moment was het nog onduidelijk hoe er aan trailers een Kijkwijzerclassificatie toegekend kon worden. Hierover is in die tijd ook herhaaldelijk contact geweest met het NICAM. Desalniettemin begrijpt Beklaagde het standpunt van Klaagster en betreurt Beklaagde het dat deze DVD nog verkrijgbaar is geweest met de bezwarende trailers erop.
Zoals bekend is bij het NICAM is Beklaagde inmiddels goed op de hoogte van de gestelde regels en houdt Beklaagde er rekening mee dat de Kijkwijzerclassificaties van trailers geen hogere leeftijdsaanduiding hebben dan de hoofdfilm. Beklaagde zal er voor zorgen dat de trailers bij de eerstkomende herdruk van de DVD vervangen worden.
Beklaagde begrijpt het standpunt van het NICAM en ondersteunt het initiatief van Kijkwijzer, het is nooit de bedoeling van Beklaagde geweest om jonge kijkers van de DVD op deze manier schrik aan te jagen en/of aanstoot te geven. Beklaagde hoopt dan ook dat de Klachtencommissie zijn standpunt in acht neemt en zijn uitspraak baseert op de maatstaven zoals die golden tijdens het moment van classificeren in 2005.
5. De mondelinge behandeling
Desgevraagd antwoordt Beklaagde dat er bij Beklaagde onduidelijkheid bestond over het trailerbeleid van het NICAM. Bij de DVD heeft Beklaagde willekeurig trailers voor de hoofdfilm geplaatst. Beklaagde erkent dat er een fout gemaakt is. De organisatie is in 2005 ten tijde van het uitbrengen van de DVD explosief gegroeid. Het personeel was niet op de hoogte van de Kijkwijzerregels. Momenteel is er geen grote voorraad meer van de DVD.
Beklaagde is niet op de hoogte van het feit dat de classificatie van de hoofdfilm niet in de database van het NICAM is opgenomen. Beklaagde zal dit nagaan.
6. Het oordeel van de Klachtencommissie
De Klachtencommissie acht Klaagster ontvankelijk in haar klacht.
De Klachtencommissie overweegt het volgende. Ten tijde van het uitbrengen van de DVD in 2005 was artikel 2.9 Deelreglement Videofilm/DVD van kracht.
Artikel 2.9 Deelreglement Videofilm/DVD luidt als volgt: “Een trailer van een videofilm en/of DVD dient altijd een lagere of gelijke, maar nooit een hogere leeftijdsaanduiding te hebben dan die van de film, waaraan de trailer is toegevoegd”.
De classificatie van de DVD is niet terug te vinden in de database. De Klachtencommissie is van oordeel dat Beklaagde onzorgvuldig gehandeld heeft aangezien in casu niet vastgesteld kon worden welke trailers er daadwerkelijk voor de hoofdfilm geplaatst konden worden omdat de hoofdfilm niet geclassificeerd is.
Met ingang van 1 januari 2009 is een nieuwe vragenlijst in gebruik genomen. De vragenlijst is aangepast omdat er een nieuw leeftijdspictogram (9) is geïntroduceerd.
De Klachtencommissie heeft de thans geldende vragenlijst toegepast op de Film en behandelt hieronder de relevante vragen. Hierbij zal de Klachtencommissie rekening houden met het verschil tussen de huidige vragenlijst, en de vragenlijst die Beklaagde op 27 oktober 2008 heeft ingevuld. Op dat moment was de nieuwe sleutel immers nog niet doorgevoerd.
In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.7.2. (Komen er in de productie dieren die zich dreigend gedragen of er dreigend uitzien voor? met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie wijst hierbij op de scène waarin een beer gromt en zijn tanden laat zien.
De beantwoording van bovengenoemde vraag brengt de classificatie op 6, op basis van angst.
Nu de classificatie van de trailer ‘The Long Weekend’ (12) is en niet bekend is welke classificatie de hoofdfilm heeft, heeft Beklaagde in strijd gehandeld met het Deelreglement videofilm/DVD.
De Klachtencommissie komt dan ook niet toe aan de inhoudelijke toetsing van de trailer ‘The Long Weekend’.
Nu de klacht van klaagster zich mede richt op de classificatie van de trailer ‘Alone in the Dark’ heeft de Klachtencommissie het thans geldende classificatieformulier toegepast op de trailer en behandelt hieronder de relevante vragen.
In de categorie geweld moet vraag 2.2.1. (Hoe vaak komt fysiek lijf-aan-lijf geweld voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. Hierbij doelt de Klachtencommissie op verschillende scènes waarin met geweren geschoten wordt. Vraag 2.3.1. (Zitten er geweldsacties in die indringend zijn?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden.
