Saving Private Ryan

UITSPRAAK KLACHTENCOMMISSIE
De klacht betreft de speelfilm ‘Saving Private Ryan’, welke op 7 maart 2002 om 21.00 uur is uitgezonden. De leeftijdsclassificatie van de film is 16 jaar en ouder op basis van geweld (vuistje) met de toevoeging grof taalgebruik (schreeuwend mannetje).
De klager is het oneens met het uitzendtijdstip van 21.00 uur. De betreffende omroep was zich wel degelijk bewust van het schokkende begin, gezien de waarschuwing van de omroepster aan het begin van de film dat het eerste half uur misschien wat minder geschikt is voor jeugdige kijkers. Klager is van mening dat dit jeugdigen er niet toe zal hebben aangezet de televisie uit te zetten. Ook het regelmatig in beeld brengen van het pictogram voor 16 jaar zal niets hebben uitgehaald. Klager hoopt dat er maatregelen worden genomen tegen de omroep, zodat dit nooit meer voorkomt.
Het verweer van de beklaagde luidt onder meer, dat in uitzonderlijke gevallen een uitzondering op de regels van Kijkwijzer mogelijk moet zijn. Beklaagde is van mening dat de film ‘Saving Private Ryan’ zo’n uitzonderlijk geval is. Verder is de beklaagde van mening dat het geweld in deze film een duidelijke functie heeft en dat de film niet zomaar een schietfilm is. De film heeft een dusdanig maatschappelijk karakter dat het belangrijk is een zo groot mogelijk publiek te bereiken, aldus de beklaagde. Uitzending na 22.00 uur zou veel minder kijkers trekken.
Men heeft overwogen de film in twee delen uit te zenden, dit heeft echter geleid tot negatieve reacties bij de kijker en het zou, naar de mening van de beklaagde, afbreuk doen aan de kwaliteit van de film. Besloten is de film toch in zijn geheel uit te zenden, maar de omroepster aan het begin van de film nadrukkelijk te laten waarschuwen voor de realistische gewelddadige scènes in de film en tijdens de film enkele malen de pictogrammen in beeld te laten verschijnen. Beklaagde is dan ook van mening te hebben voldaan aan de uitgangspunten van het NICAM, namelijk de plicht om de kijker goed te informeren. Het blijft volgens beklaagde toch primair de taak van ouders en opvoeders om er vervolgens voor te zorgen dat kinderen beneden de leeftijd van 16 jaar de film niet zien.
Naar het oordeel van de Klachtencommissie (KC) is de juistheid van de leeftijds- en inhoudsclassificaties van de speelfilm ‘Saving Private Ryan’ niet aan de orde. De film is door beklaagde juist geclassificeerd op 16 jaar en ouder op basis van geweld met de toevoeging van grof taalgebruik. Wel is hier naar het oordeel van de KC het uitzendtijdstip van de film in het geding. In het Algemeen Reglement en Deelreglement Televisie van het NICAM staat dat programma’s of speelfilms met een leeftijdsclassificatie van 16 jaar en ouder niet voor 22.00 uur mogen worden uitgezonden. Naar het oordeel van de KC zijn deze regels helder en laten zij geen uitzonderingen toe. De beklaagde heeft dus de regels willens en wetens overtreden door de betreffende film op een te vroeg tijdstip uit te zenden. De mening van de beklaagde voldaan te hebben aan de waarschuwingsplicht, geeft de KC geen aanleiding af te wijken van haar oordeel dat de regels van het NICAM bewust zijn overtreden.

Uitspraak van de KC op 3 mei 2002: De KC heeft besloten dat de klacht gegrond is. Zij gaat over tot het opleggen van de hoogste boete en wel 22.725 euro. Daarnaast moet de beklaagde de kosten van de behandeling van de klacht betalen, hetgeen neerkomt op 1135 euro.


UITSPRAAK COMMISSIE VAN BEROEP
Naar aanleiding van de bovengenoemde uitspraak van de Klachtencommissie (KC) is de beklaagde omroep in hoger beroep gegaan bij de Commissie van Beroep (CvB), daar zij het niet eens is met de uitspraak.
De beklaagde is van mening dat de KC bij haar beslissing ten onrechte voorbij is gegaan aan het feit dat de betreffende omroep maatregelen heeft genomen om de kijkers te waarschuwen voor het geweld in de film. De omroepster heeft voor de uitzending een extra waarschuwing uitgesproken en tijdens de film heeft de omroep een aantal keren de Kijkwijzer pictogrammen uitgezonden. Beklaagde is van mening dat zij daarmee heeft voldaan aan haar plicht om de kijker te informeren. Ook omdat het hier gaat om een zogenaamd ‘first-offence’, namelijk dat het de eerste keer isdat een klacht tegen de omroep gegrond is verklaard, is het niet redelijk dat de hoogste boete is opgelegd. Daarnaast is beklaagde van mening dat er onvoldoende rekening is gehouden met het feit dat voor een commerciële omroep commerciële belangen een rol spelen. Beklaagde meldt nog dat er niet geknipt mag worden in de film van de regisseur S. Spielberg en de distributiemaatschappij. Tot slot vindt de beklaagde dat de KC de zwaarte van de sanctie op geen enkele wijze heeft gemotiveerd. Beklaagde gaat het niet zo zeer om de sanctie, maar om de hoogte van de sanctie.
De klager heeft besloten om geen nader verweer te leveren en zich te distantiëren van de zaak.
De CvB is van mening dat het feit dat er niet geknipt mag worden in de film, niet van een zodanig belang is dat daarmee de beslissing van de KC vernietigd zou moeten worden. De CvB deelt de mening van de KC dat de commerciële overwegingen kennelijk zwaarder hebben gewogen dan de maatschappelijke. Beklaagde heeft daarmee willens en wetens de reglementen van het NICAM overtreden. De KC is naar het oordeel van de CvB in alle redelijkheid tot haar beslissing gekomen.

Uitspraak van de CvB van 6 september 2002: de CvB bekrachtigt de beslissing van de Klachtencommissie van het NICAM van 3 mei 2002.