Bovenstaande beantwoording leidt tot de classificatie 6 op basis van geweld.
In de inhoudscategorie angst moet vraag 3.4.1. (Komen er griezeleffecten in de productie voor?) met ‘1 keer of vaker’ beantwoord worden. De Klachtencommissie doelt hier onder andere op de scène waar een bewaker in beeld is en achter hem plotseling een arm van een monster verschijnt. Vraag 3.4.2. (Zijn de griezeleffecten hevig?) moet met ‘nooit’ beantwoord worden. De Klachtencommissie vindt de griezeleffecten niet hevig in de zin van de vragenlijst van Kijkwijzer.
Bovenstaande beantwoording leidt tot de classificatie 9 op basis van angst.
7. De beslissing van de Klachtencommissie
Gelet op het hiervoor overwogene acht de Klachtencommissie de klacht ten aanzien van de plaatsing van de trailer van de film ‘The Long Weekend’ voor de film ‘The Last Trapper’ op DVD gegrond.
De Trailer ‘The Long Weekend’ heeft de leeftijdsclassificatie 12 en mocht derhalve niet voor de film geplaatst worden.
The Trailer ‘Alone in the Dark’ heeft met de thans geldende vragenlijst de classificatie 9 angst. De classificatie van de Trailer dient weliswaar uit te komen op 9 maar de vragen die met de huidige vragenlijst tot bovengenoemde classificatie hebben geleid waren in 2005 echter nog niet aan de vragenlijst toegevoegd.
Op grond van het bovenstaande verzoekt de Klachtencommissie Beklaagde ambtshalve de Trailer te herclassificeren, om een correctie van de oorspronkelijke classificatie van 6 naar de door de Klachtencommissie vastgestelde classificatie 9 te bewerkstelligen.
Beklaagde dient alle stappen te ondernemen die ertoe leiden dat de onjuist geplaatste trailer van de film ‘The Long Weekend’ van de DVD van ‘The Last Trapper’ bij de eerstvolgende herdruk niet meer voorkomen. Mocht Beklaagde daarin niet slagen dan is Beklaagde niet bevoegd om die herdruk(ken) te distribueren.
Beklaagde dient bij de eerstvolgende release van de DVD/Video ervoor te zorgen dat de inlay de correcte classificatie vertoont. Indien er tussentijds een herdruk van de omslag plaatsvindt, dient deze de correcte classificatie te vermelden. Ook dient de Trailer ‘The Long Weekend’ niet meer op de eerstvolgende release van de DVD/Video geplaatst te worden.
Tevens dient Beklaagde er zorg voor te dragen dat alle eventuele reclame- en overige uitingen met betrekking tot de DVD de correcte classificatie vermelden.
De hoofdfilm is niet geclassificeerd. De Klachtencommissie zal deze omissie echter buiten beschouwing laten omdat de klacht zich niet richt tegen de classificatie van de hoofdfilm. De weergave van de pictogrammen 6 angst op de DVD is niet aan te merken als resultaat van de classificatie.
De Klachtencommissie gaat conform artikel 13 lid 1 onder C Klachtenreglement van het NICAM over tot het opleggen van een boete aan Beklaagde. Bij de berekening van de onderhavige boete is de Klachtencommissie uitgegaan van de Sanctierichtlijn. Daarbij is mede van belang dat in eerdere uitspraken (klachtnr. 060107.03 ‘Idol mon Idole’ en klachtnr. 060216.01 ‘Raise your Voice’), tegen Beklaagde klachten gegrond zijn verklaard.
De onderhavige overtreding valt binnen de categorie A ‘Inhoudelijke overtredingen’; de Trailer met de classificatie 12 is voor een film geplaatst die de classificatie 6 heeft. Dit is één leeftijdsclassificatie verschil. Dit levert 1 punt op. Beklaagde is een landelijk opererende videodistributeur, waarvoor elk punt € 2000 bedraagt.
Het hierboven genoemde bedrag dient door Beklaagde binnen 30 dagen na factuurdatum te worden voldaan. De factuur wordt gescheiden toegezonden.
Partijen hebben, voor zover zij in het ongelijk zijn gesteld, de mogelijkheid tegen deze uitspraak beroep aan te tekenen bij de Commissie van Beroep van het NICAM. Het beroepschrift dient binnen vier weken na dagtekening van de uitspraak van de Klachtencommissie schriftelijk bij de secretaris van de Commissie van Beroep te worden ingediend. Het adres luidt: NICAM, Commissie van Beroep, Postbus 322, 1200 AH Hilversum.
Hilversum, 3 juli 2009